Twee jaar terug kreeg ik de kans om voor NU.nl Richard Buckner te interviewen. Een bijzonder gesprek, al was het alleen dat ik twee dagen daarvoor uit het ziekenhuis was ontslagen en daardoor alleen op mijn rechter bil kon zitten.
Het gesprek ging dan ook al snel over de zorg in de VS, het ongemak van ingegroeide haren, absissen en uiteindelijk het gehele – volgens Buckner gecorrumpeerde – politieke stelsel van zijn thuisland in plaats van over Our Blood, een album dat op zijn minst onder moeilijke, zo niet novellewaardige, omstandigheden was ontstaan.
Inmiddels twee jaar verder keert de innemende Amerikaan terug met Surrounded. Een album dat klinkt als alle Richard Buckner-platen en toch ook weer verrast. Details zijn het, kleine wijzigingen in instrumentarium, de ruwere afwerking – in gegeven doordat van de voorganger de opnames meermaals verloren gingen. Deze keer ging alles het huis uit als het af leek – en iets meer rust in de broeierige spanning.
De kracht van Buckner ligt niet in de verandering. Hoewel hij over de decennia die zijn carrière inmiddels overspant wel degelijk met genres en nieuwe vormen heeft gespeeld, klinkt hij elke plaat vertrouwd én toch elke keer weer een beetje anders. Zijn kracht ligt echter in zijn woorden. Taal is voor hem als streepjes voor Mondriaan. Geen duidelijk strak uiteengezette lijnen, maar een verzameling aan blokken, strepen en rondingen om de abstractie van een boom te schetsen. Vier woorden, en Buckner vertelt een verhaal; een meester in totaal plaatjes in een zin (om een andere plaat te citeren: “Loaded at the wrong door/waiting for the brakes to sound/What was all that panic for?”. Niets gezegd, alles duidelijk.
Een abstractie niveau in taal met alledaagse woorden, weinig singer-songwriters die zo aards kunnen klinken en tegelijkertijd alle hoeken open kunnen laten voor de eigen verbeelding. Je weet dat de nummers over ellende gaan, de bodem van de fles, het verlies van vertrouwen en andere soorten pijn. Maar het wordt nergens direct of expliciet gezegd, een beeld van gebroken glas is de leeg gedronken fles.
Een gedeelte van deze diepe abstractie ligt in de wijze waarop Surrounded tot stand is gekomen. Er was geen tijd om de opnames nog eens te overdenken en over te doen, want dat wat op band stond lag een dag later bij de producer op de plank. Hierdoor krijgen we op de negende langspeler Buckner in zijn meest pure vorm voorgeschoteld. Puur maar niet zonder lijn. Voor Surrounded trok Buckner zich uit zijn comfort zone door meer te werken met orgel-loops en gebruik te maken van een autoharp als nieuw onderdeel in zijn geluid. Dit geeft zijn geluid die extra dreiging, een voortdurende kabbelende en verschuivende onderlaag in geluid. Een soort broeiend gevoel onder de lenden, als een absis op spanning, wachtend tot een chirurg hem open snijdt en uit zijn kapsel bevrijdt. Een absis waar ik graag nog eens een dagdeel mee over babbel met Buckner. Maar gewoon over zijn ambitie om president te worden van Amerika is ook goed.
