Op zondagavond 21 maart 2010 mocht ik getuige zijn van een stukje Amerikaanse geschiedenis. Het Huis van Afgevaardigden zou stemmen voor de The Patient Protection and Affordable Care Act oftewel Obamacare. Historisch, want vele malen eerder is geprobeerd om het Amerikaanse zorgstelsel te hervormen om miljoenen Amerikanen te helpen aan een zorgverzekering, maar zonder succes. En nu ging het dan eindelijk gebeuren. De opwinding was bij iedereen voelbaar.
Samen met het New Yorkse Congreslid Anthony Weiner en enkele stafleden stonden we te trappelen voor één van de zwaar beveiligde ingangen van de House Floor. Het gezicht van Joe, de toenmalige legislative director van Weiner die healthcare in zijn portefeuille had, stond strak van de spanning. Old man Dunn noemden we hem, hoewel hij slechts begin dertig was. Maar ja, Capitol Hill is run by twenty-somethings moet u weten.
“Bertine, you’ll need to take a mental picture of this”, zei Joe tegen me. Camera’s worden niet toegelaten, en ook mobiele telefoons worden door de beveiliging ingenomen. De healthcare hervorming was een mijlpaal in de geschiedenis van sociale wetgeving in Amerika, maar in het bijzonder ook voor Weiner World. Het zwaar gepolariseerde debat vormde het decor waarin Anthony Weiner, een luidruchtig voorstander van de hervormingen, nationale bekendheid verwierf. Healthcare was oprecht zijn zorgenkindje, en de staf heeft veel te verduren gehad in de lange weg die geleid had naar deze dag. Hetzelfde temperament waar Republikeinen onder te lijden hadden op de House Floor, was zo’n beetje elke dag wel het lot van Weiners medewerkers.
De weg naar Obamacare, zoals de wet informeel genoemd zou worden, was lang en hard. President Obama had bij zijn aantreden beloofd het land bijeen te brengen, maar de slag om de zorghervormingen heeft het land tot op het bot verdeeld. Republikeinen waren zonder uitzondering tegen het wetsvoorstel, maar ook de carrières van Democraten in conservatieve districten stonden op het spel. Niet alleen werd de wet gezien als een government take over, het zou ook teveel kosten, de verplichting voor iedere Amerikaan om een zorgverzekering aan te schaffen zou niet moeten mogen en dan waren er ook nog de abortus bepalingen waar een groep pro-life Democraten onder leiding van Afgevaardigde Bart Stupak niet mee kon leven. President Obama beloofde uiteindelijk een executive order waarin nogmaals bevestigd zou worden dat er geen overheidssubsidie van het ministerie van volksgezondheid zou gaan naar abortuspraktijken. Stupak nam daar genoegen mee, en de laatste hobbel was genomen. Later zou Stupak tijdens de plenaire sessie door een Republikein voor ‘babykiller!’ uitgemaakt worden.
Ik vond het fantastisch om erbij te mogen zijn toen de historische stemming plaats zou vinden, maar het was bijna niet gelukt. De House Floor was namelijk tot de nok toe afgeladen. Uiteraard waren alle Afgevaardigden aanwezig, maar iedereen, ook Republikeinen, had voor de gelegenheid ook nog een hele entourage meegenomen die bestond uit kinderen en kleinkinderen, aanhang en staf. Team Weiner was een beetje aan de late kant – meneer moest nog uit de House gym komen – en behalve het Congreslid was er geen plaats meer voor ons. Ik ging uiteindelijk in een meterslange rij staan voor een plekje op het balkon waar wat stoelen gereserveerd waren voor stafleden, maar die moesten wel om de zoveel tijd doorstromen om iedereen een kijkje te gunnen. Voor de stemmingen vonden opzwepende speeches plaats van onder andere toenmalig Democratisch voorzitter Nancy Pelosi en leider van de Republikeinen John Boehner, die met luid boegeroep dan wel gejuich werden ontvangen. Het leek wel een sportwedstrijd. Ik was gelukkig net aan de beurt voor de laatste shift op het balkon, zodat ik de beslissende stemming ook gewoon kon meemaken.
De score werd 219-212. Uiteindelijk stemden nog 34 Democraten en alle 178 Republikeinen tegen. Een zware bevalling, maar Obamacare was geboren. Naast mij zat een piepjonge stagiair uit een Republikeins kantoor die zijn hoofd schudde.“This is not who we are”, zo mompelde hij in zichzelf. “We take care of ourselves”. Ik begreep niet waar hij het over had, kijkend naar de euforische Democraten die inmiddels een koor van “YES WE CAN! YES WE CAN!” hadden ingezet en elkaar in de armen vielen.
Het wantrouwen van de doorsnee Amerikaan tegenover de overheid is groot. Ze hebben meer vertrouwen in een privéverzekeraar die hen een poot uitdraait, dan in een overheid die er voor probeert te zorgen dat niemand bankroet hoeft te gaan aan zorgkosten. Obamacare is zwaar impopulair, omdat het het imago heeft van socialistische wetgeving die door Democraten het Congres is door geramd, maar met de inhoud is men het eigenlijk wel eens, zo blijkt uit peilingen. Obamacare is géén publieke zorgverzekering, iets waar Weiner tevergeefs nog voor gevochten heeft. Wel worden private zorgverzekeraars strenger gereguleerd, komt er een mandaat om een zorgverzekering aan te schaffen en subsidies voor de minder kapitaalkrachtigen. Regels die private zorgverzekeraars verplichten mensen die al ziek zijn aan te nemen en jongeren die tot hun 26e op de zorgverzekering van hun ouders mogen blijven, zijn desgevraagd populaire maatregelen.
Maar “KILL THE BILL!” bleef het mantra van Republikeinen en Tea Partiers, die het stoppen van Obamacare tot hoogste doel hebben verheven. Met de uitspraak van vandaag van het Hooggerechtshof zouden ze nog wel eens hun zin kunnen krijgen. Yes they can.
Bertine Moenaff is redacteur voor de WarRoom en was in 2010 werkzaam voor de Democraat Anthony Weiner. De belegering van het Capitool door hordes Tea Partiers heeft ze prima overleefd.
