Het was een opmerkelijk moment op 6 juni 2011, toen een verzameld politiek journaille in een hotel in New York zat te wachten op een persconferentie van Congressman Anthony Weiner, maar in plaats daarvan Andrew Breitbart, een conservatieve politiek journalist en internetfenomeen, op het podium zag klimmen. Breitbart was niet uitgenodigd om op die persconferentie te spreken, hij was de man die Weiner met onthullingen over ongepast seksueel gedrag aan het wankelen had gebracht, maar nam toch de regie in handen. Weiner maakte die dag schoon schip en openbaarde zijn gemaakte fouten, maar minstens zoveel aandacht ging uit naar Breitbart. Het typeerde de lieveling van de Tea Party Movement die altijd heeft geweten hoe hij een publiek op zijn hand moest krijgen. Andrew Breitbart is vandaag op 43-jarige leeftijd overleden.
http://www.youtube.com/watch?v=BJXLFd3HE9I
Die dag in mei, toen de hele wereld zag hoe Breitbart de motor was achter het (voorlopige) einde van wat een veelbelovende politieke carrière had geleken voor de Afgevaardigde uit New York, was in grote mate de ‘claim to fame’ van Breitbart bij een groter publiek. Zijn politieke relevantie gaat echter veel verder terug. In 1995 speelde internet nauwelijks een rol van betekenis in de politieke arena. Grote kranten en omroepen maakten de dienst uit maar Breitbart raakte gefascineerd door een nog betrekkelijk onbekende politiek commentator genaamd Matt Drudge, die steeds meer aandacht kreeg voor zijn e-mail magazine. Breitbart besloot voor Drudge Report te gaan werken en zat op de eerste rang toen blogs en websites hun stempel op de politiek begonnen te drukken. Toen het gerenomeerde weekblad Newsweek in 1997 weigerde te berichten over een affaire die president Clinton had met Monica Lewinsky, was het Drudge Report dat naar de voorgrond trad en zodoende (inter)nationale bekendheid kreeg. Ineens kon niemand in Washington DC meer om internet heen en Andrew Breitbart was daar een integraal onderdeel van.
Medialandschap
Na Drudge Report besloot Breitbart zich in te zetten voor een ander online initiatief dat inmiddels veel bekendheid geniet: The Huffington Post. Hoewel de hoofdredacteur en initiatiefnemer van The Huffington Post, de voorheen Republikeinse journaliste Arianna Huffington, steeds meer naar links opschoof in het politieke spectrum en Breitbart zich steeds meer als een vooraanstaand conservatief commentator begon te vestigen, was het gedeelde inzicht in wat nodig is om gratis online media succesvol te laten zijn, een match made in heaven. Waar Huffington en Breitbart het over veel politieke onderwerpen niet eens waren, deelden ze het idee dat de poging van gevestigde kranten om hun betaalde websites als belangrijkste bron van nieuws en achtergronden op internet vast te houden, doorbroken moest worden. Daarmee was Breitbart een cruciaal onderdeel van de modernisering van het medialandschap in Amerika.
Naarmate zijn naam groter werd trad Breitbart meer uit de schaduw van Matt Drudge en Arianna Huffington. Hij werd een gerespecteerd commentator in gerenomeerde media als The Washington Times en The Wall Street Journal. Hij werd één van de gezichten van een groeiende onvrede onder conservatieve Republikeinen die vonden dat president George W. Bush de staatsschuld dankzij twee grote oorlogen te hoog liet oplopen. Zijn echte politieke relevantie kwam echter pas toen Barack Obama in 2008 gekozen werd als president. Obama stond in de ogen van Breitbart voor alles wat mis is met de Democratische Partij, een elitaire en progressieve Liberal die gelooft in de overheid als oplossing voor alle problemen. Breitbart gebruikte zijn eigen websites zoals BigGovernment.com om misstappen van Democraten in het algemeen en van president Obama in het bijzonder aan het licht te brengen. Hij was altijd opzoek naar die nieuwe scoop die Democraten aan het wankelen kon brengen.
Scoops
Vaak lukte het Breitbart ook om scoops te vinden. In 2009 openbaarde hij beelden van een vooraanstaande maatschappelijke organisatie ACORN, die veel subsidie kreeg voor ondersteuning van mensen in achterstandssituaties. Op die beelden adviseerde een medewerker mensen over hoe ze konden voorkomen gearresteerd te worden voor prostitutie en hoe ze konden voorkomen dat ze belasting moesten betalen over hun inkomsten uit prostitutie. Dat werd ACORN, voor veel conservatieven een symbool van het gebrek aan moreel besef in Obama’s overheid, fataal. Ook openbaarde Breitbart in 2010 beelden van een vooraanstaande Democratische ambtenaar, Shirley Sherrod, die tijdens een bijeenkomst racistische uitspraken zou hebben gedaan. Sherrod moest daarom terug treden. En in 2011 volgde dus de berichtgeving die het (voorlopig) einde betekende van de carrière van Anthony Weiner.
Naast zijn vele scoops was Breitbart een fundamenteel onderdeel van de conservatieve beweging die vanaf 2009 steeds relevanter werd in de politieke arena. Met zijn geloofwaardigheid als conservatief commentator en zijn begrip van de werking van online media, werd hij een belangrijk gezicht van de Tea Party movement die conservatieve Amerikanen in heel Amerika op de been bracht en die een groot aandeel had in de enorme verkiezingswinst die de Republikeinen boekten tijdens de midterm elections van 2010. Ook toen de Tea Party wat meer naar de achtergrond verdween, bleef Breitbart een belangrijke gezicht van conservatief Amerika. Tijdens de recente bijeenkomst van CPAC was hij een van de vooraanstaande sprekers.
Conservatief Amerika heeft één van haar favoriete zonen verloren en de Republikeinse Partij rouwt. Mitt Romney geeft al aan “deeply saddened” te zijn en volgens Rick Santorum is het een “huge loss”. Veel progressieve Amerikanen zullen nauwelijks een traan laten om het overlijden van Breitbart omdat ze hem al jaren liever kwijt dan rijk waren, maar iedereen zal zich realiseren dat het jonge heengaan behalve voor zijn vrouw en vier kinderen, ook een verlies is voor het internet. Een pionier en internetfenomeen is niet meer.
Adriaan Andringa is hoofdredacteur van de WarRoom
