Deze woensdagavond is er een EU-top in Brussel. De top is op het laatste moment ingepland en dat heeft consequenties. De SP heeft vanavond een filmvertoning in het Europees Parlement gepland staan. De film staat al veel langer gepland, maar door de EU-top komen velen op het laatste moment toch niet, omdat ze de topontmoeting belangrijker vinden. Er is weinig publiek en twee van de vier aangekondigde gasten zijn er niet.
De topontmoeting dringt hier ook op een andere manier door: de conceptconclusies zijn al bekend en SP-Europarlementariër Dennis de Jong wil graag kwijt dat die belachelijk zijn: de EU wil gaan inzetten op grensbewaking met de dienst Frontex, zoals dat al het geval was. Ook wil de EU vasthouden aan Dublin, het beginsel dat asielzoekers asiel moeten aanvragen in het land waar ze als eerste aankomen. Dat is precies de praktijk die niet werkt, meldt De Jong. Het is moeilijk hem ongelijk te geven.
Vandaag kijken we naar de film Those who feel the fire burning van Morgan Knibbe. Hij kreeg een prijs van het Nederlands Filmfonds voor zijn afstudeerfilm. Hij mocht voor een halve ton een eigen film maken. Hij had volledige artistieke vrijheid. Een reis naar de Griekse havenstad Patras in 2008 inspireerde hem voor een film over vluchtelingen. In Patras leerde Knibbe een groep Afghaanse vluchtelingen kennen in een niet-erkend vluchtelingenkamp. Ze waren heel gastvrij terwijl ze letterlijk niets hadden.
De Jong zegt dat Knibbes film niet actueler kon zijn, gezien de onderhandelingen tussen de regeringsleiders van vanavond. Knibbe vindt dat de berichtgeving over de vluchtelingen geen empathie oproept met de mensen waar het echt om gaat. Hij wil verhalen achter het nieuws vertellen en zo meer balans brengen tussen het politieke debat en de echte wereld.
Knibbe’s film was al te zien bij het IDFA. De film kwam uit in 2014 en sindsdien is er veel gebeurd. Volgens Knibbe is de noodzaak dat mensen hierover nadenken blijven bestaan. Een vrouw van Amnesty zegt dat de crisis alleen maar groter is geworden. Volgens haar was deze jaren geleden al te voorspellen. De essentie is volgens haar dat mensen niet in vluchtelingenkampen zullen blijven als daar geen perspectief is. Het lijkt erop dat Europese leiders dat feit niet willen zien.
Amnesty klaagt over de politieke nadruk op de directe electorale gevolgen van maatregelen. In de huidige situatie komen er Syriërs Europa binnen die ongewenst zijn, maar waarvan iedereen weet dat ze zullen blijven. Amnesty zegt perplex te zijn door de conceptconclusies van de EU-top, waarin totaal geen antwoord wordt gegeven op de vraag hoe het nu verder moet. Men geeft wel geld aan crisisregio’s maar kijkt vooral weg. Er is geen contact meer met de werkelijkheid, denkt Amnesty. Dat vindt Amnesty na de EU-top trouwens nog steeds.
Dan volgt de film. Een vluchteling verdrinkt en overziet vanuit de hemel als het ware de situatie van de vluchtelingen in het ‘prachtige Europa’. Scenes die niet direct iets met elkaar te maken hebben wisselen elkaar af, behalve dat ze allemaal beelden bevatten die het rauwe vluchtelingenbestaan weergeven: een boottocht, vluchtelingen die illegaal aan boord van een boot proberen te komen, het straatleven, heroïneverslaafde illegalen, hangende vluchtelingen op straat, verdriet om verdronken familieleden, politiecontroles en onschuldige kinderen die als vluchteling opgroeien.
De zaal is er stil van. De SP wil met deze film aandacht vragen voor ‘de menselijke kant van het vluchtelingenprobleem’. De SP heeft het er duidelijk moeilijk mee: zij wil wel solidariteit met vluchtelingen, maar weet dat daar grenzen aan moeten zitten en dat migratie ook problemen en risico’s met zich meebrengt. Met dat dilemma is de SP in Europa opeens opmerkelijk mainstream geworden.
Dit jaar doet Chris Aalberts onder de titel Bruslog – Brusselse logica – verslag van Europese politiek in Brussel en Den Haag. Voor zijn verslaggeving is ook jouw financiële steun essentieel.
