Boeddhabeelden, leuk om te zien, te hebben en om als cadeau te geven. Ze sieren het huis, geven het sfeer en een mystiek karakter. De meeste mensen hechten er geen religieuze waarde aan en hebben het puur vanwege de sier in huis. Zo ook veel Iraniërs die blijkbaar dol zijn op Boeddhabeelden. Minder leuk voor het Iraanse regime, dat ziet het als een culturele invasie, als een bedreiging voor de islamitische waarden van het land. Gek, of toch niet?
http://www.youtube.com/watch?v=xYYBlPWYb7Y
Niet iedereen houdt van Boeddhabeelden. De Taliban, vredesduiven bij uitstek, hebben op hun wijze geprotesteerd tegen de Boeddhabeelden van Bamyan. Begrijpelijk, vanuit het perspectief van een cultuurbarbaar zijn de Boeddhabeelden van Bamyan een verschrikking, een verloochening van hun wereldbeeld.
Daar waar de meeste ‘gezonde’ mensen leren hun wereldbeeld te relativeren en open te staan voor andere visies op de werkelijkheid/waarheid, schijnt dit nogal moeilijk te zijn voor de extremistische moslim. Voor de extremistische moslim is er maar één waarheid, de zijne en alles wat er van afwijkt is in zijn ogen haram oftewel verboden.
Boeddhabeelden zijn dus haram, zowel voor de extremistische Sjiitische regering in Iran als de extremistische Soennitische leiders van de Taliban. Dit is niet een incident, maar typeert de relatie tussen het Boeddhisme en de Islam. Een relatie die vanaf begin af aan al aan het wankelen was. Boeddha en Mohammed gaan gewoonweg niet samen.
Het Boeddhisme is rond de vijfde eeuw voor Christus ontstaan in India. Het was eeuwenlang samen met het Hindoeïsme de dominante religies in het subcontinent. Grote Indiase koninkrijken zoals de Mauryas en de Kushanas omarmde het Boeddhisme en zorgde voor de verspreiding en ontwikkeling van de leer, kunst en traditie. Echter, tegenwoordig is slechts 0,8% van de Indiase bevolking Boeddhistisch en is het Boeddhisme in India vrijwel uitgestorven. Toch vreemd dat het Boeddhisme in andere Aziatische landen floreert, maar in het land van herkomst vrijwel niet meer aanwezig is. Dit heeft te maken met een revival van het Hindoeïsme en de komst van de Islam. Want hoewel ongeveer 80% van de bevolking in India tegenwoordig Hindoeïstisch is, is India met 160 miljoen moslims het derde islamitische land ter wereld.
De islamisering van India betekende het einde van het Boeddhisme. De verspreiding van de Islam vond voornamelijk plaats via handelsroutes en de kustgebieden en steden. De meeste handelaren waren Boeddhisten en bekeerden zich vaak uit pragmatische redenen tot de Islam. Voor handelaren speelde vertrouwen een grote rol en veel islamitische handelaren deden alleen maar zaken met geloofsgenoten. Contracten werden gesloten door te zweren op de Koran en zo wist men dat je elkaar niet ging bedonderen. Moslims liegen nou eenmaal niet tegen elkaar, zeker niet wanneer ze zweren op de Koran.
Het interessante van islamisering is dat het begon met het overnemen van Perzische en Arabische culturele waarden, tradities en gebruiken en uiteindelijk resulteerde in de volledige bekering tot de Islam. In dat opzicht is het begrijpelijk
dat de Taliban en het regime in Iran zo bang zijn voor Boeddhabeelden, want zij weten immers hoe het bekeringsproces werkt. Eerst het overnemen van culturele symbolen om vervolgens volledig te bekeren tot de andere godsdienst.
De Boeddhisten laten het hier niet bij zitten en slaan terug. In Sri Lanka, waar een groot gedeelte van de bevolking Boeddhistisch is ontstaan nu radicale Boeddhistische initiatieven mede gericht tegen moslims. De anti-halal beweging
is daar recentelijk een voorbeeld van. Dit is een beweging die tegen halal geslacht voedsel is en het wil verbieden in heel Sri Lanka. Zo van “wij haram, dan jullie geen halal”. Niet alleen in Sri Lanka keren Boeddhisten zich tegen moslims. Moslimbloggers in Nederland waren al selectief verontwaardigd door het geweld tegen moslims in Burma.
Volgens de Indiase traditie brengt het ongeluk als je beelden onteert en vernietigt. Zeker wanneer het beelden van heiligen en goden betreffen. Al eeuwenlang zijn Boeddhabeelden het slachtoffer geweest van de oprukkende islamisering. Nu lijkt het tij zich te keren en beginnen moslims het slachtoffer te worden van militante Boeddhisten, de woede van Boeddha is voelbaar in Azië.
Frits Bolkestein zei ooit dat het Westen een bedreiging vormde voor de Islam, maar hebben de Ayatollahs van Iran toch gelijk? Vormt het Oosten misschien
niet een grotere bedreiging voor de Islam?
Shashi Roopram zit ook op Twitter.
