“Op de automatische piloot?” Jeroen Pauw kijkt verbaasd geamuseerd naar zijn tafelgast. “Alsof je elke dag een ontvoering doet?” Hij lacht een beetje om zijn eigen grapje – dat is hem eigen en hij komt er meestal goed mee weg. Zijn collega Paul Witteman houdt een grijns met moeite binnen. “Nee dat niet”, reageert zijn tafelgast. “Maar je kunt niet helder meer denken, dus je denkt ‘we zijn gekomen om haar mee te nemen, laten we dat maar doen dan’.” Het is woensdag, woensdag 23 februari en aan tafel zit Izaan Moenir-Alam om te praten over de ontvoering van Claudia Melchers in 2005, een ontvoering waar hij voor veroordeeld is. Vandaag, 3 maart 2011, eist de familie Melchers een rectificatie vanwege dit interview.
“De uitzending en de manier van interviewen heeft mevrouw Claudia Melchers en haar kinderen als gevoelloos en bijzonder kwetsend ervaren”, aldus het persbericht. “De quasigrappige opmerkingen en de toon van de heer Pauw tijdens de uitzending waren voor de familie zeer schokkend. De ontvoering is een traumatische ervaring geweest waar het gezin nog dagelijks mee geconfronteerd wordt.”
Konijnen in een koplamp
Het waren tien vreemde minuten aan tafel bij P&W, die bewuste uitzending. De ogen van Moenir-Alam zijn een mengeling van konijnen-in-een-koplamp en een bepaalde humorloze ernst, terwijl Pauw en Witteman zich niet zo goed raad weten met een heuse veroordeelde crimineel tegenover zich. Vooral bij Pauw leidt het tot wat melig gedrag: “Wanneer kwam u daar achter, dat u eigenlijk helemaal niet geschikt bent voor het vak wat u uitoefende?”, vraagt hij lacherig als het over de celstraf van Moenir-Alam gaat. Of aan het einde van het gesprek: “U heeft het toch maar allemaal gedaan. Niet alleen de ontvoering en al dat gekluns, u heeft er toch maar mooi een boek over geschreven.” Hij schokschoudert zelf van het lachen, Moenir-Alam vertrekt geen spier. Het is vermakelijk om de ongemakkelijke spanning tussen het drietal te zien, maar tegelijkertijd is de fluwelen aanpak van een vrijheidsberover behoorlijk stuitend. Waar zijn de messcherpe, confronterende vragen?
Witteman probeerde het nog wel: “Claudia werd in een kist gestopt. Ze had het benauwd. Ze schreeuwde en ze wilde lucht hebben”, zo mikt hij op de emoties van haar ontvoerder. Het lukt niet. Als Pauw vervolgens reageert op het uit de kist laten van Melchers met een “Het lijkt de show van Hans Klok wel!”, is het interview om zeep. Hier zit een veroordeelde ontvoerder in een goed bekeken talkshow, waar hij nota bene zijn eigen boek mag pluggen door zijn daad bijna te bagatelliseren (“Tja, de buurman hebben we toen maar vastgebonden en de kinderen hebben we voor de televisie gezet”), tegenover een grijnzende puber en een oudere man die duidelijk nog nooit een echte boef gezien heeft. “Zoals u het beschrijft, heeft u er eigenlijk al spijt van vanaf het moment dat u haar huis bent binnengelopen”, praat Pauw de misdaad ook nog eens bijna goed. “U had een hekel aan uzelf.” Interview mislukt.
Journalistieke gedragscode
Maar dat de familie nu, een week later, alsnog een door Jeroen Pauw aan het begin van de uitzending vanavond uit te spreken rectificatie eist, is zinloos en hautain. Als een interviewduo verantwoording af moet gaan leggen aan andere mensen buiten hun eigen producer die wil weten waarom ze verdomme zo onscherp waren, kun je straks niets meer vragen op televisie. Het is juist fantastisch dat een veroordeelde crimineel zo relatief kort na zijn misdaad en celstraf aanschuift in een actualiteitenprogramma. Het getuigt van durf van P&W en het is bovendien journalistiek zeer interessant en zelfs eerlijk – mits goed uitgevoerd natuurlijk. De ergernis van de familie over het luchtige bespreken van de ingrijpende misdaad is begrijpelijk, maar het argument dat het item strijdig was met de ‘journalistieke gedragscode van de VARA’, is compleet uit de lucht gegrepen. De man is veroordeeld, heeft zijn straf uitgezeten en speelt nu open kaart over zijn daad – het feit dat hij een podium krijgt, zou de kans op recidive bovendien wel eens kunnen verkleinen.
De enige goede rectificatie zou een herhaling van het interview zijn, zonder flauwe grappen van Jeroen Pauw, maar met goede vragen dit keer: “Waarom, mijnheer Moenir-Alam, heeft u die vrouw van haar vrijheid beroofd? Waarom, mijnheer Moenir-Alam, leek zoiets u een goed idee? Wat bezielde u, mijnheer Moenir-Alam, om uw problemen op deze manier bij een onschuldig persoon, die u letterlijk bij haar kinderen vandaan getrokken heeft, op de schouders te leggen?” De familie Melchers had geen panklare rectificatie voor Pauw moeten schrijven, de familie Melchers had een reeks betere, scherpere, hardere en directere vragen voor Moenir-Alam op moeten sturen naar Pauw en Witteman.
