De VVD en de PvdA noemen het regeerakkoord compromissen sluiten of, zoals de titel van het akkoord het omschrijft, “bruggen slaan”. Kiezersbedrog wordt het genoemd door een groot deel van de achterban van de PvdA maar met name die van de VVD. De peilingen laten dit duidelijk zien. De VVD heeft deze week maar liefst 11 zetels verloren.”Ik heb niet eerder gezien dat in zo’n korte tijd een partij zoveel zetels verliest als de VVD”, aldus Maurice de Hond. Rutte II komt nu op 57 zetels uit, 19 zetels te kort voor een meerderheid in de Tweede Kamer. Hoe is dat te verklaren?
Strategische kiezers
Het begon in de aanloop naar de verkiezingen, waarin de VVD en de PvdA in een onderlinge tweestrijd raakte. Het resultaat? Beide partijen werden ongeveer 10 zetels groter dan werd gedacht in de laatste peilingen voor de verkiezingen. De reden daarvoor was dat de strategische PvdA kiezers Rutte uit het torentje wilden houden en de strategische VVD kiezers de PvdA uit het kabinet wilden houden. Nu is echter beiden gebeurd.
De coalitiepartijen proberen uit te leggen dat als twee partijen met twee verschillende ideologieën en standpunten met elkaar gaan regeren, dat het geven en nemen is. Dat er nou eenmaal concessies gemaakt moeten worden om het land bestuurbaar te houden. Dat is logisch en klopt ook. Af en toe is de sfeer van politici van de betreffende partijen zelfs dat ze boos worden en niet begrijpen waarom burgers dat niet snappen.
Spraakverwarring
Hier gaat de analyse van deze politici de mist in. Het gaat er namelijk niet om dat kiezers niet snappen dat om een coalitie te vormen, concessies moeten worden gedaan. Het grootste deel zal dat begrijpen. Het gaat de kiezers, en met name de strategische kiezers, erom dat hun stem verkeerd geïnterpreteerd is. Met hun stem wilden ze de andere partij uit de regering houden. In feite een Babylonische spraakverwarring tussen strategische stemmers en politici dus.
Met deze kennis in het achterhoofd, moeten de VVD en de PvdA hun kiezers dus juist gaan uitleggen dat dit kabinet de enige serieuze optie was en dat bijvoorbeeld een regering met CDA erbij niet zinvol zou zijn geweest. Zeker voor de PvdA betekent het dat ze moeten uitleggen dat een goed kabinet over links niet mogelijk was. Zolang dat niet gebeurd en vooral zolang dat niet goed gebeurd, kan het kabinet Rutte 2 niet op veel steun rekenen.
Tom Zonneveld is Life, Science & Technology student aan de TU Delft en de Universiteit Leiden, actief lid van de SP en ROOD, jong in de SP en is fanatiek volger van politiek.
