Als Obama een beetje pech heeft, zou het zomaar kunnen dat de Verenigde Staten over twee weken hun eerste mormoonse president kiezen. Een geloof dat in de Verenigde Staten met argusogen wordt bekeken, en waar wij als Europeanen nauwelijks iets vanaf weten. Om daar verandering in te brengen bracht ik een paar dagen door bij een mormoons gezin in de buurt van Salt Lake City in de adembenemend mooie staat Utah. En wat blijkt? Mormonen zijn over het algemeen buitengewoon aardig, lief en.. aantrekkelijk.
“Je komt uit Nederland?” klinkt het in onvervalst steenkolennederlands achter me. Om de haverklap komt een mormoon op me af die zijn Nederlands wil oefenen. Alle toegewijde mormonen gaan namelijk eens in hun leven op missie naar het buitenland. En daar hoort Nederland ook bij. “Oh ik heb daar zo’n fijne tijd gehad. Apeldoorn, Arnhem, Veenendaal.” Jaja, de momonen komen overal om zieltjes te winnen. Ook op dit moment lopen er Amerikaanse mormonen op Nederlandse bodem om mensen warm te krijgen voor hun boek, het Boek van Mormon. In totaal zijn er in Nederland ruim 9000 leden van de kerk, in Europa bijna een half miljoen, zo zegt de kerk zelf.
Derde heilige boek
Wat is dat boek waar Mitt Romney en zijn meest trouwe achterban in geloven? Volgens de mormonen is het het derde heilige boek van God. Het Oude Testament is het eerste, het Nieuwe het tweede, en het Boek van Mormon het derde. Het is volgens de overlevering gevonden door profeet Joseph Smith in 1823 op een paar uur rijden van New York. Hij kreeg visite van een engel, Moroni, die hem wees op gouden platen die zouden zijn achtergelaten door een heilig volk dat duizenden jaren geleden in de Verenigde Staten leefde.
Als uw oren nu klapperen, lees dan vooral even verder. De officiele naam van de kerk is ‘De Kerk van de Heiligen van de Latere Dagen van Jezus Christus’. Een flinke mond vol. Ze geloven dat Jezus niet direct vanuit de buitenwijken van Jeruzalem naar de hemel opsteeg, maar eerst nog een reisje naar Amerika maakte, waar hij nog zeker enkele weken heeft doorgebracht voordat hij daadwerkelijk zich bij zijn Vader voegde. Nu geloven andere Christenen ook in eeuwig brandende bosjes, een man die over water kan lopen en broden en vissen die nooit opgaan, maar het mag toch op z’n minst opmerkelijk genoemd worden. Het maakt het mormonisme ook een ontzettend typisch, puur Amerikaans geloof.
Ik heb voornamelijk voor RTL een paar dagen doorgebracht met de familie Smoot. Absolute schatten van mensen in een warm, liefdevol huis. Ze stonden open voor scherpe vragen, veroordeelden niet direct wat ze van me weten, en probeerden me te vertellen over hun geloof zonder dat ze druk op me zetten om het te accepteren als ‘de Waarheid’. Dat laatste is me bij born-again Christenen nog niet overkomen.
Spookverhalen
Mormonen worden vaak belachelijk gemaakt. Bijvoorbeeld omdat de kerk in het begin polygamie goedkeurde. En ook al heeft de kerk daar lang geleden officieel afstand van gedaan, het stempel zullen de mormonen niet snel kwijtraken. Enkele mormoonse sektes buiten Salt Lake City schijnen er ook nog steeds aan te doen, maar de kerk is als de dood om daar nog mee geassocieerd te worden.
Een andere reden van spot komt van andere, meer traditioneel Christelijke Amerikanen. Die vinden Mormonen maar afvallig en vinden dat de kerk zich niet houdt aan het woord van God. Met een PR-campagne waar je ‘u’ tegen zegt probeert de Mormoonse Kerk duidelijk te maken dat het toch echt daadwerkelijk allemaal om Jezus Christus draait. “Het grootste misverstand is dat dat niet zo zou zijn,” aldus Dale Jones, de PR-medewerker van de kerk. Hoe vaak zie je dat trouwens, een persdienst van de kerk? Maargoed, dat terzijde.
ls laatste gerucht zijn er nog de verhalen over ‘geheim magisch ondergoed’, dat de mormonen dragen. Als je ze ernaar vraagt, zullen ze niet ontkennen dat ze inderdaad een bijzonderen onderkledij aanhebben. Maar voor hen is het meer een symbolisch kostuum onder hun normale kleren. En heeft het niets met ‘magic’ te maken. Immers, ik kreeg op mijn katholieke basisschool ook het wonderlijke feit te horen dat de wijn in de kerk letterlijk in het bloed van Jezus veranderde. Niet buitengewoon lastig om ook daar grappen over te maken.
Het klinkt misschien alsof ik het voor die mormonen opneem, en misschien is dat ook wel zo. Ik heb in mijn leven namelijk een hoop rare, ongeloofwaardige dingen gehoord van religieuzen, en wat betreft vond ik deze verhalen allemaal niet veel raarder dan wat ik van andere geloven ken. In sommige religies mag je geen vis bereiden in dezelfde keuken als vlees, hebben belijders een eigen kledij, of worden vrouwen onderdrukt omdat ze zondige gedachten zouden oproepen bij mannen. Wat dat betreft vond ik die mormonen eigenlijk best gematigd.
Ex-mo’s
Dat gezegd, een hoop dingen mogen nog steeds niet: geen koffie, geen thee, geen alcohol, niet roken, geen seks voor het huwelijk. Niet altijd vol te houden voor alle gelovigen, en dus keren sommigen het geloof van Joseph Smith en Mitt Romney de rug toe. Ex-mormons, of liever “ex-mo’s” genoemd. Je komt ze tegen in de coffeeshops en kroegen van Salt Lake City, en vertellen dan verhalen over de strijd die ze moesten leveren met hun verleden, of het missionariswerk waar ze nu enigszins lacherig op terugkijken.
Zonder uitzondering denken de ex-mo’s die ik sprak in Salt Lake City vol lof over de warme families waar ze uit kwamen. En ook hoe chill het was om onderdeel uit te maken van zo’n hechte gemeenschap. “Als ik moest verhuizen, had ik binnen 30 minuten zo een hoop mensen op de stoep staan om me te helpen.” Maar ja, als je afstand neemt van de kerk, dan is dat voorbij.
Romney is verweten dat hij niet genoeg over z’n geloof heeft gesproken, en Amerikaanse media is verweten dat ze niet genoeg hebben geroerd in Romney’s religieuze verleden. Ik denk dan altijd maar: Ook Obama gelooft in een man die 2000 jaar geleden wonderen verrichtte.
Thijs Roes is Amerikadeskundige en journalist, en reist voor de WarRoom en RTL tijdens de verkiezingen door de Verenigde Staten. Hij duikt in de diepe kloof tussen links en rechts.
