Bankia is een bank. Of beter gezegd: was een bank. Een bank heeft geld. Bankia niet. Om weer een beetje bank te lijken gaat Bankia 20 miljard Euro vragen van de Spaanse overheid. Leuk geprobeerd, zal die overheid zeggen. Maar we hebben het even niet liggen. We halen het wel in Brussel, of in Frankfurt. Blijf even hangen, dan bellen we. In Brussel wordt van Rompuy helemaal blij van dat telefoontje. ESM, roept hij. Ik zei het van de week nog tegen de Jager. Schiet een beetje op met die 50 miljard, want we zouden het wel eens snel nodig kunnen hebben. ESM staat voor Europees Stabiliteitsmechanisme. Het leek aanvankelijk bedoeld voor steun aan financieel zwakke overheden binnen de Eurozone. Maar juist om de positie van die overheden niet verder te verzwakken gaat het ESM nu rechtstreeks ingezet worden binnen nationale markten. Bijvoorbeeld om banken te redden.
Misschien gaat ook Nederland nog rechtstreeks profiteren van van deze reddingboei. Een ING (40 miljard aan belangen in Spaanse banken en vastgoed) of een Vestia (derviatenmisdaad) kan binnenkort wel weer wat steun gebruiken.
Feesten
De huidige tekorten ontstaan door verdwenen geld. In het niets opgelost vermogen. De introductie van de Euro is daar niet vreemd aan. Relatief arme landen konden plotseling goedkoop lenen. Dat hebben we geweten.
Ook Nederland mocht even mee feesten. Pensioenfondsen en woningbouwcorporaties werden al afgeroomd. Nu is de woningmarkt aan de beurt. Daar gaat nog zo’n 150 miljard Euro verdampen de komende jaren. Mede dankzij de hypotheekrenteaftrek gaat het goeddeels om waarde die terugkomt op de balansen van de banken. Het Bankia-scenario komt ook in dit land binnenkort aan de orde.
Vandaag vraagt de Griekse politie de burger om niet meer te pinnen. Veel te gevaarlijk, beweren de autoriteiten, al dat contante geld in huis. Er van uitgaande dat De Jaap goed wordt gelezen in Athene even de volgende mededeling: geld op de bank laten staan is gevaarlijker. Zeker op dit moment en in Griekenland. De kans dat het wordt gestolen is in dat geval een stuk reëler.
Knoflooklanden
De Noord-Zuid tegenstelling is een natuurverschijnsel. Ook in Nederland kennen we dit fenomeen, we hebben het zelfs over “boven en onder de grote rivieren”. Dat betekent niet dat Eurozone niet een land is. Want dat is het wel. Ondanks alle culturele, politieke en economische tegenstellingen binnen de landsgrenzen. Net als de VS.
We hadden het kunnen weten zodra we kozen voor de Euro: we leven nu in een Groot Land, het grote land Europa. Dat er allerlei tegenstellingen zijn in Europa en dat we allerlei talen spreken doet daar niets aan af. Binnen de grenzen van het kleine België of Zwitserland worden ook vijf talen gesproken. In West Afrika praten ze rustig Bété, Nyabwa en Dida door elkaar.
Er zijn natuurlijk verschillen tussen de VS van Amerika en de VS van Europa. Je zou kunnen zeggen: we hebben onze Burgeroorlog nog niet gehad. Maar ook dat is niet waar. Die twee allesvernietigende oorlogen: WO I en WO II, zijn nog altijd de raison d’etre van het Verenigde Europa.
De reden dat we in Spanje of in Duitsland geen wezenlijke radicalisering zien, geen beweging naar de vleugels, is de huiveringwekkende collectieve herinnering aan de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw. Een herinnering die als een golf van angst over de barrières van de generatiegrenzen slaat.
Schuitje
Samen in een munt betekent onvermijdelijk samen uit en thuis. Dat idee krijgt o.a. vorm in de Eurobonds: gemeenschappelijke Europese schulden tegen een gematigde rente, namelijk ergens tussen de Duitse (laag) en Spaanse (hoog) extremen in. De enige haalbare vorm van redding in een crisis die niet ondanks maar mede dankzij de Euro is ontstaan.
Historisch en economisch gezien is vergaande Europese integratie onvermijdelijk.
Er is geen politiek alternatief anders dan achterhaald negentiende-eeuws nationalisme. Een onzinnige gedachte in een mondiale wereld waarin twee ogenschijnlijke tegenstellingen elkaar versterken: globalisering en regionalisering. Uiteindelijk leeft elke Bask, Breton of Beier in dezelfde markt, met dezelfde munt op zak. Dat hoeft niet langer in Spanje, Frankrijk of Duitsland maar kan eenvoudig in Europa. Dat is bij al het gejammer over wat verloren gaat pure winst.
