De monetaire crisis binnen de euro-zone begon met Griekenland. Jan Kees de Jager, de Nederlandse minister van Financiën, fulmineerde op ingetogen wijze. Ze hebben de boeken vervalst, meende hij. Er heerst een gebrek aan begrotingsdiscipline. De Grieken betalen geen belasting. Natuurlijk had Jan Kees de Jager gelijk. Maar dat zal hem niet baten. Er is iets anders aan de hand. Het binnenhalen van economisch relatief zwakke landen, de katholieke sfeer met traditioneel kwetsbare valuta, was exact wat de euro zo’n verleidelijk project maakte voor de meer Noordelijke EU-staten met vanouds sterke exporteconomieën.
Door sterke en zwakke valuta in een mandje te mengen zou een evenwichtige munt ontstaan. Meer stabiliteit voor het zuiden. Meer concurrentiekracht voor het noorden. Dat laatste is uitgekomen. Exportmotor Duitsland draait op volle toeren. En wordt daarbij gesubsidieerd door de creperende zuidelijke lidstaten, die de Euro laag houden en de Duitse producten betaalbaar.
Duitsers
Dat de Duitsers, vanwege diezelfde euro, liever op vakantie gaan in Turkije dan in Griekenland is het probleem van Griekenland. Niet van Duitsland. Intussen hangt het zuiden zieltogend aan het infuus van IMF en ECB. Griekenland gaat binnenkort failliet. Het heet herstructurering, maar komt op hetzelfde neer. De leningen zullen niet worden terugbetaald. Het is eenvoudigweg niet mogelijk gezien de rentelast en de krimpende economie. Ierland en Portugal gaan dezelfde weg.
Vandaar dat de aandacht langzaam maar zeker opschuift richting Spanje. Op de eerste plaats naar de lokale Spaanse spaarbanken. Deze Cajas zijn vanouds het speelveld van de katholieke geestelijkheid en notabelen. Beide partijen hebben in doorzichtige onderonsjes enorme bedragen gestoken in onroerend goed-projecten. Hele dorpen staan leeg. Het is een scenario dat bekend is van Ierland. Afschrijven en afbreken betekent een golf aan faillissementen. Tenzij de overheid cq. belastingbetaler de arme investeerders te hulp snelt. In een scenario waarin het land bijna tot stilstand komt. Op dit moment bedraagt de werkloosheid al 20 %. Verdere besparingen leiden onvermijdelijk tot economische krimp en politieke crisis.
Elena Salgado
Vooralsnog is de hoop gevestigd op de vice-premier en minister van financiën van Spanje. Haar naam is Elena Salgao. In een notendop: een Spaanse socialistische Neelie Kroes. Zij wilde graag eindbaas worden van wereldgezondheidsorganisatie WHO. Toen dat niet doorging mocht ze de Spaanse overheidsfinanciën bestieren. Een meer geloofwaardige achtergrond is nauwelijks denkbaar. Het lot van de zieke Euro komt gaandeweg meer in haar handen te liggen. Zo mag Elena toch nog wat doen in de verpleging. Of de patiënt het gaat overleven is nog even de vraag. Maar ook als het misgaat blijft het een mooi verhaal. Hoe een Spaanse socialiste een einde maakte aan een sprookje. Het sprookje van wat de grootste economie ter wereld moest worden. Het sprookje van de Eurozone.
Menno Spiro schrijft. Onder andere voor het Parool, Business Week en Computable. Hij blogt dagelijks over Fukushima. Bewaart halve
waarheden voor Twitter.
