Amsterdam laat de huurders in de steek. Van grote criticaster van de woonplannen uit het regeerakkoord, lijkt het stadsbestuur nu een loyale volgeling van het vernieuwde woonakkoord te zijn geworden. Dat de corporaties 1,75 miljard moeten afstaan die door de huurders moeten worden betaald, deert blijkbaar niet meer.
Dat daardoor de nieuwbouw stil komt te liggen, alsook de aanpak van achterstallig onderhoud, is blijkbaar ook geen reden tot forse kritiek. Dat is hoogst opmerkelijk. In plaats van de handdoek in de ring te gooien zou het Amsterdamse stadsbestuur het moeten opnemen voor de huurders en de woningcorporaties en zou er een vurig pleidooi moeten klinken voor de nieuwbouw van betaalbare woningen. Daar is de Amsterdamse woningmarkt bij gebaat en de economie heeft daar behoefte aan.
Onlangs sloten PvdA, VVD, D66 en de christelijke partijen onder leiding van minister Blok een akkoord over de toekomst van de woningmarkt. Eergisteren bleek dat ook een meerderheid in de Eerste Kamer akkoord ging met deze plannen.
Er werd afgesproken dat de woningbouwcorporaties jaarlijks 1,75 miljard moeten afstaan aan de regering, en dat zij dat moeten betalen door extra huurverhogingen door te voeren. Om wat geld over te houden moeten de corporaties veel van hun bezit gaan verkopen.
De woonplannen zullen dramatische gevolgen hebben voor huurders in Nederland en Amsterdam specifiek. De belasting die de corporaties aan Blok moeten betalen is namelijk gebaseerd op de waarde van het corporatiebezit.
Vanwege de schaarste op de Amsterdamse woningmarkt is het bezit van de Amsterdamse corporaties veel waard waardoor ze dus relatief veel geld moeten afdragen. De huurprijzen die zij voor hun huizen kunnen vragen zijn maar ten dele aan de waarde van de huizen gekoppeld. Daardoor drukt de last van de Blokbelasting extra zwaar op de Amsterdamse corporaties.
De huurder gaat de gevolgen hiervan merken. Allereerst komt er een huurexplosie aan. Voor huishoudens die opgeteld onder modaal verdienen is de stijging van de huurprijs zo’n 3,5%. Huishoudens die tussen de €33.000 en €43.000 per jaar verdienen betalen 4,5% extra en huishoudens met een inkomen daarboven betalen 6,5% extra per jaar.
Jaar op jaar krijgen huurders deze verhoging totdat de maximum huur volgens de puntentellingen is bereikt. De stelling van het Amsterdamse stadsbestuur dat de corporaties niet het maximum hoeven te vragen snijdt geen hout. De corporaties zullen vragen wat ze kunnen om de Blokbelasting te kunnen betalen. De huurders hebben het nakijken.
Een tweede gevolg is dat het achterstallig onderhoud van huurwoningen verder zal toenemen. Onlangs bleek uit het SP-meldpunt over Ymere dat er al veel klachten zijn over achterstallig onderhoud.
Na klachten over gebrekkige dienstverlening kwam achterstallig onderhoud op de tweede plek van het meldpunt dat zo’n duizend klachten binnenkreeg.
Een derde probleem is dat het aantal betaalbare woningen verder zal afnemen. Dit terwijl er een wachtlijst is van zo’n twaalf jaar. De corporaties hebben geen geld meer voor nieuwbouw en veel van de huizen die ze nu in bezit hebben moeten worden verkocht.
Daarmee slinkt de toch al krimpende voorraad betaalbare huurwoningen nòg sneller en zal het aantal van 1000 arme gezinnen dat jaarlijks de stad moet verlaten, alleen nog maar toenemen.
Het is jammer dat het stadsbestuur nu de handdoek in de ring heeft gegooid en het woonakkoord van de regering in hoofdlijnen goedkeurt. In plaats daarvan moet het college zijn best doen om te voorkomen dat huurders opdraaien voor het tekort op de rijksbegroting en is een vurig pleidooi nodig voor de bouw van meer woningen om de woningnood te helpen oplossen.
Laurens Ivens is SP-fractievoorzitter in de gemeenteraad van Amsterdam.
