Haren maakt iets duidelijk. In verschillende analyses van de rellen in Haren wordt een vergelijking gemaakt tussen de onrusten rondom het youtubefilmpje over een profeet en de gebeurtenissen in Haren van vrijdagavond. Het is veel te simpel om deze onderwerpen met elkaar te vergelijken. Iedere samenleving heeft een eigen complexe geschiedenis en dynamiek en het is daarom ook zinloos om die vergelijking te maken.
Enige overeenkomst is wellicht de snelle en eenvoudige informatie-uitwisseling die nu op veel manieren mogelijk is. Dit zegt echter niets over de achtergrond van het gedrag van individuen in groepsverband zoals vrijdagavond. Net zo zinloos is een beschuldigende vinger naar de (sociale) media of lokale bestuurders.
Hulpverleners
De gebeurtenissen in Haren maken iets anders duidelijk. Dat we als samenleving geen passend antwoord vinden op de vraag wat de rol van de overheid is en zou moeten zijn. Het is voorstelbaar dat de inwoners en ondernemers van Haren gisteren bang waren. Zelfs de politie en andere hulpverleners geven de indruk dat dit ook voor hun een uitzonderlijke situatie was.
Blijkbaar lukt het de overheid dus niet om burgers voldoende te beschermen. Dat is een pijnlijke constatering als je je realiseert dat al die agenten, ambulancepersoneel, brandweermensen, lokale bestuurders en andere professionals dagelijks ontzettend hun best doen om de veiligheid van mensen te garanderen.
Benutten van onze kennis
Wat maken de gebeurtenissen in Haren dan wel duidelijk? Het maakt duidelijk dat we onze kennis niet goed benutten. Eigenlijk zijn we ‘een beetje dom’. Het is in het directe belang van alle inwoners van Nederland om ze te beschermen tegen mensen die zichzelf niet in de hand hebben. We beschikken over voldoende kennis om beleid te ontwikkelen waarmee we voorkomen dat jongeren jarenlang probleemgedrag blijven vertonen.
Kennis die kan voorkomen dat jongeren en volwassenen hun middelenmisbruik op de maatschappij afwentelen. Kennis waarmee multiprobleemgezinnen in een vroeg stadium ondersteund worden bij de opvoeding. Het lukt ons als samenleving alleen niet om die kennis op de juiste manier aan te wenden en te verbinden aan duurzaam beleid. Versterkt door flinke bezuinigingen in de sectoren waar antwoorden te vinden zijn. Dat is wat er gisterenavond pijnlijk duidelijk werd.
Straf of thee drinken?
Je kunt er een hand voor in het vuur te steken dat er bij het grootste gedeelte van de relschoppers die het voortouw namen sprake is van middelenmisbruik, verstandelijke beperkingen en onderliggende problematiek. Moeten we daarom thee met ze gaan drinken of gaan knuffelen? Nee, absoluut niet. Ze verdienen straf.
We moeten alleen wel leren hoe we de maatschappij zo in kunnen richten dat we deze jongeren niet de kans geven om zo uit hun dak te gaan. Pas juist geen snelrecht toe. Ze hebben gisterenavond even hun kans verspeelt om deel te nemen aan de maatschappij. Neem de tijd om een heldere analyse te maken van wie dit zijn en waarom ze zich zo gedragen hebben en zorg er zo voor dat de kans klein wordt dat ze in herhaling vallen.
Kies dus als samenleving niet voor een terugtrekkende overheid op dit gebied, maar voor een overheid die haar eigen burgers op een slimme manier beschermt tegen mensen die niet op een evenwichtige manier willen en kunnen deelnemen aan facebookfeestjes. Dat er daar nog meer van gaan volgen, daar hoeft niemand aan te twijfelen.
De auteur is beleidsadviseur en jongerenbegeleider.
