Woensdag 10 oktober jl. adviseerde de Europese Commissie om Albanië in aanmerking te laten komen voor de status van kandidaat-lidstaat van de Europese Unie. Dit bericht moet bij menigeen de wenkbrauwen hebben doen laten fronsen. Niet alleen het imago van het land speelt parten – zo wordt in de film ‘Taken 2’ ons Famke Janssen ontvoerd door de Albanese maffia (première: 25 oktober). Vooral de misplaatstheid van het actief werken aan uitbreiding in deze tijden van gepercipieerde instorting en van EU-weerzin valt op. Alsof Van Rompuy’s verdiepingsvoorstellen niet al genoeg stof doen opwaaien. Albanië zal moeten wachten.
Olievlekgevoelens
Het is een illusie te denken dat inhoudelijke kennis van de afzonderlijk fases in het proces tot het worden van officieel EU-lid wijdverspreid is. Alleen al het praten over eventuele toekenning van kandidaatstatus voelt voor velen dan ook gewoon als een uitbreiding.
De meerderheid van de bevolking in Europa is inmiddels afkerig van het EU-project. De economische malaise houdt aan en er zitten grenzen aan wat met voorlichting bereikt kan worden. Met berichten zoals over Albanië wordt het beeld bevestigd en versterkt dat de beslissende elite geen rekening houdt met de gevoelens onder het volk.
Uitbreiding wordt niet meer begrepen nu de kracht van het klassieke argument van welvaartsstijging door binnenmarktvergroting uitgewerkt lijkt. Van alle kanten wordt de Nederlanders namelijk ingewreven dat een stap terug onvermijdelijk is. In de solidariteitsunie die de EU is, betekent een extra lid als arm Albanië dan vooral structuur- en cohesiefondsdonaties.
Komt tijd, komt Raad
Alsof we nog midden in de hoogtijdagen van integratie-enthousiasme verkeren, staat voor de Europese Raad van december met Van Rompuy en Albanië zowel een verdieping als verbreding van het EU-integratieproces op het menu.
Nu zijn de EMU-voorstellen van Van Rompuy uit de huidige nood geboren waardoor van prioritair belang. Hoe de EU door het volk beleefd wordt, is momenteel cruciaal. Om te voorkomen dat het beeld ontstaat dat het integratieproces een hyper-incrementele fase ingaat, zullen we een staaltje Europees pragmatisme gaan beleven.
Afstel
Er zijn voldoende redenen te bedenken waarom Albanië toegelaten zou moeten worden tot de EU. Het moment en de tijdsgeest zijn er echter niet naar.
Het Commissieadvies is slechts een formaliteit. Gezien het belang van de EMU-voorstellen van Van Rompuy en de beeldvorming ligt het voor de hand dat de Europese Raad strategisch besluit de aanvraag van Albanië (nog) niet in behandeling te nemen. Gelukkig heeft de EU een verse Nobelprijs om de vrede met het teleurgestelde land te kunnen bewaren.
