“Het liefst schiet ik nu iemand neer. Ik doe het niet. Maar de verleiding? Ja, die is er absoluut.” Filmmaakster Simone de Vries zet met Beer is cheaper than therapy de triestheid uiteen van Amerikaanse soldaten die terug zijn van diverse missies. Velen hebben last van trauma’s, grijpen naar de fles en weten niet wat ze aan moeten met een leven zonder constant om je heen te kijken. Beer is cheaper than therapy werd op 27 september om 10:00 uur, best vroeg voor een dergelijk heftig verhaal, op het Nederlands Film Festival voor het eerst tijdens dit festival gedraaid. De documentaire heeft al eerder andere filmfestivals aangedaan.
In Killeen, een treurig plaatsje in Texas, is de grootste legerbasis van de Verenigde Staten gevestigd. Alles op deze plek ademt “oorlog” en “leger”. Wanneer je zelf geen soldaat bent, dan is er iemand anders in je familie er wel een, anders heb je niets in Killeen te zoeken. Wanneer de soldaten op missie zijn, leven de vrouwen en hun kinderen van het werken in een winkel gespecialiseerd in legerspullen, een autodealer of tankstation waar overal stickers met de tekst “We support our troops” opgeplakt zijn of wachten ze thuis tot hun mannen weer als een andere man thuiskomen. Ze zijn namelijk veranderd sinds de keer dat ze vertrokken. Ze hebben dingen gezien die ze nooit meer vergeten: vijanden, onschuldige burgers en medesoldaten die voor hun ogen stierven. Veel soldaten kampen met een stress stoornis en proberen hier op verschillende, vaak negatieve, manieren mee om te gaan. De Vries interviewt meerdere soldaten, waardoor we korte levensfragmenten van diverse personen in missies naar bijvoorbeeld Irak en Afghanistan meekrijgen. We krijgen veel heftige uitspraken voorgeschoteld zoals: “Als ik niet was opgenomen in een inrichting was ik de straat opgegaan en had ik de eerste de beste gelukkig kijkende persoon doodgemaakt. Ik kon toen namelijk niet tegen mensen die gelukkig waren. Ik was dat namelijk niet.” De treurige beelden die we te zien krijgen zijn kwalitatief goed gefilmd. Voornamelijk het kleurgebruik, vlakke en vale kleuren, in de beelden doet het verhaal nog wat dramatischer aan dan het al is.
Beer is cheaper than therapy is an sich een prima documentaire om mee wakker te worden om tien uur in de ochtend. Je wordt namelijk ook letterlijk wakker geschud door de harde, meedogenloze realiteit. Het idee dat Amerikaanse soldaten altijd als helden worden neergezet, maar dat er achter de mensen zelf totaal iets anders schuilgaat, is een enorm interessant onderwerp wat de filmmaker over het algemeen goed heeft uitgewerkt. Toch begrijp ik sommige keuzes van filmmaker De Vries niet. Als eerst: de titel. We krijgen weliswaar enkele shots te zien van gebroken soldaten die naar de fles grijpen wanneer ze thuis in Killeen zijn, maar dit is absoluut geen rode draad in het verhaal. Het verhaal gaat meer over de trauma’s die soldaten oplopen tijdens hun missies en wordt niet per direct geleid naar alcoholmisbruik. Ook al staat deze zin op een van de borden van een café in de film, iets dergelijks als ‘Tattoo’s are cheaper than therapy’ was zelfs nog een betere titel geweest, als ze dan toch een titel in die trant zou willen hebben. Iedere soldaat laat zich namelijk gedurende de hele film tijdens interviews onder tatoeëren met wapens, Amerikaanse leuzen of iets anders wat te maken heeft met het leger. Daarnaast vind ik de keuze van De Vries om enkele van haar vragen hoorbaar te maken aan de kijker storend. Dat we krom Nederlands-Engels aan moeten horen, is tot daar aan toe, maar haar vragen zijn overduidelijk zachter gemonteerd dan de antwoorden van de soldaten en de voice-over, wat onprofessioneel klinkt.
De film werd door de rest van het publiek vooral als intens en een lange zit bevonden. Niet geheel vreemd ondanks dat de film niet eens zo heel lang duurt, maar op een gegeven moment weet je wel een beetje hoe de soldaten er mee om gaan. Beer is cheaper than therapy laat en verhaal zien dat altijd een ver van je bed show lijkt, een leven dat totaal om het leger draait.
Liv Krake is groot filmliefhebber en zal bij de 32e editie van het Nederlands Film Festival aanwezig zijn om onder andere verslag te leggen van films, publiek, festival en sfeer.
