Geert Wilders zet zich in voor vrouwenrechten. Hij verzet zich tegen de verschrikkelijke patriarchale onderdrukking van de vrouw. De moslimvrouw wel te verstaan. Toch weten we maar weinig over Wilders en de vrouw. Hij had een Hongaarse importbruid en daar houdt het mee op. Een groep communicatiewetenschappers deed onderzoek naar de wijze waarop Wilders vrouwen afbeeldt in zijn controversiële ‘film’ Fitna. Zij stellen dat Wilders vrouwen en hun lichamen uitbuit. Wilders als Nederlandse loverboy?
Islamisering verbeeld
Moslimvrouwen worden volgens de onderzoekers op drie manieren afgebeeld in Fitna. Allereerst zien we ze als slachtoffers van extreem geweld: er worden beelden van genitale verminking getoond, van een onthoofde vrouw en van een vrouw die knielt voor man die een machinegeweer tegen haar hoofd houdt. Ten tweede zien we ze als de doorgeefluiken van antisemitisme en antiwesterse ideeën: een moeder die haar dochtertje aanmoedigt te zeggen dat Joden varkens zijn; volledig gesluierde vrouwen in een demonstratie die Hitler prijzen; een lachende vrouw die een bebloede peuter omhoog houdt. Ten derde zien we beelden van vrouwen in niqaab in Nederland om zo Islamisering te verbeelden: een gesluierde vrouw die een buggy duwt, door het park loopt, boodschappen doet.
Moslimmannen worden op twee manieren afgebeeld: als radicale prekers of als onderdeel van een agressieve massa. Zo zijn er mannen die de Hitlergroet brengen, mannen met keffiyehs die borden met slogans als ‘You will pay with your blood’ en ‘Freedom go to Hell!’ ophouden en mannen die met bebloede dolken zwaaien. Het meest duidelijke voorbeeld van de agressieve moslimman is de groep die journalist Daniel Pearl onthoofdt.
De film bevat ook veel mannen die geen moslim zijn. Deze mannen worden zonder uitzondering verbeeld als toekomstige of daadwerkelijke slachtoffers van de agressieve moslimmannen: een bebloed slachtoffer van de aanslagen in Madrid, Daniel Pearl, Theo van Gogh en – uiteindelijk – Geert Wilders zelf.
Misbruik
Fitna volgt met deze verbeelding, zo stellen de onderzoekers, een ouderwets patriarchale verhaallijn van mannen die vechten om de zeggenschap over vrouwen. Moslimmannen worden getoond als daders die geweld plegen en prediken, die Moslimvrouwen onderdrukken en misbruiken en die ‘anderen’ – lees: Westerse mannen – willen overheersen. De suggestie in Fitna is dat er witte, Nederlandse helden nodig zijn, belichaamd in Van Gogh en natuurlijk Wilders, die de moslimvrouw en homoseksueel moeten komen redden.
Fitna bevat een koloniaal beschermingsscenario: het welzijn van oosterse vrouwen is afhankelijk van de welwillende interventie van westerse mannen. Wilders klaagt hiermee een Islamitisch patriarchaat aan, op een patriarchale manier. De moslima wordt iedere vorm van agency ontzegt; zij is slechts een slachtoffer wiens veiligheid in de handen ligt van mannelijke beschermers: of dat nu Moslimmannen zijn die het vrouwenlichaam willen bevrijden van de starende blik van Westers imperialisme, of niet-Moslimmannen die datzelfde lichaam willen bevrijden van de onderdrukkende Islam. Wilders exploiteert daarmee Moslimvrouwen: zij mogen niet spreken en dienen alleen ter meerdere eer en glorie van Wilders’ agenda. Wilders doet dus precies wat hij Moslimmannen verwijt.
Fitna, the videobattle: How YouTube enables the young to perform their religious and public identities is een onderzoeksproject dat wordt uitgevoerd aan Loughborough University onder leiding van Liesbet van Zoonen. De betreffende deelstudie is op aanvraag beschikbaar bij Linda Duits.
