De analyse die de NOS gistermiddag losliet op het nog prille kabinet snijdt houdt. Het kabinet is snel gevormd, de beëdiging ging iets te snel (voor de te commerciële, publieke omroep althans…) en ook het eerste gedoe heeft niet lang op zich laten wachten. Gedoe, daar is met name sprake van bij de VVD. En gedoe drukt het nog zwak uit. Het is hommeles bij de liberalen en De Telegraaf pakt flink uit.
De Telegraaf, destijds niet te beroerd om keihard uit te halen naar Fortuyn, blijft ook in de zorgpremiekwestie niet onbewogen. Hoofdredacteur Sjuul Paradijs zette Fortuyn vernietigend neer als “een valse nicht met een voorkeur voor jonge schandknapen, leatherboys en ziekmakende darkrooms; en nog als een zakkenvuller ook.
Fortuyn
In de strijd tegen de nivellerende Rutte heeft hij nu wellicht de meest effectieve campagnestrategie ingezet. Niet alleen de commentatoren van De Telegraaf mogen hun beklag doen over de zorgpremie, maar de krant drukte een selectie af van de ingezonden brieven waarin het gejammer en gemekker over De Grote Nivellering naar voren kwam.
Dit is merkwaardig en hoopgevend tegelijkertijd. Waar we in het vorige decennia zagen hoe Paradijs het contact met zijn lezers verloor door Fortuyn aan te vallen, laat de Telegraaf nu een onvervalst rechts geluid horen en zet de stem van de lezers bewust in. Een dergelijk rechts geluid is wenselijk, al is het maar omdat de publieke omroep vrij links is (op WNL na, PowNed is eerder kritisch dan rechts) en de maatschappij gebaat is bij een pluriform mediabestel.
Chocoladeletterberichten
Maar, is dit beklag van de lezers van de Telegraaf niet even frappant als het stemgedrag door de Amerika’s onderklasse op de Republikeinse partij?
De Telegraaf blinkt immers uit in ongenuanceerde, soms glossy-, chocoladeletterberichten over wat de lage opgeleide en (daardoor) slechter betaalde Nederlander bezighoudt. Deze groep is juist gebaat bij nivellering. De grootste commotie rondom de zorgpremie zou moeten ontstaan over de (hogere) middenklasse en grootverdieners, aangezien die het meest inleveren.
Nivellering
Gaat het de lezers van De Telegraaf niet om iets heel anders? De Republikeinen pleiten niet voor nivellering en trekken vooral stemmen van het arme, minder ontwikkelde geografische midden van Amerika: is dit niet vergelijkbaar met wat aan de gang is bij De Telegraaf, dat een geluid laat horen wat wellicht wel leeft bij de lezers, maar waarvan het met moeite voor te stellen is dat dit geluid een rationele basis heeft?
Lezersonderzoeken van De Telegraaf zijn niet vindbaar, waardoor het niet te zeggen is of de krant vooral lezers met hogere- of lagere inkomens aan zich weet te binden. Bovenstaande is dan ook slechts een speculatie tot er nader onderzoek naar gedaan is. Ik ben me er terdege van bewust dat denkbeeldige voorbeelden niet kunnen dienen als argumentatie, al maken ze een stelling hoogstens meer waarschijnlijk.
Tone of voice
Maar denk eens aan een advocaat, een medisch specialist of een succesvolle bankier. Die leest het NRC Handelsblad, de Volkskrant, het Financieel Dagblad of misschien Trouw. Een kapper, bouwvakker of schoonmaker zien we, als we hem voor de geest halen, eerder De Telegraaf lezen. Terwijl juist de lagere inkomens hun koopkracht met 0,6% zien stijgen.
Lezers van De Telegraaf zijn Republikeinen en De Telegraaf is de Republikeinse partij: het gaat niet om de feiten, het gaat om the tone of voice. De VVD had deze nivellering dan ook als een beloning voor werk moeten presenteren, door meer aandacht te besteden aan het gesleutel aan de belastingschijven. De VVD staat nu 1-0 achter bij de Rechtse Kerk en het zal lang wachten op de gelijkmaker zijn, aangezien De Telegraaf zijn lezers hervonden heeft.
Fijn voor de pluriformiteit van ons mediabestel, minder prettig voor het kersverse kabinet.
