Slechts enkele dagen geleden leek Mitt Romney nog verzekerd te zijn van de Republikeinse nominatie. Maar toen bleek hij Iowa toch niet gewonnen te hebben, moest hij toezien hoe hij werd geportretteerd als meedogenloze zakkenvuller en legde hij het tweemaal in een week af tegen Newt Gingrich in debatten. Deze helse week sloot Romney – passend, eigenlijk – af met een verlies in South Carolina. Gingrich won vannacht met een overweldigende 40% van de stemmen, 12% meer dan Romney. Terwijl over 9 dagen de volgende voorverkiezingen in Florida zijn, staart Romney de grootste bedreiging van zijn kandidatuur recht in de ogen.
Waarom Gingrich won
Als Romney had gewonnen in South Carolina was de strijd zo goed als over. Dat hij daar niet in slaagde was grotendeels vanwege de twee debatten waar Gingrich zijn moment wist te pakken. Meer dan de helft van de kiezers van Gingrich gaf aan dat de debatten de belangrijkste factor waren in het bepalen van hun stem. (Wat als Romney niet had meegedaan, moet zijn team nu wel denken.) De manier waarop hij de – volgens conservatieve – elitaire en linkse media ter verantwoording riep, sprak aan.
De komende dagen zal Gingrich overspoeld worden met vleiende aandacht van de media en kiezers. Zijn campagne krijgt een nieuwe impuls en veel kiezers die hem eerder hadden afgeschreven zullen hem een nieuwe kans gunnen. Als hij zijn grillige en onvoorspelbare kanten in bedwang kan houden, maakt hij kans om ook in Florida te winnen.
Romney blijft favoriet
Toch blijft Romney de favoriet. Waar het Gingrich aan ontbreekt is een traditionele campagne met geld, steun vanuit de elite en een grassroots organisatie. Deze overwinning werd grotendeels gedreven door positieve media aandacht voor Gingrich dankzij geslaagde debatoptredens in combinatie met meer kritisch onderzoek naar frontrunner Romney. Maar liefde van de media is vergankelijk en een traditionele campagne kan die fluctuaties opvangen.
Zo is geld belangrijk om jouw boodschap over het voetlicht te brengen via tv-spotjes. Over die boodschap heb je de volledige controle en – belangrijk in een grote staat zoals Florida – je bereikt er in een klap grote groepen kiezers mee. Steun vanuit de elite zorgt ervoor dat alles wat jij doet positiever in het nieuws wordt gebracht want partijprominenten helpen jouw bij de spin. (Vergeet niet dat toen Romney 8 stemmen voor stond in Iowa’s voorlopige uitslag het een overwinning was volgens partijbonzen, terwijl de overwinning van 34 stemmen van Santorum in eerste instantie een gelijkspel werd genoemd door diezelfde partijbonzen.) Daarnaast heeft een traditionele campagne een grassroots organisatie. Mensen die voor je bellen, langs deuren gaan en zich op een andere manier vrijwillig inzetten voor de campagne, zijn minder snel geneigd te veranderen van voorkeur. En daarnaast: sociale druk zorgt ervoor dat hun vrienden, buren en kennissen ook minder snel een kandidaat verlaten.
Dit alles heeft Romney wel en Gingrich niet en dat is een groot voordeel in een grote staat zoals Florida. De uitslag vannacht kan een keerpunt zijn in de strijd maar het is niet ongebruikelijk voor een uiteindelijke winnaar om een bijna-doodervaring te hebben. Obama verloor overwacht van Clinton in New Hampshire 4 jaar geleden en Bush verloor van McCain in diezelfde staat 12 jaar geleden. De vraag is dus hoe Romney om weet te gaan met zijn nederlaag.
Negatieve campagne
Wat duidelijk is geworden is dat Romney een probleem heeft met het overtuigen van evangelicals, een grote groep kiezers in South Carolina. Die kan hij voor zich winnen op twee manieren: door zichzelf conservatiever voor te doen dan hij is of Gingrich neer te zetten als onacceptabele kandidaat. Die eerste strategie hanteerde hij in zijn vorige poging president te worden en die faalde jammerlijk, dus de tweede ligt voor de hand. In zijn speech gisteren stak Romney zijn gebruikelijke verhaal over Obama af maar tegelijkertijd schetste hij een contrast met Gingrich. “Our campaign will be about the business I helped to start, not the bills I helped to pass,” zei hij. Een negatieve en harde campagne is het waarschijnlijke resultaat.
Hoewel de strijd in South Carolina vooral ging tussen Gingrich en Romney, doen er natuurlijk ook nog twee andere kandidaten mee. Ron Paul eindigde met 13% van de stemmen op de vierde plaats. Niet indrukwekkend maar ook niet verrassend: het electoraat van South Carolina is niet erg gezind zijn libertarische ideeën te steunen.
Rick Santorum eindigde met 17% van de stemmen op de derde plaats. Hij lijkt daarmee weinig profijt te hebben gehad van de steun die hij vorig weekend kreeg van 150 religieuze leiders die bijeen kwamen in Texas en hem hun steun toezegde. Hij kan er op rekenen dat er geroepen zal worden om zijn terugtrekking. De realiteit is echter dat hij daar weinig reden toe heeft. Gezien de grilligheid en onvoorspelbaarheid van Gingrich kan hij wel eens het alternatief zijn voor Gingrich. Als Gingrich eerst Romney kapot maakt en dan zichzelf is het pad vrij voor Santorum als de Republikeinse kandidaat.
Daarmee is dankzij de kiezers van South Carolina de strijd weer echt spannend geworden.
Foto CC: DonkeyHotey
Victor Vlam is Amerikakenner en voerde in 2008 campagne voor zowel John McCain als Barack Obama.
