De radicaal-linkse partij Syriza heeft ondanks dat ze de Griekse parlementsverkiezingen met een verschil van 2,5 procent verloor van Nieuwe Democratie een grote overwinning behaald. Syriza zal als oppositie partij er alles aan doen de bezuinigingsmaatregelen die de nieuwe regering onder druk van Europa wil gaan doorvoeren dwarsbomen en zal daarbij gesteund worden door een andere grote winnaar: Gouden Dageraad. De extreem-rechtse partij wist, afgelopen zondag, opnieuw bijna zeven procent van de Griekse bevolking voor zich te winnen. De neo-Nazi partij, met een geschiedenis vol geweld, zal bij het aantreden van een nieuwe regering met achttien Kamerleden het parlement binnen marcheren.
De aanhangers noemen de leider, die niets anders dan blaffend zijn boodschap verkoopt, “Führer” en hij wordt gegroet met de Nazi-saluut. Overal op straat in Athene zie je graffiti op de muren waarin wordt opgeroepen tot een nieuwe holocaust, en dat Griekenland schoon geveegd moet worden.
Getatoeëerde spierbundels
In mei dacht iedereen, toen Gouden Dageraad uit het niets 21 zetels wist te behalen, dat het proteststemmen waren. Grieken die gevangen waren door angst hadden zonder na te denken op de partij gestemd. Pas na hun grote winst kregen ze media aandacht en werd duidelijk dat de partij voornamelijk uit schreeuwende, getatoeëerde spierbundels bestond, die graag de straat op gingen om immigranten het ziekenhuis in te meppen.
” Aanhangers noemen de leider “Führer” en hij wordt gegroet met de Nazi-saluut. “
Bij de eerste opiniepeilingen eind mei, in opmaat naar de nieuwe verkiezingen in juni, zakte hun mandaat tot bijna onder de kiesdrempel. De Grieken hoopten, toen de woordvoerder van de Gouden Dageraad, Ilias Kasidiaris, zijn ware aard tijdens een live tv uitzending toonde door zijn 60-jarige rivale in het parlement in elkaar te slaan, dat het gedaan was met de partij. Maar niets bleek minder waar. Kasidiaris zal, waarschijnlijk volgende week als het nieuwe parlement aan het werk gaat, met een grote glimlach tegenover de vrouw zitten die hij in elkaar sloeg.
Immigranten en homo’s
Voor zijn aanhangers is Kasidiaris een held. Vorige week was ik een paar dagen voor de verkiezingen op een bijeenkomst in Athene van de Gouden Dageraad en daar werd hij onder luid applaus onthaald toen hij als een grote ster uit een geblindeerde auto stapte. De vrouw die hij sloeg, de tweede op de lijst voor de communistische partij, is niet zomaar iemand. Ze staat voor alles waar de Gouden Dageraad tegen is: ze is niet alleen een communiste, ze is een journaliste met een duidelijke mening die ze graag schreeuwend openbaart en het ergste van de drie in de ogen van de neonazipartij: ze is lesbisch. “Nog een keer, nog een keer,” scandeert de menigte als Kasidiaris het podium betreedt. “Sla die pot op d’r bek.”
” Overal op straat in Athene zie je graffiti op de muren waarin wordt opgeroepen tot een nieuwe holocaust. “
“Bloed, eer, Gouden Dageraad!,” met dikke vlaggenpalen, die veel weghebben van honkbalknuppels, zwaaien zwart geklede, getatoeëerde motorrijders onophoudelijk in het rond. Naast de grote massa spierbundels valt het me op dat veel jonge mensen naar de bijeenkomst zijn gekomen. Twintigers waarbij de sensatie in de ogen staat. Ze lijken op zoek te zijn naar een partij met een clubgevoel en waar de buitenwereld bang voor is. Ze willen maar al te graag de boel opschudden en de meesten, als ik er naar vraag, willen graag dat de Gouden Dageraad voor nog meer ophef in het parlement gaat zorgen. De oude politiek moet opgeschud worden. Daar heeft niemand vertrouwen meer in en er is geen andere keus. Alle andere politiek partijen komen voort uit Pasok of Nieuwe Democratie.
Fascisme
Wie zijn toch die Gouden Dageraad-stemmers, wat beweegt ze op een partij te stemmen die voor geweld staat en fascisme aanhangt? Het zijn niet de hoogst opgeleiden van de Griekse maatschappij, merk ik als ik rondloop. Maar toch kun je ze niet allemaal hetzelfde hokje induwen. Dat blijkt wel als ik aan de praat raak met Giannis. Hij is 45 jaar, gescheiden vader van een zoon van 2,5. Er komen duidelijk antwoorden als ik hem vraag waarom hij op de Gouden Dageraad stemt. “De vorige politieke partijen hebben een probleem veroorzaakt door geen beleid te voeren op de grote stroom van immigranten die het land binnenkomen. 120.000 per jaar, “ weet hij me te vertellen.
“De politie doet niks. De buitenlanders stelen en beroven en de Gouden Dageraad helpt alleen in slechte buurten oude mensen de straat over te gaan. Ze begeleiden ze, als een escort, naar de pinautomaat. Ze doen het werk van de politie, die is ook gefrustreerd want ze mogen niks doen van de regering. Daarom stemmen er zoveel politieagenten op de Gouden Dageraad.”
Op mijn stelling dat de partij niets anders doet dan immigranten opjagen en in elkaar slaan, onder toeziend oog van de politie, schudt hij krachtig zijn hoofd. “De Griekse media is niets anders dan een propagandamachine van de gevestigde partijen. De Gouden Dageraad moet weleens krachtig optreden, maar het is niet zo dat ze alleen maar immigranten in elkaar slaan.”
Volgens Giannis is het ‘immigrantenprobleem’ in het centrum van Athene onhoudbaar geworden. Tel daar het grote aantal drugshandelaren, die volgens hem allemaal de doodstraf moeten krijgen, bij op en je kunt niets anders stemmen dan op de Gouden Dageraad. Hij wil het maar al te graag laten zien en biedt aan om met hem een rondje door de slechte buurten in het centrum te rijden.
” De Griekse media is niets anders dan een propagandamachine van de gevestigde partijen. ”
Ik merk dat Giannis goed weet te onderbouwen waarom hij op de Gouden Dageraad stemt. Zijn antwoorden zijn goed doordacht en klinken overtuigend. Niet veel later rijdt hij me rond in zijn glimmende Porsche Cayenne. Giannis is beurshandelaar en heeft in Engeland gestudeerd. Hij probeert me er te van overtuigen dat alle buitenlanders het land uit moeten. Op mijn vraag of hij er direct mee te maken heeft, antwoordt hij ontwijkend en waarom blijkt na een uur rond rijden. Hij kan ze me niet laten zien. “Sinds de Gouden Dageraad op straat loopt, zijn ze niet meer in grote groepen aanwezig.”
Hij besluit zijn zoekactie op te geven en weer huiswaarts te keren, een dure buurt ver buiten het centrum.
Populisme
De Gouden Dageraad werd niet in een keer populair in Griekenland. Ze draaien al een tijdje mee. Maar ze waren nooit meer dan de partij waar fluisterend over werd gesproken. De reden dat ze hun aanhang zo plotseling hebben weten te vergroten zijn: angst en woede. De grote boosdoeners zijn daarvoor makkelijk aan te wijzen: de centrum-rechtse partijen. Toen de leider van Nieuwe Democratie, Samaras, zei dat de reden dat peuterscholen het moeilijk hebben het grote aantal buitenlandse kinderen is, maakte hij de weg vrij voor de Gouden Dageraad om het parlement binnen te treden.
De reactie van partijen in moeilijke tijden is een krampachtige reactie op angst en woede, aangevoerd door populisme. Nog meer angst wordt er gezaaid en nog meer woede. Val de immigrant aan. Zij kosten de maatschappij geld. Patriottisme komt dan in tijden van economische crisis vanzelf bovendrijven. En met ruim één miljoen werklozen en mensen die sowieso een hekel aan buitenlanders hebben, kom je makkelijk aan achttien zetels. De Grieken voelen zich in de steek gelaten door de partijen die vroeger het land regeerden, die hebben een puinhoop gecreëerd waar de maatschappij nu voor moet opdraaien, en dat is precies wat de Grieken voelden toen ze op de Gouden Dageraad stemden.
