De gebroeders Coen zijn misschien wel de meest interessante filmmakers van dit moment. Geen slecht idee dus van de Volkskrant om een Complete Collection uit te brengen. Al is de titel ‘complete’ wat voorbarig, gezien de productiviteit van het eigenzinnige duo. De nieuwe film True Grit ligt al klaar en ontbreekt uiteraard. Voor de filmliefhebber is de actie in ieder geval reden genoeg om iedere zaterdag de bon uit de Volkskrant te scheuren en voor vijf euro per stuk de collectie van maarliefst veertien titels te verzamelen.
De verzameling omspant de eerste 25 jaar in de carrière van Joel en Ethan Coen: van Blood Simple (1985) tot A Serious Man (2009), en opent met de hilarische cultfilm The Big Lebowski uit 1998. Leuk hoor, zo’n actie, maar loont het de moeite nader kennis te maken met het werk van de broers?
Parodie
Jazeker. Het mooie aan de Coen-films is dat bijna elke film een navolging is van een bepaald genre. The Man Who Wasn’t There is een tpysche film-noir, No Country For Old Men een klassieke achtervolgingsfilm en Burn After Reading een spionagethriller. De regisseurs volgen de cliche’s na tot in het kleinste detail: van camerawerk tot filmmuziek, alles is identiek aan de klassiekers uit de genres. Als ze het daarbij zouden laten zou hun werk niet zo veelbesproken zijn. Gelukkig doen ze dat niet. Er is een bepaalde Coen-eigenheid die de films briljant maakt.
Eigenheid
Die eigenheid bestaat onder meer uit de zwarte, onderkoelde humor. Alleen de Coens weten van een hartaanval en een as-uitstrooing hilarische taferelen te maken (The Big Lebowski) en zetten twee toch redelijk brute moorden zo slapstick-achtig neer dat in plaats van triest de kwalificatie komisch meer op z’n plek is (Burn After Reading). Maar er is meer. Waar de meeste scriptschrijvers hun protagonisten uiterst serieus nemen, doen de Coens er alles aan hun bestaan te relativeren en laten ze zien dat hun levenswandel een belachelijke aaneenschakeling is van toeval en domme pech. In The Man Who Wasn’t There, A Serious Man en The Big Lebowski overkomt het onheil de personages gewoon, zonder dat ze veel moeite hoeven doen om zichzelf in de problemen te brengen. En daarbij zijn de Coen- antihelden niet bepaald hoogvliegers of macho’s, hoezeer ze dat de wereld ook willen laten geloven. Cinematografisch experimenteren de broers er lustig op los. Soms volgen ze de genreconventies heel strikt, dan weer hebben ze er lak aan en spelen ze ermee zoals alleen zij dat kunnen. Ze hebben geen probleem met een abrupt, open einde, geven vaak geen enkele uitleg – waarom is de moordenaar in No Country For Old Men zo wreed? Gewoon omdat hij het is – en werken sommige verhaallijnen bewust niet uit, zoals die over de bowlende pederast Jesus in The Big Lebowski.
Neem al dat talent, en het feit dat ze met grote acteurs werken als John Turturro, Steve Buscemi, George Clooney en John Malkovich, en je hebt reden genoeg om elke film van ze te gaan bewonderen.
De collectie van de Volkskrant is inclusief recensies, foto’s en een voorwoord. Veel geld bespaar je niet met de aanschaf, want de meeste titels zijn voor iets meer dan vijf euro los te koop. Toch loont het de moeite, al helemaal als je nog nooit een echte Coen gezien hebt.
