Gisteravond en vanmorgen hebben meer dan 4500 mensen meegewerkt aan het onderzoek naar aanleiding van de situatie die ontstaan is na het mislukken van het beraad in het Catshuis. De positie van de PVV is electoraal zodanig veranderd dat de eigen kiezers uit 2010 voor 70 procent weer PVV kiezen (meer dan vorige week), maar nog amper gewonnen wordt van andere partijen.
De kiezers die de PVV verlaten gaan hetzij naar de VVD of naar de SP. Daardoor komt de PVV op 19 zetels, per saldo één zetel minder dan vorige week.
Catshuisberaad
Ook uit de vragen met betrekking tot het mislukken van het Catshuisberaad blijkt dat de PVV-kiezers in overgrote mate het standpunt van Wilders deelt (zie bijlage)
CDA en Groen Links zijn de partijen die er nu electoraal het zwakst ervoor staan. CDA zakt deze week drie zetels naar elf zetels. Groen Links één zetel naar het dieptepunt sinds heel veel jaren van vijf zetels.
Beide partijen binden maar 40 procent van de kiezers uit 2010 en winnen geen kiezers van de andere partijen.
De VVD stijgt twee zetels, door winst op PVV en CDA.
Aan de linkerkant van het politieke spectrum zien we dat de SP haar positie weer heeft versterkt (+2 naar 30 zetels). Deze partij bindt 90 procent van haar kiezers. Maar ook zien we forse overgangen vanuit andere partijen. 20 procent van PvdA- en GroenLinks-kiezers geeft nu aan SP te stemmen. Bij de PVV is dat rond tien procent. Van D66, CDA en VVD (!) wint de SP ongeveer vijf procent. Onder de kiezers met de lagere inkomens is de SP veruit de grootste partij.
PvdA
De PvdA blijft op 24 zetels staan. 60 procent van de PvdA-kiezers geeft aan weer PvdA te zullen stemmen. Bij de lagere inkomens blijft de PvdA fors aan de SP verliezen. Bij de reacties op de breuk – zie de bijlage – is het interessant het verschil in oordeel te zien tussen de kiezers van de verschillende partijen. Met name het verschil in oordeel tussen de PVV-kiezers en aan de andere kant de CDA en VVD-kiezers is groot:
– 40 procent van de PVV-kiezers vindt het jammer dat het Catshuisberaad is mislukt en 33 procent is er blij mee. Van de CDA-kiezers vindt 57 procent het jammer en van de VVD-kiezers 75 procent.
– De schuld van deze mislukking wordt door 49 procent van alle kiezers bij Wilders gelegd. VVD- en CDA-kiezers doen dat voor het overgrote deel. PVV-kiezers leggen de schuld bij Rutte en Verhagen of alle drie betrokkenen.
Het verschil in oordeel over de ontstane situatie tussen de PVV- , VVD- en CDA-kiezers blijkt ook uit het feit dat 83 procent van de PVV-kiezers het eens met de stelling dat VVD en CDA de AOW-ers meer hadden moeten ontzien, terwijl dat bij VVD- en CDA-kiezers een derde is.
Op de vraag wat er nu zou moeten gebeuren vinden de kiezers in (ruime) meerderheid, behoudens die van VVD en CDA, dat er zo snel mogelijk nieuwe verkiezingen moeten worden georganiseerd.
Begrotingstekort
Op de vraag of het begrotingstekort in 2013 naar drie procent teruggebracht moet worden zijn er duidelijke verschillen tussen de kiezers van de partijen. Bij de PVV- en SP-kiezers vindt meer dan 85 procent dat het niet zou moeten gebeuren. Bij de PvdA en Groen Links is dat ongeveer twee derde. Bij kiezers van CDA, VVD en D66 ligt dat tussen de 28 procent en 42 procent.
Ten aanzien van de reactie op de bezuinigingsvoorstellen is goed te zien hoe de PVV-kiezers verschillen in hun reactie met de VVD- en CDA-kiezers. Dat is het sterkst te zien bij de reactie op het eigen risico van negen euro voor medicijnen (80 procent van de PVV-kiezers wil dat absoluut niet, terwijl dat bij de VVD 29 procent is) en bij de verhoging van de BTW (75 procent van de PVV-kiezers wil dat absoluut niet, bij de VVD-kiezers is dat 35 procent).
Coalities
Er zijn een aantal stellingen aan de kiezers voorgelegd over het oordeel over politiek en partijen. Bij de meeste vragen zien we dan dat de kiezers van de verschillende partijen ongeveer dezelfde mening hebben, waaruit teleurstelling over of afkeer blijkt van het politiek en het optreden de politieke partijen. Zo is twee derde deel van de kiezers het eens met de stelling “Ik krijg schoon genoeg van al die partijpolitiek”.
En kiezers van alle partijen zijn dat in meerderheid ermee eens.
Hoe verdeeld het electoraat is blijkt niet alleen uit de peiling van de aanhang van de verschillende partijen. Maar ook uit de regeringscombinaties die men zou willen.
Geen enkele combinatie scoort meer dan 20 procent (nog los van het feit of de combinaties al dan niet meer dan 75 zetels halen of inhoudelijke mogelijk is.
Met de score van vandaag is het alleen zo dat een regeringscombinatie met zowel VVD als SP erin een regering zou kunnen opleveren van drie partijen (met dan de PvdA, PVV of D66 erbij om boven de 75 zetels te komen).
Als VVD en SP niet in de combinatie voorkomt zijn er minimaal vier partijen nodig voor een meerderheidsregering. Maar zelfs dan nog met een kleine meerderheid.
De wekelijkse opiniepeiling van Maurice de Hond wordt geleverd door Peil.nl.
