Laat ik voorop stellen dat de integratieagenda van Wilders, als daar al over gesproken kan worden, verwerpelijk is. Een opsomming van angst voor Islam, knieschijven en dubbele paspoorten terugsturen, en daar blijft het wel bij. Eigenlijk bijzonder jammer dat een partij die daadwerkelijk de integratieproblematiek wil oplossen, blijft steken in sterker strafrecht en het wegsturen van maximaal een paar honderd jongeren. En dan zijn we er? Een groot deel van de Nederlandse bevolking ziet grote integratieproblemen, en met hen ik ook. Enorme achterstanden in het onderwijs, criminaliteitscijfers waar je mond van open valt, lagere participatie op de arbeidsmarkt en last but zeker not least een heel beperkte keuzevrijheid. Want dat is iets wat de PVV keer op keer negeert: het zijn jongens en meisjes uit migrantengroepen die het meeste lijden onder strenge sociale controle, homo-intolerantie, uithuwelijking, besnijdenis en religieuze dwang.
Terwijl in Nederland in de jaren ’70 de emancipatiestrijd zo’n beetje beslecht was, werden grote groepen arbeidsmigranten binnengehaald en met hen opnieuw veel oude vormen en gedachten. Waar links de christelijke orthodoxie terug had gedrongen tot aan de bible belt, had bestreden met man en macht, trad een nieuwe orthodoxie binnen in onze steden. En de enige gerechtvaardigde reactie hierop had een nieuwe emancipatiestrijd moeten zijn. Want al die jongens en meisjes hebben net zoveel recht op een vrij leven als Jan, Piet en Anja. Dat ik de PVV hier nooit over hoor, begrijp ik wel, maar dat D66 zich niets aantrekt van deze onvrijheden en – sterker nog – ze het liefst in stand houdt, baart mij enorme zorgen. Van een progressieve partij had ik namelijk iets anders verwacht. Lees dit citaat van Alexander Pechtold:
“De achterliggende gedachte is dat we integratie kunnen forceren en sturen. Maar dat is een misverstand. Dat kunnen we niet. We focussen op aanpassen en aanleren, terwijl integratie eerst en vooral een proces van emancipatie is. Van het ontwikkelen van burgerschap, eigen identiteit, zelfbewustheid. Voor dat actieve burgerschap kun je als samenleving voorwaarden scheppen, je kunt het niet afdwingen of opleggen. Emancipatie van nieuwkomers is een autonoom proces.”
Eens, afdwingen kan je het niet. Maar is de enige optie naast afdwingen het maar laten lopen? Zoek het maar uit jongens? Een autonoom proces, waar dus per definitie niets aan gedaan kan worden? Maar als het gaat om de aanpak van Wilders’ problemen (criminaliteit, onderwijs, etcetera) gaat, wil Pechtold in dezelfde lezing “niets horen over eventuele cultuurverschillen. Ik wil alleen horen hoe politie en justitie dat gaan aanpakken“. Toch grappig dat diezelfde politie en justitie erop aandringen om specifiek beleid te ontwikkelen om die jongeren te helpen. Uit de bak of aan de baan. Het zijn de ministeries die extra geld uittrekken (tientallen miljoenen euro’s) voor een specifieke aanpak van Marokkaans-Nederlandse en Antilliaans-Nederlandse probleemjongeren. Niet om ze anders te berechten, maar om te kijken hoe we ze kunnen helpen. Maar nee, Pechtold wil hetzelfde beleid voor iedereen, ook als daarmee een groep jongeren nog verder van de samenleving vervreemd raakt en nog minder kansen krijgt om wel iets van hun leven te maken.
Maar het blijft niet beperkt tot Alexander Pechtold. In een interview met Kustaw Bessems bagatelliseert D66-voorzitter Ingrid van Engelshoven ambtenaren die een specifieke groep mensen weigeren de hand te schudden. Wat als het om een blanke ambtenaar ging die voortaan geen zwarten meer wil behandelen? Waarom ze dit zegt, is mij volkomen onduidelijk – wellicht om een paar oud-linkse stemmen te winnen. Maar wat win je daar echt mee? Niets. Het enige wat je bereikt, is dat je de progressieven uit de migrantenkringen, die zo graag willen emanciperen, na Wilders opnieuw een klap in hun gezicht geeft. Van Wilders mogen ze niet meedoen, waarop Van Engelshoven ze in de armen van de conservatieve imams duwt.
Het baart mij enorme zorgen dat de grootste partijen in Nederland in de peilingen zo ongelofelijk verschillend over integratie denken. Sterker nog, waar Wilders met pistoolschoten de boel denkt op te lossen, wil D66 het niet over integratie hebben. Dat je andere oplossingen hebt, okee, maar een probleem ontkennen of in ieder geval niet serieus nemen waar een groot deel van de bevolking, en zeker aan de onderkant van de samenleving, enorm mee worstelt is ronduit gevaarlijk. Daarmee bouw je geen bruggen, maar wakker je tegenstellingen aan.
Arne Mosselman studeert Sociologie aan de UvA, schrijft mee aan het verkiezingsprogramma van PvdA Amsterdam en houdt van shoarma, Efes en Colombiaanse meisjes.
