Het uitgaanscircuit in Nederland is veranderd. Van clubs met een vaststaand en rigide deurbeleid (denk RoXY) zijn we gegaan naar feesten die vaak door externe partijen georganiseerd worden in zalen als Melkweg en Paradiso. Een van de vele oorzaken achter deze verschuiving is de grotere diversiteit van het uitgaanspubliek. Om hieraan tegemoet te komen zijn er zogeheten ‘etno-parties’ ontstaan, feesten gericht op een specifieke etnische groep. Antropologe Simone Boogaarts-De Bruin promoveert vandaag op dit bijzondere verschijnsel.
De Bruin onderzocht hoe jongeren uit etnische minderheden de keuze maken voor een etnofeest en hoe deze keuze de aanbodkant van het nachtleven beïnvloedt. Hiertoe verrichtte ze tussen 2005 en 2007 veldwerk op vijftien etnofeesten en sprak ze met meer dan honderd bezoekers.
Nadruk op verschil
Het begon allemaal midden jaren ’90 met Nederlandse Aziaten (met name Chinezen en Indo’s) die graag met gelijkgestemden wilden feesten. Op de feesten werd vooral R ’n B en club gedraaid. Deze feesten voor de eigen groep werden al snel een succes en inmiddels is de scene door het eigen commerciële succes grotendeels teloorgegaan. Organisatoren gericht op andere etnische afkomst volgden.
Turkse feesten worden voornamelijk in de markt gezet door de nadruk te leggen op andere muziek. Er wordt vooral Türkpop gedraaid, wat een overwegend Turks publiek trekt. Op deze feesten wordt een beeld geschetst van een mondiaal gedeelde Turkse cultuur. Bij Marokkaanse feesten wordt ingezet op een andere manier van feesten. Ze eindigen vaak voor middernacht en er wordt geen alcohol geschonken om ze zo toegankelijk mogelijk te maken voor Marokkaanse vrouwen. Er wordt Marokkaanse en Arabische muziek gedraaid.
Dansen en sjansen
Uit het onderzoek blijkt dat het vooral de andere geldende normen en regels op het gebied van flirten zijn waardoor bezoekers naar etnofeesten willen. Vooral in Turkse en Marokkaanse kringen is praten met iemand van het andere geslacht niet vanzelfsprekend, maar ook onder Aziaten gelden andere conventies voor flirten dan in het autochtone uitgaansleven. Het is deze erkenning van verschil die bezoekers naar etnofeesten drijft. Ze identificeren zich met de organisatoren en verwachte bezoekers. Bezoekers willen zich op een andere manier kleden en op een andere manier dansen dan gebruikelijk is in de reguliere scene. Deze bezoekers praten voortdurend over ‘wij’ en ‘zij’ en hebben vooral vrienden uit de eigen etnische kring. Tot slot zijn het restricties die jongeren aanzetten naar etnofeesten te gaan. Voor meisjes zijn dit restricties van de ouders: ze mogen niet naar een gewone club. Voor jongens zijn het restricties van de gewone clubs zelf: ze komen er eenvoudigweg niet binnen.
Binnen de etnofeesten bestaat er veel diversiteit. Er is een ‘hipheids hiërarchie’ en er zijn verschillen tussen bijvoorbeeld Rotterdam en Amsterdam (door de respondenten benoemt als een verschil in “mentaliteit”). Hoewel de meeste feesten begonnen zijn als kleinschalig initiatief van studenten, treedt er grote professionalisering – en daarmee commercialisering – op. Omdat het belangrijkste verkooppunt de aanwezigheid van een specifieke etnische groep is, wordt de wereld al snel te klein.
Segregatie
Hoewel De Bruin met haar proefschrift een bijdrage wil leveren aan het onderzoek naar jongerenculturen, gaat deze studie indirect natuurlijk over integratie. De segregatie die het hele idee van etnofeesten impliceert is zowel het gevolg van uitsluiting in het reguliere clubcircuit als van zelfgekozen afzondering. De jongeren uit het onderzoek spraken veel over assimilatie en acceptatie. Ze zeiden graag meer autochtonen te zien op zulke feesten, terwijl ze tegelijkertijd aarzelden hun eigen autochtone vrienden mee te nemen. De formule is inmiddels commercieel een dermate succes dat grote zalen zelf zulke avonden aanbieden waardoor het uitgaansleven als geheel meer divers is geworden. Hoewel deze feesten etnofeesten blijven (en dus niet gericht op een breed publiek), is deze opname door de mainstream een hoopvolle stap.
Simone Boogaarts-De Bruin verdedigt haar proefschrift getiteld Changes and choices in the ethno-party scene in urban nightlife vandaag om 12 uur in de Agnietenkapel van de Universiteit van Amsterdam. Het proefschrift zal later digitaal beschikbaar zijn.
