Update met reactie van premier Rutte: Premier Mark Rutte heeft zaterdag zeer terughoudend gereageerd op berichten dat Nederland is afgeluisterd door de Amerikaanse NSA. “Alles wat ik erover zeg, geeft inzicht in onze informatiepositie. Dat betekent een afbreuk van ons belang”, zei de premier voor aanvang van een VVD-congres in Den Bosch.
De Verenigde Staten hebben Nederland in ieder geval tussen 1946 en 1968 afgeluisterd. Nederland is daarvan niet op de hoogte gebracht, omdat de Amerikanen vreesden dat het de relatie tussen de twee landen zou schaden. Dat blijkt uit officiële documenten van de NSA, ingezien door NRC Handelsblad.
Naast Nederland zijn ook onder meer België, Duitsland en Frankrijk door de Amerikanen afgeluisterd, schrijft de krant zaterdag. Uit het document blijkt volgens NRC niet of het afluisteren na 1968 is gestopt.
“Hoewel ze misschien vermoeden dat ze targets waren voor 1968, zal hun samenwerking met de NSA waarschijnlijk afnemen als dit een publiek feit zou worden”, schrijft de NSA.
Het is niet duidelijk wie in Nederland door de Amerikanen werden afgeluisterd, wanneer dat precies was en met welke bedoelingen.
De NSA hield in de jaren waarin Nederland werd afgeluisterd met name het vermeende Sovjet-gevaar in de gaten.
Lees ook: NSA lijkt te streven naar totale, wereldwijde surveillance
D66-Kamerlid Gerard Schouw: “Het is nog niet heel erg concreet, maar toch wel schokkend. Het maakt duidelijk dat de Amerikanen Nederland al heel lang in het oog houden. Ik wil nu van minister Plasterk weten wat hij eraan gaat doen om te weten te komen in welke mate de VS nu actief zijn in Nederland.
“Ik verwacht dat de Tweede Kamer in januari besluit tot een vooronderzoek ten behoeve van een parlementaire enquête. Dat zou de omvang van de spionage in Nederland in beeld moeten brengen en de rol van inlichtingendiensten AIVD en MIVD.”
PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt: “Deze berichten bevestigen wat we al weten. We zijn benieuwd naar verdere onthullingen. Twee elementen zijn daarbij van belang: in hoeverre zijn de AIVD en MIVD erbij betrokken en wat is de omvang.
“Van een vooronderzoek voor een parlementaire enquête zijn wij nog steeds geen voorstander. De Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) is al bezig met een onderzoek.”
SP-Kamerlid Ronald van Raak: “Dit bevestigt wat we al weten: de Amerikanen zijn al heel lang heel actief in ons land. Dat is natuurlijk nog steeds zo, na 1968 is dat niet gestopt. Er is geen enkele reden te bedenken dat dat niet zo zou zijn.
“Het is onverantwoord dat onze regering daarover blijft zwijgen. Dat komt omdat ze bang zijn voor onze bondgenoten of omdat ze er zelf bij betrokken zijn. Ik krijg steeds meer het gevoel dat het laatste het geval is.
“Ik wil nu snel van minister Plasterk horen of hij deze verdenking van zich af kan werpen. Hij zegt dat onze inlichtingendiensten zich aan de wet houden, maar dat vertrouwen ben ik verloren.”
GroenLinks-Kamerlid Linda Voortman: “Wij willen een strakkere parlementaire controle op de inlichtingendiensten. Minister Plasterk heeft zich zich tot nu toe te onderkoeld opgesteld in het afluisterschandaal. Hij vergoelijkte eerder het opvangen van miljoenen telefoontjes met ‘dat het slechts’ om metadata ging.
“Ik ga ervan uit dat ook andere partijen nu niet instemmen met uitbreiding van de afluistermogelijkheden van de MIVD en de AIVD. Wat GroenLinks betreft moeten ook de in het verleden toegekende onderzoeksbevoegdheden kritisch herbeoordeeld worden.”
Anp
