Mei 2014 zijn er weer verkiezingen voor het Europees Parlement. Geen verkiezingen waar veel Nederlanders warm van worden. Na de lijsttrekkersverkiezingen bij GroenLinks is de PvdA aan de beurt. De partij staat historisch laag in de peilingen en dus staat de Europees lijsttrekker voor de zware taak winst te boeken of het verlies te beperken. Vier kandidaten hebben zich aangemeld: Europarlementariër Judith Merkies, lobbyist Robbert Baruch, oud-politiek assistent Zita Schellekens en PvdA-medewerker in het Europees Parlement Bernard Naron. Chris Aalberts sprak Naron, die nog steeds in een overwinning gelooft.
De gemiddelde Nederlander denkt: wie is die man?
“Ik ben al sinds mijn studententijd actief verbonden aan de PvdA. Ik was de laatste vier jaar medewerker van PvdA-Europarlementariër Thijs Berman. Ik ben aangetrokken bij de eurodelegatie om het financieel-economisch beleid vorm te geven. Ik vind dat de PvdA niet meer op basis van een bepaalde waarde of doelstelling opereert, maar meer als technocratisch bestuur: kijken hoeveel er voor de komma staat en hoeveel er achter de komma staat. Maar het verhaal wat er mis is met de wereld, ontbreekt.”
Wat is dat verhaal dan?
“De PvdA staat officieel natuurlijk te boek als anti-kapitalistisch. Zo was het in het verleden ook bedoeld: het grootkapitaal wat de werknemer onderdrukte en uitkneep. We hebben gevochten voor de emancipatie van de werknemer. Je ziet nu eigenlijk een beweging ontstaan waarbij werknemers door globalisering minder zekerheden krijgen, waarbij arbeidsmarkten geflexibiliseerd zijn. De rechten van werknemers zijn heel rap aan het afnemen.
“Mijn antwoord is: houd op de overheid constant te zien als de vijand. Je moet zien dat voor allerlei zaken de overheid een fundament vormt, daar moet je naar kijken als investering. Ik denk dat mensen vaak de overheid ter zijde schuiven omdat er dan minder druk op de begroting komt. Ik zou willen dat de overheid serieus wordt genomen, een overheid die misschien wel professioneler kan, maar je moet niet de overheid wegsnijden want je krijgt er niets voor terug. De oplossing is: investeer in je ambtenaren en de kwaliteit van je dienstverlening.”
Wat gaat de Nederlander daarvan merken?
“Ik ben als ik gekozen wordt een van de ruim 700 Europarlementariërs. Omdat het beleid in Brussel heel groot en abstract is, zul je dat niet een op een kunnen koppelen aan wat er gebeurt op de werkvloer en de beslommeringen in het dagelijks leven. Jij wilt iets heel concreets, maar ik wil af van het beeld dat je daar in je eentje het verschil gaat maken. Het is geen lokale politiek. Het is niet dat als jij een besluit neemt je er meteen iets van terugziet op straat. Het is een karikatuur om te zeggen dat je in Europa in je eentje het verschil gaat maken. Maar je kunt wel je focus als PvdA, in de commissies die er zijn, leggen op sociaaleconomisch beleid en bescherming van arbeidsrechten.
“Ik ga vechten om rapporteur te worden van de detacheringsrichtlijn, om te kijken of we binnen die richtlijn strengere voorwaarden kunnen stellen aan de Europese Commissie om te coördineren op de arbeidsmarkt.”
Dat begrijpt niemand.
“We hebben een nationale inspectiedienst, die controleert op de arbeidsmarkt. Die gaat naar de snackbar om te kijken of de werknemers volgens de Arbo-normen worden behandeld, normaal betaald krijgen, et cetera. Die arbeidsinspectie stopt aan de grens. Elk land heeft zo’n arbeidsinspectie. Nu heeft Europa regels opgesteld waarmee je mensen uit Polen een dienst kunt laten verlenen in Nederland en mensen uit Portugal een dienst kunnen verlenen in België. Dat heet detacheren van mensen. Daar wordt heel veel misbruik van gemaakt.
“Je hebt een vrachtwagenchauffeur in Nederland, die werkt in Nederland en levert zijn dienst in Nederland maar hij is in dienst van een Nederlands bedrijf wat zich op Cyprus heeft gevestigd. Daar gelden andere regels. Wat je dan ziet is dat mensen die in Nederland werken onder sociale zekerheidsregels van Cyprus vallen. Je gaat dus oneerlijk om met de werknemer omdat die onder de Nederlandse CAO of het Nederlands minimumloon zou moeten vallen en er oneigenlijk gebruik wordt gemaakt van die detacheringsrichtlijn.
“Het uitgangspunt moet zijn dat de Europese Commissie de coördinerende rol krijgt maar ook de verantwoordelijkheid voor alle bedrijven die detacheren en grensoverschrijdend opereren. Nu wordt alleen maar gekeken naar bedrijven, dat ze vrij die diensten kunnen aanbieden. Er moet ook een component bij dat de Commissie een sociaal gezicht krijgt, dat die vrachtwagenchauffeur niet wordt uitgebuit.”
Ik hoor Laurence Stassen van de PVV al zeggen dat de verzorgingsstaat op nationaal niveau door de PvdA wordt afgebroken en dat diezelfde PvdA het wel in Europa wil regelen.
“De PVV zit heel kritisch te doen tegen anderen, maar waar geven zij hun budget aan uit? Niet aan medewerkers in ieder geval. Stassen heeft ook nog een salaris uit de provinciale staten waar ze een enorm grote Porsche van rijdt. 125.000 euro. Dan kun je niet zeggen dat je de Nederlander vertegenwoordigt.”
Maar jij wilt meer Europese bureaucratie.
“Als je afhankelijk bent van je export… Dat wordt altijd aangedragen, maar dat is een zwaktebod. Dat zeg ik ook altijd als mensen zeggen dat het zonder de euro beter was geweest, dan zeg ik: dat weet je niet. We hadden ook Nederland kunnen zijn met onze eigen munt, dan had de haven van Rotterdam ook gedraaid want al die troep moet toch naar Duitsland. Dat was niet anders geweest. Zonder Europese Unie had de haven van Rotterdam heus niet stil gelegen. Maar er is een cruciaal verschil: de invloed die je uitoefent in een orgaan wat is opgezet om iets tegen die globalisering te kunnen doen. En daar zit het chagrijn, want wij verwachten daar te veel van.
“Maar als we Europa niet hadden gehad, dan had je je de vraag moeten stellen hoe je je wilt positioneren in deze wereld. Nu leveren we een eurocommissaris en 26 Europarlementariërs. We willen altijd meer invloed hebben, maar nu hebben we in ieder geval een aantal mensen die een stukje van de Nederlandse invloed in de wereld kunnen inbrengen in het Europees Parlement. Dat is winst, dat moet je niet bagatelliseren. ”
Maar dat is nog steeds heel vaag. Wat is jouw belofte?
“Dat je met mij geen liberaal beleid krijgt maar dat er mensen komen die zich richten op de bescherming van sociale rechten. We hebben in het Europees Parlement geen recht van initiatief dus we zijn afhankelijk van de voorstellen van de Europese Commissie. Je kunt niet iets beloven waar je zelf geen controle over hebt. In Nederland kun je in de Tweede Kamer met een initiatiefwet komen, maar in Europa niet. Je moet dus geen analogie maken tussen Nederland en Europa.”
Maar de meeste mensen maken die vergelijking wel.
“Dat moet je dus niet doen, want dan geef je de verkeerde voorstelling van zaken. De afstand tussen Nederlanders en Europa is heel groot. Europarlementariërs kunnen daar iets aan doen door de hand in eigen boezem te steken. Voor een Europarlementariër van de PvdA vind ik het onverkoopbaar dat je een salaris hebt van rond de 6.000 euro per maand en dat je iedere keer dat je naar je werk gaat 300 euro cash in je broekzak krijgt. Als wij deel uitmaken van een regering die zoveel vraagt van burgers, zie ik af van die dagvergoedingen, die ga ik niet in mijn broekzak steken.
“De invloed van de Nederlander is klein, maar wat je wel kunt doen is vooraf afspraken maken over de manier waarop je politiek gaat bedrijven. De hoeveelheid lobbyisten die in Europa op je afkomt is enorm, daar heb je geen voorstelling van. Als ik met lobbyisten ga spreken, ga ik op mijn website aangeven wie dat zijn en waarom ik het belangrijk vind om hen te spreken. En ik wil ook dat iedereen in het Europees Parlement dat gaat doen. Dat is een Europees Transparantieregister zoals het al in Amerika bestaat.
“Ik ga ook actief op zoek naar mensen op de werkvloer die niet vertegenwoordigd worden door lobbyisten. Vrijwel alle lobbyisten zijn er voor het bedrijfsleven. Er zijn groepen in Nederland die de weg naar Brussel niet vinden. Als PvdA-er ben je ook ambassadeur van ouderenbonden en vakbonden. Als je naar Nederland gaat, moet je ervoor zorgen dat je voor het beleid relevante groepen bezoekt.”
Zou dat de PvdA aan een overwinning helpen?
“Ik vind dat we de burger wel serieus kunnen nemen. In de werkelijkheid die ik bespeur wordt de burger niet serieus genomen. De burger is iemand die het niet snapt, iemand die geen verstand van zaken heeft en sowieso niet geïnteresseerd is. Ik vind dat zo’n karikatuur, ik verzet me daartegen. Als dat betekent dat ik niet gekozen wordt, ga ik strijdend ten onder.”
Chris Aalberts sprak Bernard Naron op 29 september. Eind oktober maakt de PvdA bekend wie de formele kandidaten zijn. Eind november is de lijsttrekker bekend.
Beeld: Bernard Naron.
