Vannacht staat het laatste presidentiële debat op de agenda, voor de verkiezingen over een kleine twee weken definitief beslist worden. De bovenstaande grafiek van FiveThirtyEight, die weergeeft hoe groot de kans is voor de kandidaten om de verkiezingen te winnen, laat de impact van de vorige debatten goed zien. Romney heeft vanavond, als er alleen over buitenlands beleid gedebatteerd wordt, een game changer nodig. Hij lijkt op dat vlak echter zijn belangrijkste troefkaart uit handen te hebben gegeven. Een moeilijk debat wordt de laatste strohalm voor Mitt Romney.
Succesverhaal
Buitenlands beleid is deze hele campagne een kracht geweest voor president Obama. Hij beëindigde de oorlog in Irak, gaf opdracht tot de liquidatie van Amerika’s grootste vijanden Osama bin-Laden en Anwar al-Awlaki en gaf militaire steun aan de opstandelingen in Libië, zonder dat daarbij een Amerikaan het leven liet. Ohja, en hij won de Nobelprijs voor de Vrede en verbeterde het internationale aangezicht van Amerika, één groot succesverhaal dus.
Natuurlijk zijn vele aantekeningen te maken bij dat succesverhaal. Hoewel de oorlog in Irak voorbij is, is het land alles behalve stabiel. De liquidaties hadden plaats zonder een eerlijk proces en president Obama’s Nobelprijs voor de Vrede leek op weinig gebaseerd te zijn. Boven alles echter, is Libië zo’n chaos dat bij een aanslag enkele weken geleden alsnog vier Amerikanen omkwamen, waaronder de lokale ambassadeur.
Libië
Vooral dat laatste onderwerp was een belangrijke internationale troefkaart voor Mitt Romney. Niet alleen is Libië een minder groot succes dan oorspronkelijk gedacht, de manier waarop president Obama en het Witte Huis met de aanslag omgingen, liet te wensen over. Ze lieten namelijk onduidelijkheid bestaan over de vraag of er sprake was van een gecoördineerde aanslag op Amerikaanse functionarissen, of dat de Amerikanen toevallige slachtoffers waren. Verdoezelde het Witte Huis bewust de waarheid om in verkiezingstijd het succesverhaal van Libië in stand te kunnen houden?
Iedereen die het debat vorige week gezien heeft, weet echter ook dat die aanval van Romney op president Obama zich volledig tegen hem heeft gekeerd. Waar Romney de president verweet pas na enkele weken de aanslag als ‘terrorisme’ te kwalificeren, herinnerden de president – en de debatleider – hem er aan dat de president de volgende dag al sprak over een “act of terror”. Het maakte de hele aanval van Romney op dit punt onbetrouwbaar, en daarmee verloor de Republikein zijn belangrijkste troefkaart op buitenlands beleid.
Nog één aanval
Vanavond heeft president Obama dus een voordeel. Toch zal Romney proberen Libië als onderwerp relevant te maken. Ook de speech van de president de dag na de aanslag, doet geen afbreuk aan het feit dat hoog geplaatste functionarissen als VN-ambassadeur Susan Rice lang de schijn ophielden dat het allemaal wel meeviel met de problemen in Libië. En dan is er ook nog de verkiezingsbelofte van president Obama uit 2004 dat hij de gevangenis op Guantanamo Bay zou sluiten, iets wat hij nooit heeft waar kunnen maken.
Romney zal nog één keer de aanval vol inzetten, maar weet ook dat vanavond niet zijn ideale debat is. Voordeel voor hem is wel dat de opzet van het debat gelijk is aan het eerste debat, dus geen interactie met de zaal. Het eerste debat was een echte game changer die Romney weer dicht bij de president bracht in de peilingen, juist op het moment dat het nodig was. Ook nu heeft de Republikein zo’n moment nodig, want ondanks dat eerste debat heeft Romney volgens FiveThirtyEight met de huidige verhoudingen maar 32 procent kans op de overwinning, tegen 68 procent voor president Obama. Daarmee vormt een moeilijk debat over de grootste successen van de president, de laatste strohalm voor Mitt Romney.
Adriaan Andringa is hoofdredacteur van de WarRoom.
