Aanstaande woensdag komen regeringsleiders in Brussel bijeen om de vluchtelingencrisis te bespreken. Het zal gaan over het plan van de Europese Commissie om vluchtelingen verplicht te verdelen over de lidstaten. Eerder konden de Europese Justitieministers daar geen overeenstemming over bereiken. Het wordt een lastige vergadering want landen als Hongarije, Slowakije, Tsjechië en Roemenië willen niet meewerken aan de verplichte verdeling en elke regeringsleider heeft aanstaande woensdag een veto.
Komende week wordt u dus doodgegooid met verhalen over hoe de regeringsleiders de crisis wel of juist niet weten te bezweren. Maar in plaats van al die losse berichten en berichtjes kunt u beter drie algemene lessen tot u nemen.
In de berichtgeving zullen de regeringsleiders het ongetwijfeld met elkaar oneens zijn en lijken er allerlei onoverkomelijke problemen om tot een akkoord te komen. Maar schijn bedriegt: in de praktijk is de EU een compromissenmachine, ongeacht of lidstaten hun veto kunnen uitspreken of niet. Ook in Brussel bestaan er dingen als onderhandeling, informele druk en koehandel. Er kan dus ook een akkoord komen als Hongarije en Slowakije dwars lijken te liggen. Posities die publiekelijk worden ingenomen zijn niet per definitie de posities aan de onderhandelingstafel.
Binnen de EU kan men wel afspraken maken, maar voor de uitvoering van het beleid blijft men afhankelijk van de lidstaten. Als die het eens worden over verplichte spreiding, blijft de vraag wat ze precies gaan doen. Als landen als Hongarije en Slowakije geen zin hebben in de toegewezen aantallen, kunnen ze – om maar een dwarsstraat te noemen – vluchtelingen nog steeds zo beroerd opvangen dat die vanzelf de benen nemen naar elders. Nu al is duidelijk dat Brusselse regels niet klakkeloos worden uitgevoerd ook al werden ze wel afgesproken. Dat zal zo blijven.
Vroeg of laat moet er daarom doorgepraat worden over hoe het verder moet. Niet alleen omdat er weer nieuwe vluchtelingen voor de deur zullen staan die wellicht weer verdeeld moeten worden, maar ook omdat landen het onderling niet eens zijn met hoe ze met de crisis moeten omgaan. Kroatië en Hongarije bijvoorbeeld. Aangezien men zich op nationaal niveau niet zonder meer houdt aan Brusselse compromissen, zullen landen onderling blijven klagen. De slechte behandeling van vluchtelingen door land A heeft immers direct invloed op de instroom in land B.
Het momentum om met Schengen – de open grenzen tussen EU-landen – te stoppen zal dus nog wel even aanhouden
Dit jaar doet Chris Aalberts onder de titel Bruslog – Brusselse logica – verslag van Europese politiek in Brussel en Den Haag. Voor zijn verslaggeving is ook jouw financiële steun essentieel.
