Het aanblijven van Jolande Sap is een verstandige en terechte keuze, een teken dat GroenLinksers verantwoordelijkheid nemen. Weglopen is schijnverantwoordelijkheid. De verkiezingsuitslag bied volop kansen. Zelfs voor GroenLinks. Het lenteakkoord was een staaltje civile courage van Sap en van Gent. Maar dankzij het gedoe met Dibi en de manier waarop daar door het Partijbestuur mee is omgegaan -te traag voor het tempo van de huidige media cultuur-, kreeg Sap precies niet de tijd om uit te leggen waarom het Lenteakkoord groen en sociaal was.
Politburo-neigingen
Het handelen van het bestuur kwam niet door ‘politburo’ neigingen, maar door een oprechte intentie recht te doen aan de met de leden gemaakte afspraken, die de nobele -maar naïeve – intentie hadden om openheid, transparantie en een gelijke uitgangspositie te garanderen, en om een onderbouwde keuze aan de leden voor te leggen. Het gehamer op ‘de procedure’, was niet bedoeld om middels die procedure Dibi zijn kans te ontzeggen, maar om de keuze voor een lijsttrekker aan de leden te laten, en niet aan de media. ‘GroenLinks gooit haar zorgvuldige proces niet overboord vanwege journalistiek gehype’. Zoiets.
Te laat is ingezien in welke mate die hang naar zorgvuldigheid en transparantie het beeld bevestigde van een partij die navelstarend met zichzelf aan het stoeien was, wat nu juist niet bijdroeg aan een zorgvuldig en transparant beeld van GroenLinks. Sterker nog, wat bedoeld was om rust en openheid te garanderen, leidde tot een beeld van paniek en krampachtigheid.
Achteraf bezien had het bestuur Dibi en Sap vanaf het allereerste begin dolenthousiast moeten presenteren als in beginsel geschikte, collegiale en blijmoedige tegenstrevers. Iets anders liet de politieke realiteit niet meer toe. Overigens wist Sap zich voortdurend ook echt op te stellen als een respectvolle en blijmoedige tegenstrever, en dat is knap!
Groenste begroting ooit
Weken die besteed hadden moeten worden aan vertellen hoe GroenLinks erin slaagde met 10 groene, linkse zetels in een relatief rechtse gelegenheidscoalitie van bijna 80 zetels de 10 ergste bezuinigingen terug te draaien (passend onderwijs, PGB, verhoging griffierechten, etc., etc., etc.), hoe de koopkrachtplaatjes voor alle lage en middeninkomens verbeterden, hoe GroenLinks er de groenste begroting ooit uitsleepte, die cruciale tijd die nodig was om te framen en verhelderen, gingen op aan de tweestrijd Sap/Dibi.
Vervolgens volgde een campagne die van de zijde van Sap (en het campagneteam onder de bezielende leiding van Jesse Klaver), nagenoeg foutloos en indrukwekkend was. Sap was sterk in debatten, had een authentiek verhaal, durfde als enige naar Kokkelman, leek welhaast onvermoeibaar. Ook na een dramatisch jaar kreeg GroenLinks een indrukwekkend cohort zeer gemotiveerde vrijwilligers op de been.
Wankele titanen met flinterdunnen steun
Voeg daar nog aan toe de Tweestrijd der Titanen die meerdere partijen leegzoog. (En wiens steun gebaseerd is op de afkeer van de kiezers van de ene partij voor het beleid van de ander, en niet op daadwerkelijke partijvoorkeur), en ik vind dat we met recht kunnen zeggen dat Jolande, en GroenLinks, het in de campagne uitermate knap hebben gedaan.
Bovenstaande staat nog eens los van de kansen die de onvermijdelijke leegloop bij de wankele titanen met de flinterdunne steun straks gaat bieden, als blijkt dat al dat strategische stemmen heeft geleid tot beide kemphanen in een defensief en weinig inspirerend “uitruilkabinet”. Mocht dat kabinet worden aangevuld met het sociaal-cultureel zeer progressieve (maar sociaal-economisch nogal rechtse!) D66, dan versterkt dat de neiging voor strategische kiezers op links, om vrij snel hun heil te zoeken bij andere partijen. Vooral omdat de strijd tussen VVD en PvdA nu vooral juist op die sociaal economische thema’s is uitgevochten. GroenLinks heeft een ruimhartige spijtoptantenregeling!
Doorgaan
Er zijn twee manieren om verantwoordelijkheid te nemen: de ene is de lekker bekkende dooddoener dat “rollende koppen” een “schone lei” opleveren. De andere is degene die uiteindelijk het best bij GroenLinks en bij Jolande Sap past: blijven, in ieder geval voorlopig, je mouwen opstropen, aanpoten om de rotzooi op te ruimen, het zweet van je voorhoofd en je haar uit je ogen vegen, en door te strijden voor je idealen.
Daarnaast moet er bij het afwegen van een leiderswissel wel altijd eerst even de vraag worden gesteld of het beter is te blijven investeren in de groei van een veelbelovende leider met zich ontwikkelende potentie, of (vroegtijdig) te investeren in een nieuwe leider, die weer kostbare maanden introductie vergt, voordat diegene een eigenstandig, herkenbaar politiek profiel heeft.
Hoe voelt u zich vandaag?
En: zijn de (grote!) talenten uit de nieuwe fractie NU klaar voor leiderschap? Of worden ze straks op de plek met het hoogste afbreukrisico van Nederland (de eerste rij bankjes in de Tweede Kamer) vroegtijdig voor de leeuwen geworpen, onder een onverbiddelijk Haags wergrootglas, om vervolgens -met al hun potentie- over een jaar ook “hun verantwoordelijkheid te moeten nemen” door te vertrekken?
Met als beeld? Gedoe bij GroenLinks. En daarvan had iedereen al geconcludeerd hoe goed dat uitpakte. Dus: blij dat ze blijft, rust in de tent, goed voor GroenLinks. Even rouwen, dan vol aan de bak, en later meer nieuws.
Enne…. mocht u een van de vele mensen zijn die ik en vele andere campaigners spraken die zeiden: “Ondanks gedoe, ik vond jullie programma het beste, en eigenlijk voel ik me meer verwant met jullie! Maar ja, de VVD uit de regering, en Diederik in het torentje, dat bepaalt mijn stem, en het wordt dus toch maar PvdA.”
Aan u, oh tactici, zou ik willen vragen, hoe voelt u zich vandaag?
Jorrit Nuijens (1980) is fractievoorzitter van GroenLinks Amsterdam-centrum
