Al 405 jaar bestaan de diplomatieke betrekkingen tussen Turkije en Nederland, maar door de diplomatieke rel van maart 2017 dreigt deze band enorme schade op te lopen. Ten minste, veel mensen hebben gedacht dat deze band enorme schade zou oplopen!
Twee maanden na de rel heb ik met Köksal Pezuk, een ervaren zakenman en werkzaam zowel in Nederland als in Turkije, gepraat hoe het gaat tussen twee landen wat betreft de zakelijke relaties. En hij heeft een duidelijk beeld van de economische betrekkingen tussen beide landen gegeven: De spanning neemt af maar toch blijven de vooroordelen over.
Köksal Pezuk is 42 jaar oud en woont in Loenen aan de Vecht. Hij is woonachtig in Nederland sinds 1997. In het verleden heeft hij toerisme gedaan en evenementen georganiseerd voor de Turkse jongeren in Nederland. Tegenwoordig is hij Account Manager Europe van een viskweekbedrijf dat gevestigd is in Turkije. Vanwege zijn functie reist hij heel vaak, in Europa en tussen Turkije en Nederland.
Hij noemt zich als een nuchtere Turkse Nederlander wanneer ik hem vraag wat hij denkt over de rel tussen beide landen. Hij denkt dat die wereldberoemde crisis een totaal theaterstuk was:
“Ik heb gezien dat beide partijen het nut hebben gezien om hun kansen te grijpen zodat ze meer stemmen konden winnen tijdens de verkiezingen. Zowel veel Turken als Nederlanders hebben het spelletje onbewust meegespeeld. Het is erg triest om te zien dat politici de burgers zo intens kunnen beïnvloeden. We zien wereldwijd dat politici op gevoel spelen waardoor burgers met hun emoties reageren. Dat vindt ik zeer gevaarlijk.”
Ondanks dat hij het jammer vindt dat deze crisis ontstond, maakt hij zich geen zorgen meer over de breuk van de sterke zakelijke relatie tussen beide landen:
“Nederland en Turkije hebben al langer dan 400 jaar sterke zakelijke relaties. Handel tussen beide landen kun je niet zomaar met simpele domme reacties beschadigen. We zien nu ook dat het rustig is geworden tussen beide landen. Dus er is geen reden om ons daar zorgen over hoeven te maken.”
Maar hij maakt zich over een ander punt wel druk:
“Wat wel jammer is, is dat die Nederlanders en Turken er letsel aan hebben overgehouden. Dit heeft onderling voor meer vooroordelen gezorgd.”
Hij werkt voor een Turks bedrijf dat in Nederland een vestiging heeft geopend. Daardoor heeft hij veel te maken met zakelijke relaties. Heeft hij dan gevolgen van de rel ondervonden?
“Sinds die situatie is dit issue een belangrijk gespreksonderwerp en ik praat openhartig met mijn klanten. Ik merk ook dat er veel vraagtekens zijn ontstaan hoe het nu allemaal verder gaat verlopen. Eén ding dat ik ook erg jammer vind is dat veel van mijn Nederlandse zakenrelaties geen interesse meer hebben om naar Turkije te reizen.”
Dus het lijkt er op dat Turkije weinig Nederlandse toeristen gaat ontvangen de komende zomermaanden.
Na de crisis is er niks veranderd in zijn persoonlijke leven. Dat was een vlammetje dat snel gedoofd is. Maar we moeten niet vaker van dit soort vlammetjes meemaken, volgens Pezuk. Want het zou voor de samenleving een verfrissende impact zijn als de politici wat vriendelijker zouden zijn.
Ik vraag hem dan welke kant schuldig was in zijn ogen. Hij beantwoordt mijn vraag met een verhaaltje:
“Stel je wilt bij een kennis op bezoek gaan. Je hebt in zijn tuin tomaten gekweekt en die wil je komen ophalen omdat je een maand later tomatensoep wilt maken. Hij geeft aan dat het beter zou zijn als je op een andere dag kunt komen. Jij trekt je daar helemaal niks van aan en toch sta je voor zijn deur en maakt ruzie om naar binnen te komen. Wat zou jij gedaan hebben?”
Dan komen wij op het Turkse referendum. Wat denkt hij over de referendum dat met slechts 51% van de stemmen het hele systeem van het land veranderd heeft?
“Ik ben van aard niet iemand die blindelings iemand kan vertrouwen. Zeker niet als het een politicus is. Je moet politici juist kunnen bekritiseren. Alleen dat kan helaas niet meer in Turkije. We hebben te maken met een systeem dat alle macht van de staat naar één persoon heeft getrokken. Dat is een enge gedachte. Als je inhoudelijk ook kijkt hoe de referendummarketing en -propaganda is gemaakt dan kun je zien dat ze vooral op de emotie hebben gespeeld en niet op de inhoud. De politici van AKP zijn nooit een discussie aangegaan met een tegenpartij. En dat noem je de democratie?”
Pezuk gelooft dat de toespraken van de Turkse politici over Nederland en de hele Europese Unie niet vriendelijk en constructief overkomen. Daarom adviseert hij Turken in Nederland en Europa om de Europese normen en waarden te respecteren en zich niet druk te maken over wat politici allemaal zeggen.
“Als we er van uit moeten gaan hoe de situatie er nu voor staat, dan kan ik zeggen dat we niet op de goede weg zijn. We moeten als burgers hier ook wat aan doen. We moeten ons niet zomaar laten beïnvloeden door de politieke situatie. Wij als Euro-Turken moeten beseffen dat wij hier wonen en de normen en waarden moeten respecteren. De derde en de vierde generatie is nu aan het opgroeien. We moeten onze kinderen leren dat wij met zijn allen een deel zijn van de samenleving. Om geaccepteerd te worden moet je zelf eerst respect tonen. Dan hoeven we ons ook niet meer druk te maken over wat politici allemaal zeggen. Je bent meer waard als je je eigen mening kunt uiten.”
