Of het nou om aardstraalklunen, piskijken, homeopathie of ayurvedisch oorkaarskleien gaat, de alternatief overtuigde medemens bedient zich ter verdediging van de kwakzalverij van hun keuze van een aantal standaardargumenten. Natuurlijk is discussie in de meeste gevallen zinloos, maar mocht u af en toe de behoefte voelen om kruidenvrouwtjes en mandalavouwers van repliek te dienen dan is deze serie op De Jaap zeg maar helemaal uw ding. We gaan alternatieve dooddoeners debunken!
Vandaag: Dat iets niet bewezen kan worden maakt het nog niet onwaar. De gewone wetenschap is nog niet zo ver.
Knappe koppen
Dit argument is ook een lievelingetje van de gelovige medemens. De opperdooddoener ‘Bewijs maar eens dat god niet bestaat’ durft zelfs een scholierendebatteam niet meer met goed fatsoen van stal te halen, maar dit is eigenlijk dezelfde dooddoener met een kleine twist.
“Natuurlijk werkt kristaltherapie! Bewijs, wat dacht je van duizenden tevreden patiënten? Een meneer in Amerika hoefde geen insuline meer te spuiten voor zijn diabetes na slechts 3 consulten! In India is een heel ziekenhuis dat met deze methode werkt! Wetenschappelijke studies, dat is zo’n beperkte manier van bewijs.” En dan, met een meewarig lachje: “De wetenschap is nog helemaal niet klaar voor de kristaltherapie. Zo ver zijn die knappe koppen nog niet.”
Beperkt denkraam
Ook in de discussie in de comments van deze stukjes toont dat aan. De meest waanzinnige claims worden gedaan, zo zou men met homeopathie autisme kunnen ‘genezen’. Gevraagd naar bewijs voor deze stelling komt men niet verder dan een relaas van een zelfgediagnosticeerde ‘autistische’ patiënt die volgens de waarneming van de behandelaar ‘genezen’ is. Lezers die het geduld kunnen opbrengen om uit te leggen dat genezing van autisme, ook al was het slechts éen geval, wereldnieuws zou zijn mits deze claim goed gedocumenteerd en onderbouwd is, valt hoon ten deel. De gelovigen smalen om zo’n beperkt denkraam.
Schrijver dezes is zelfs door een kwakzalver die autisme kan genezen uitgenodigd om in de praktijk te komen kijken, dan zou ik wel anders piepen! Al die dankbare patiënten in zijn overvolle praktijk, hoe veel bewijs wil je hebben? Die vraag kan ik heel precies beantwoorden: één correct opgezette wetenschappelijke studie waarin groepen patiënten dubbelblind gecontroleerd met elkaar vergeleken worden, waaruit onomstotelijk blijkt dat de groep die een alternatieve behandeling onderging beter af is dan de controlegroepen.
Reproduceerbaar
Wetenschap is niet te beperkt om de alternatieve wonderen te bevatten, zij is juist veel onbeperkter dan kwakzalvers lief is: één enkel goed uitgevoerd onderzoek zou namelijk altijd en overal reproduceerbaar zijn, met dezelfde resultaten. Van Buenos Aires tot Boskoop. Een bewezen werkzame methode hoeft men niet in een praktijk te komen bezichtigen, iemand die de feiten aan zijn zijde heeft hoeft zich niet te verlagen tot onethische en privacyschendende methoden waarbij zijn zieke patiënten blootgesteld worden aan sceptici.
Natuurlijk werd mijn weigering om kwakzalver Harry Smit te bezoeken uitgelegd als lafheid en de onwil om kennis te nemen van dingen die ‘mijn pet te boven gaan.’ De notie dat het volslagen in strijd is met de patiëntprivacy, ethische omgang met patiënten en de goede smaak om mensen nota bene in de praktijk van hun behandelaar testimonials te laten afleggen tegen iemand die sceptisch staat tegenover het gedokter komt niet in hem op.
Obscure testimonials
Dat iets niet bewezen kan worden, of slechts magertjes onderbouwd kan worden met obscure testimonials, maakt het wel degelijk onwaar. De ‘reguliere’ wetenschap is niet wel of niet ‘zo ver’. Medische claims zijn uitstekend te bewijzen, ook als men niet precies begrijpt HOE iets werkt, bewijzen DAT iets werkt is letterlijk en figuurlijk geen rocket science. Kun je dat niet, dan werkt het niet. Alle abacadabra eromheen hoeven we dan niet eens meer te debunken, eigenlijk. Bewijzen HOE iets niet werkt, hopelijk komt de wetenschap inderdaad nooit zo ver.
