Obama, de president of peace, bracht op 19 en 20 maart een bezoek aan Brazilië. Vlak voor dit bezoek besloot de VN Veiligheidsraad tot militair ingrijpen in Libië. Het kwam Obama in eigen land op veel kritiek te staan. Toch lijkt het bezoek een verstandige zet van Obama. Hij moet echter wel oppassen voor backfire.
Met de groeiende economische macht van Brazilië groeit haar politieke belang mee. Voor de VS zijn goede betrekkingen met de grote speler in haar achtertuin zeer welkom, op zijn minst als tegenwicht tegen de onruststokers Chávez in Venezuela, Morales in Bolivia en Ortega in Nicaragua. Waar voormalig president Lula nog tegen deze landen en het duivelse Iran aanschurkte, ziet de VS in het aantreden van Dilma Rousseff als president van Brazilië een kans op een reset van de relaties.
Handelsbelangen
Het Amerikaanse bedrijfsleven is erg geïnteresseerd in de Braziliaanse grondstoffen en de groeiende afzetmarkt van de welvarende Braziliaanse consument. In het kielzog van de familie Obama volgde dan ook een flinke handelsdelegatie. Zo krijgt Amerikaanse olie-industrie graag toegang tot de Braziliaanse olie en de overige bedrijvigheid in de keten van olieverwerking. Binnenkort wordt hierover besloten door de Braziliaanse instanties. Obama zal op zijn minst geprobeerd hebben een voet tussen de deur te krijgen.
Ook de Amerikaanse defensie-industrie zal Obama geen ongelijk geven over zijn bezoek aan Brazilië. Na het aantreden van Rousseff lijkt weer gesproken te kunnen worden over de verkoop van Amerikaanse straaljagers aan Brazilië. Waar voormalig president Lula neigde naar de Franse Dassault, lijkt Rousseff er nog niet uit. Obama zal ongetwijfeld een goed woordje doen voor de F18 van Boeing.
Wat ook speelt is de gedeelde zorg van de VS en Brazilië over de ondergewaardeerde Renminbi. Deze zou de concurrentie oneerlijk maken. Beide landen worden mede hierdoor overspoeld met goedkope Chinese producten. Hoe gezamenlijk om te gaan met deze problematiek stond ongetwijfeld op de agenda.
De bovengenoemde politieke en economische redenen zijn verstandige redenen waarom dit bezoek lang geleden is gepland. Lang geleden gepland, is an sich echter geen reden om het bezoek niet door te laten gaan. Als een land betrokken raakt in een oorlog, is dat een legitieme reden om een bezoek aan een ander land uit te stellen.
Nog een oorlog
Dat geeft te denken. Was die nieuwe oorlog wellicht juist een reden om het bezoek door te laten gaan? De VS doen namelijk hun best om niet als leading nation bij de militaire acties tegen Libië gezien te worden. De Verenigde Staten zijn al verwikkeld in twee oorlogen in Afghanistan en Irak. Uit deze omstreden oorlogen proberen ze met alle macht een uitweg te vinden. Dat Obama gewoon naar Brazilië is gegaan, kan in dit licht als geniale zet gezien worden. Het geeft een signaal. “Wij zijn niet de leading nation bij de acties tegen Libië. We doen slechts mee.”
Maar hoe zal de Amerikaanse deelname in de toekomst beoordeeld worden? Obama stelt nu dat er levens gered zijn. Het korte-termijnresultaat lijkt dus goed. Wat als het op één groot fiasco uitloopt? Wat als Ghadaffi zich stort in een stadsguerrilla? Wat als de veel genoemde stammenoorlog uitbreekt? Who will get the blame? Het land dat al in twee van dat soort oorlogen verwikkeld is? Wat als het één groot succes blijkt? Als Libië één groot feest van vrijheid, democratie en andere jubel wordt. Wie strijkt dan met de eer? Wordt Obama dan als vredespresident gezien? Of gaat Sarkozy er met die titel vandoor? De enige succesvolle oorlog van deze eeuw is dan de oorlog van de kleine Napoleon. Had Obama dan toch niet beter zijn trip naar Brazilië kunnen uitstellen?
Krijn Schramade is freelance onderzoeker & journalist. Hij is Obama-basher noch Obama-hugger.
CC foto: Steve Jurvetson
