Binnenland

Joost Zwagerman, troostbrenger voor nabestaanden na zelfmoord

08-09-2015 23:54

Schrijver Joost Zwagerman wierp zich de afgelopen jaren op als troostbrenger voor de nabestaanden van mensen die zelf een einde aan hun leven hadden gemaakt.

Zo sprak hij in november 2010 in Rotterdam troostrijke woorden op een bijeenkomst voor de achtergebleven familieleden en vrienden van mensen die zich voor de trein hadden geworpen.

Die samenkomst werd georganiseerd door de NS en uitvaartverzorger Monuta, die aandacht wilden vragen voor de problematiek van zelfdoding. Zwagerman stelde toen “dat nabestaanden bij zelfdoding anders worden behandeld dan na ziekte of ongeluk”.

“Een zelfgekozen dood jaagt vele mensen op de vlucht”, zei Zwagerman. “Je krijgt geen ach en wee, zoals na een natuurlijke dood. Bij een zelfmoord hebben de mensen het er maar liever niet meer over.”

De schrijver vertelde zijn gehoor destijds dat zijn vader rond de eeuwwisseling een poging tot zelfmoord had gedaan. “Bij toeval werd hij gevonden, maar hij lag wel drie weken op de intensive care”, aldus Zwagerman toen. “Dit was niet de bedoeling, zei mijn vader toen hij ontwaakte. Nu is hij blij dat hij nog in leven is, maar in die drie weken hebben wij een verpletterende stilte om ons heen ervaren.”

Zwagerman was ervan overtuigd dat zijn depressie erfelijk was. “Ik heb de chromosomen en de genetische predispositie van mijn vader. De gedachte aan zelfmoord werd een wurgkoord om mijn nek, in plaats van een troost.”

Lang hield Joost Zwagerman verborgen dat hij depressies had. In 2012 deed hij alsnog zijn verhaal. “De gedachte aan zelfmoord kan een troostgedachte zijn: je kunt er altijd nog uitstappen”, zei hij in een interview met de Volkskrant.

Zwagerman was ingestort na een “rampjaar” met een echtscheiding en drie sterfgevallen. “Ik was in duizend stukjes uiteengevallen en moest mezelf weer zien te lijmen”, zei hij zelf.

In 2005 schreef hij ook een boek over zelfdoding met als titel Door eigen hand. Op zijn eigen website schreef hij dat ieder jaar meer dan 30.000 mensen in Nederland zich van het leven proberen te beroven. Bij circa vijftienhonderd mensen slaagt die poging. “Dat zijn meer slachtoffers dan er jaarlijks in het verkeer vallen”, aldus Zwagerman.

Hij wilde in het boek duidelijk maken wat het betekent om een vriend, familielid of ouder door zelfmoord te verliezen.

Anp