Analyse van de verkiezingen: VVD-PvdA combinatie het positiefst beoordeeld

In de rapportage van vandaag een aantal analyses van de uitslag van TK2012. Naast een serie geografische kaarten waarbij voor alle partijen die zetels hebben behaald wordt weergegeven hoe de aanhang over het land is verdeeld, wordt verslag gedaan van het onderzoek op de verkiezingsdag zelf. 

Nog drie weken voor de verkiezingen leek het erop dat de tweestrijd tussen VVD en SP zou gaan. Maar vanaf 26 augustus veranderde alles. De grote verschuivingen in de periode tussen 26 augustus (RTL4-debat) en 12 september kunnen het best weergegeven worden door de onderstaande grafiek.

Op de 12 september, de verkiezingsdag, is gekeken naar een aantal zaken die de stem bepaalden. Daarnaast is gevraagd naar de coalitievoorkeuren, gemeten na het bekend worden van de verkiezingsuitslag. Een aantal van de conclusies uit de analyses:

• 29 procent van de kiezers hebben pas de laatste 48 uur voor de verkiezingen hun definitieve keuze bepaald. De helft hiervan op de verkiezingsdag zelf.
• 45 procent hoopte dat de VVD de grootste zou worden en 41 procent de PvdA. 50 procent van de PvdA-kiezers zou het heel erg vinden als de VVD de grootste partij werd. 63 procent van de VVD-kiezers zou het heel erg vinden als de PvdA de grootste werd.
• 17 procent van alle kiezers hebben strategisch gestemd. Van de PvdA kiezers was dit 36 procent en van de VVD kiezers 23 procent.
• Als niemand strategisch gestemd zou hebben dan zou de VVD 34 zetels behaald hebben, de PvdA 26, de SP 23 en de PVV 18. CDA en D66 zouden 2 zetels meer gehaald hebben dan nu en ChristenUnie, Groen Links, Partij voor de Dieren en 50PLUS 1 zetel meer.
• Van de 10 onderwerpen die aan de kiezers werden voorgelegd met de vraag of ze een heel belangrijke rol speelden stond Zorg op de 1e plaats (53 procent), Europese Unie 2e (48 procent) en Bezuinigingen 3e (45 procent). Per partij waren er wel duidelijke verschillen;

VVD: Hypotheekrenteaftrek, Bezuinigingen en de Europese Unie. PvdA: Zorg, Onderwijs, Bezuinigingen. SP: Zorg, Werkgelegenheid, Bezuinigingen PVV: Europese Unie, Immigratie, Zorg. CDA: Europese Unie, Zorg en Bezuinigingen. D66: Europese Unie, Onderwijs en Bezuinigingen.

Combinatie met CDA minder gewaardeerd door PvdA kiezers

• Vier coalities werden na de verkiezingen aan de kiezers voorgelegd met de vraag hoe men zou reageren als dat kabinet er kwam. De antwoordmogelijkheden liepen uiteen van “wil ik graag” tot “wil ik absoluut niet”. En dan blijkt het volgende:

VVD-PvdA combinatie wordt door de kiezers van VVD en PvdA samen het positiefst beoordeeld. Want een combinatie VVD, PvdA, CDA wordt minder gewaardeerd door de PvdA-kiezers (34 procent van die PvdA-kiezers zou het jammer vinden als dit kabinet eruit komt en 21 procent wil het absoluut niet). Een combinatie VVD, PvdA, D66 wordt wat minder gewaardeerd door de VVD kiezers (19 procent van de VVD-kiezers geeft aan het jammer te vinden als die coalitie er komt en 15 procent wil het absoluut niet). En op een kabinet van PvdA, SP, CDA en D66 wordt negatief gereageerd door kiezers van CDA en D66.

Het rapport (pdf) wordt afgesloten met een geografisch overzicht van alle partijen die in de nieuwe kamer vertegenwoordigd zullen zijn.