Was het de regen? Volgens Facebook zouden vrijdagavond 1.500 mensen op de Dam verzamelen voor een wake voor de omgekomen Syrische vluchtelingen. Op het hoogtepunt staan er hooguit 400. Ze twijfelen continu of ze hun paraplu open moeten klappen of juist niet. De opkomst is vergeleken met de enorme media-aandacht voor de vluchtelingencrisis en de grote woorden van velen opvallend laag. Misschien dat de compassie met vluchtelingen toch minder groot is dan wordt gedacht? Kunnen de sympathisanten niet tegen de regen? Of niet tegen links gezwets?
Op Facebook zegt de organisatie dat de wake vanwege het weer ‘kort maar krachtig’ zal zijn, maar uiteindelijk duurt het programma toch bijna een uur. De organisatie bestaat uit een bont gezelschap van voornamelijk onbekende organisaties, aangevoerd door GroenLinks, Rood (de SP-jongeren) en de Internationale Socialisten. Prominenten zijn massaal weggebleven. De bekendste spreker is de Amsterdamse GroenLinks-fractievoorzitter Rutger Groot Wassink. Verder worden we toegesproken door een tiental totale onbekenden. Vier problemen.
Bij deze wake gaat men er impliciet van uit dat er weinig informatie is over de situatie in Syrië. “Publieksgericht spreken” is de meeste sprekers onbekend. Een onbekende vrouw die de wake in het Engels aan elkaar praat weet dat we het Syrische jongetje op het strand van Bodrun gezien hebben, maar denkt tegelijk dat we de meest basale feiten niet kennen. Dat geldt ook voor meerdere sprekers die ons keer op keer vertellen dat er oorlog is in Syrië en dat dit een vluchtelingenstroom op gang heeft gebracht. Inhoudelijk komen ze niet veel verder.
“Mohammed”, een vluchteling “uit Zaandam” vertelt ons dat er mensen sterven tijdens hun pogingen te vluchten. Deze basale informatie – die iedereen direct voor waar aanneemt – wordt hier gemengd met theorieën over “het imperialisme”. Dit zou namelijk de oorzaak van de crisis in Syrië zijn en die is bovendien trouwens de schuld van de NAVO.
De aanwezigen tonen hun compassie met de vluchtelingen en dat is op zichzelf mooi, maar deze neemt hier wel hysterische vormen aan. De wake start met de uitspraak dat “grenzen mensen doden” en dat “de EU inhumaan is”. Het blijft onduidelijk waar men dit precies op baseert, behalve dat er binnen de EU grenzen en asielprocedures bestaan en dat er pogingen worden ondernomen die enigszins te handhaven. Hier heet dat: “criminal restrictive regulations”.
Een vluchteling spreekt de meute toe en begint tot twee keer toe te snikken. Het publiek applaudisseert. Een andere vluchteling van “We are here” – een club van uitgeprocedeerden die al jaren in Amsterdam bivakkeren – mag vertellen dat hun organisatie “vecht voor onze rechten”. Veel applaus maar welke rechten hij bedoelt wordt niet duidelijk.
Deze wake biedt een platform voor allerlei linkse politieke uitingen met een extreem divers karakter. Of die uitingen met vluchtelingen te maken hebben maakt daarbij niet uit. Hier loopt iemand met de vlag van de Palestijnen en er is een vlag van de moslimbroederschap. Sprekers praten niet alleen over vluchtelingen uit Syrië en Turkije, maar ook over vluchtelingen uit Kenia.
Traditiegetrouw gaan de Internationale Socialisten het verst door verbanden te leggen met het hoger beroep dat de regering gaat aanspannen in de klimaatzaak – klimaatverandering leidt namelijk tot klimaatvluchtelingen – en TTIP, het handelsverdrag tussen de EU en de VS, omdat dat verdrag de greep van de VS op de wereld doet toenemen. Als klap op de vuurpijl weet “Ewout” van de Internationale Socialisten te melden dat het eigenlijk het belangrijkste is om “het systeem” omver te werpen. En de aanwezigen maar denken dat het om Syrische vluchtelingen ging.
En tot slot is er hier geen begin van een oplossing die ooit werkelijkheid zou kunnen worden. De oplossing is in ieder geval niet de grenzen te handhaven. Een onbekend SP-jongeren-meisje zegt dat “een muur bouwen” geen oplossing is. De inleidster rept over “nieuwe oplossingen” maar veel origineler dan “open grenzen” en “iedereen toelaten” wordt het niet.
Inschattingen maken over wat politiek en maatschappelijk haalbaar is, is niet de sterkste kant van de sprekers. Ewout van de Internationale Socialisten weet te melden dat IS niet mag worden gebombardeerd. Waarom vertelt hij er niet bij. Vluchteling Mohammed zegt dat er een politieke oplossing moet komen op een toon alsof hier nog nooit over is nagedacht. Of de omstanders zich iets kunnen voorstellen bij eventuele onderhandelingen tussen de Europese Commissie en ISIS is niet duidelijk.
In de regen wordt een minuut stilte gehouden voor de omgekomen vluchtelingen en er worden wat kaarsjes ontstoken. Er wordt een gedicht voorgedragen met veel gevoel voor melodrama. Het niet te identificeren meisje dat de boel aan elkaar praat weet te melden dat er binnenkort allerlei acties zijn, zelfs in Luxemburg. Op 6 september kunnen we daarom naar “het Nelson Mandela Centrum” komen voor “een actievergadering”. Er is ook een collecte. Daaruit worden dit soort acties gefinancierd en natuurlijk de Amsterdamse uitgeprocedeerde illegalen.
Dan mogen we eindelijk naar huis. Best knap dat dit onderwerp zo wordt opgepakt dat de vele tienduizenden sympathisanten met vluchtelingen thuisblijven.
