Met nog minder dan een half jaar te gaan voor de verkiezingen lijkt de race tussen Obama en Romney steeds spannender te worden. Waar de meeste Nederlanders er nog altijd van overtuigd lijken dat de huidige president een makkelijke overwinning zal boeken, lijkt de campagne van Obama nog niet echt van de grond te komen. Hoewel de president eerder dit jaar steeds meer in campagne-modus leek te komen, weet hij de laatste tijd nauwelijks te imponeren. En met enkele belangrijke ontwikkelingen voor de boeg kan deze maand zomaar de maand van de waarheid worden voor de president.
Economie
Het is opmerkelijk hoe snel een tendens kan veranderen. Begin dit jaar leek de economie voor het eerst sinds tijden serieus aan te trekken, vooral omdat de werkloosheid daalde. Zoals hier werd besproken was dat goed nieuws voor president Obama; meer dan op de actuele staat van de economie lijkt een president immers afgerekend te worden op de ontwikkeling van de economie in een verkiezingsjaar. Dalende werkloosheid en aanhoudende banengroei boden dus een positief vooruitzicht waarmee de ontspannen uitstraling van de president in grote mate verklaard kon worden.
Op vrijdag kwamen echter de cijfers over de werkgelegenheid van mei uit, en die vielen bepaald niet mee. Er zijn afgelopen maand minder nieuwe banen bij gekomen dan verwacht en de werkeloosheid liep zelfs weer iets op naar 8,2 procent. Misschien nog wel belangrijker was dat de positieve cijfers van eerder dit jaar gecorrigeerd werden; niet alleen viel mei tegen, ook april en maart werden naar beneden bijgesteld. Als de werkgelegenheid deze maand niet aantrekt gaat Amerika dus met een donker economisch vooruitzicht de laatste maanden van de verkiezingen in. Dat betekent niet dat Obama a priori kansloos zou zijn, maar een ideaal secenario voor de president is het allerminst.
Gezondheidszorg
Niet alleen voor de economie zal deze maand van bijzonder belang zijn, ook voor de meest toonaangevende wetgeving van de president staat een make-or-break moment voor de deur. Deze maand zal het Hooggerechtshof naar verwachting immers uitspraak doen in de rechtzaak over de vraag of president Obama’s wijziging in de gezondheidszorg (Obamacare) in strijd is met de grondwet. Het hervormen van de gezondheidszorg om het betaalbaar te maken voor een grote groep Amerikanen die altijd onverzekerd is geweest, was één van de belangrijkste verkiezingsbeloften van Obama in 2008. Het beleid dat hij daarvoor heeft ingevoerd, waar de verplichting om een verzekering voor ziekenkosten af te sluiten een onderdeel van is, leidt echter tot veel weerstand en het is de vraag of een dergelijke individuele verplichting niet in strijd wordt gevonden met de grondwet.
Als het Hooggerechtshof deze maand inderdaad zou besluiten om (een deel van) de wet te verwerpen, is dat een enorme klap voor het Witte Huis. Het zou koren op de molen zijn van Republikeinen die beweren dat de overheid te dominant is geworden onder president Obama, dat hij onamerikaans ingrijpt in het dagelijks leven van burgers. Het zou de belangrijkste politieke overwinning van de president wegzetten als bemoeizucht en spilzucht en het zou het debat over gezondheidzorg, dat tijdens de tussentijdse verkiezingen van 2010 desastreus verliep voor de Democraten, wederom naar de voorgrond halen in een verkiezingsjaar.
Zomerreces
Na deze maand rolt de Amerikaanse politiek de relatief rustige maanden van het zomerreces in. Eind augustus en begin september staan dan de partijconventies van de beide partijen op het programma en vanaf dat moment is de campagne in volle gang. Dat betekent dat juni de laatste maand is waarin de president kan profiteren van het feit dat er meer aandacht is voor hem als president, dan voor zijn uitdager.
De maand juni bepaalt de verhoudingen waarmee de beide kandidaten de verkiezingen in gaan en voor de president staat er veel op het spel. Een aantrekkende economie en steun voor Obamacare van het Hooggerechtshof, zou de president de wind mee geven de campagne in, terwijl tegenvallende resultaten op beide vlakken hem in moeilijk vaarwater zouden doen belanden. De strijd is bepaald nog niet gestreden, maar deze maand kan wel eens de maand van de waarheid worden voor de president.
Foto CC: Obama for America
Adriaan Andringa is hoofdredacteur van de WarRoom.
