De grijze golf domineert in de klassieke concertzalen. Dus werd alles deze zomer uit de kast getrokken om jonkies te lokken: cabaretiers, meezingorgies. Het Rotterdamse Gergiev-festival laat zien dat het ook anders kan.
Een pianist een sonate van Beethoven laten spelen volstaat al lang niet meer om jongeren, bezoekers onder de 40, je concertzaal in te krijgen (klassiek en poëzie delen de charmante eigenschap dat je tot je 40ste nog als ‘jong’ wordt bestempeld). Het idee dat je 25 minuten stil moet zitten geconcentreerd luisteren, zonder je smartphone aan te raken: horror. Dus zetten concertpodia alles op alles om de luisterervaring leuker te maken, vooral in het zomerseizoen. Om reguliere concerten op te pimpen hebben ze de beschikking over zes methoden:
Specialist in dit genre: Grachtenfestival. Ooit begonnen met huiskamerconcerten in fraaie grachtenpanden (gluren bij de rijke buren onder het mom van een Mozartje meepikken), leidt het festival aan territoriumdrift. Inmiddels moetje een half uur met de boot naar Zaandam om op een vervallen industrieterrein zes trombonisten te horen tetteren. De boottrip geeft een extra vakantiegevoel, maar het concert had op een willekeurige andere plek kunnen plaatsvinden. Misverstand is, dat als je maar buiten speelt, dat het dan leuk wordt. Een bigbandconcert bij hotel l’Europe verzoop in de slechte akoestiek.
Vooral de Robeco Summernight Concerts zijn hier schuldig aan. Geweldig dat mensen twee maanden low budget naar het Koninklijk Concertgebouw kunnen, maar waarom krijg je er Lenette van Dongen bij cadeau? Die had weinig te melden tijdens de aankondigingen van de volgende AVRO-reutel. Dan waren Mike Boddé en Diederik van Vleuten beter op dreef. Maar die kunnen dan ook zelf piano spelen. Om mensen de zaal in te lokken zijn BN-ers misschien effectief, maar een goede cabaretier laat zich niet op de achtergrond drukken. Exit klassiek. Enter ego.
Bekend uit de musicalwereld (The Sound of Music, Uitmarkt singalong) is het meezingspektakel nu ook overgewaaid naar de klassieke wereld. Vooral de Matthaeus Passion doet het goed. Wat de zaal produceert aan zangklanken is niet om aan te horen, maar hé, het gaat om de ervaring. Je één voelen met de muziek.
Het Ricciotti ensemble wil klassiek op ongebruikelijke locaties brengen: weeshuizen, gevangenissen of winkelcentra. De angst dat het publiek zich ook maar één minuut zou vervelen, doet de leden sidderen en naar komische intermezzo’s grijpen. De Cliniclowns doen het nog beter. Al die guitige blikken zouden nog tot daar aan toe zijn, als de muziek die komische ellende compenseert. Helaas klinken de tango’s, Russische ballades en orkestwerken allemaal even beroerd. Eerst aan de muziek werken, Ricciotti!
Met allerlei kortingacties probeert men het grote publiek te lokken. Uitblinker: Robeco Summernight Concerts. 2 maanden betaalbare concerten voor iedereen: niets mis mee. Variant op deze methode is ‘gratis, maar niet goedkoop’. Het Concertgebouworkest dat gratis op een ponton speelt, opera live vertonen op een scherm in het park. Mensen worden met kwaliteit geconfronteerd. Met een fraaie speld op zoek in de hooiberg aan parkbezoekers naar die ene jongere die wel eens later een kaartje zou willen gaan kopen.
Zoals elke concertzaal tegenwoordig een jeugdprogramma heeft, probeert men nu ook twintigers te lokken. Met een hapje en een drankje, rondleidingen, babbelen met dirigent of solist. Als het maar een experience is waar je iets van de passie van de musici meekrijgt.
In Nederland weinig beproefde methode. Met internationale kopstukken een breder publiek lokken. Zoals in Rotterdam met het Valerie Gergiev festival dit jaar. Alle lollige zeemeerminzwempartijen zijn achterwege gelaten. Drie dagen een Russische topdirigent met zijn eigen ensemble die Stravinsky, Moessorgsky en Prokofjev speelt. Kaartverkoop loopt uitstekend, nu nog afwachten of zich iemand onder de 40 in Rotterdamse Doelen waagt.
Gergiev Festival, t/m 7 september, Rotterdam.
Liefhebber van klassieke muziek? Help dan mee met het tot stand komen van dit nieuwe boek door Arie Boomsma en Thierry Baudet.
