Harde tijden
Het was de echtste der tijden, het was de nepste der tijden
Het was de eeuw van de duurzaamheid, het was de eeuw van de wegwerpcultuur
Het was het tijdvak van de wetenschap, het was het tijdperk van de kwakzalverij
Het was het jaargetijde van de principes, het was het jaargetijde van het opportunisme
Het was de lente van de dromerijen, het was de winter van de realiteit
Zo, na de ‘Dagen zonder vlees’ en ‘Tournée Minerale’, initiatieven die respectievelijk beogen om 40 dagen geen vlees te eten en gedurende een maand geen alcohol te nuttigen, zijn enkele wereldverbeteraars in Vlaanderen een nieuwe hype gestart: ’30 dagen zonder klagen’. Bedoeling is om ‘een positieve vibe’ de wereld in te sturen, in deze tijden van negativiteit. Want ziet u: als iedereen positiever zou zijn, dan verdwijnen hongersnood, terrorisme, moord, verkrachting, kanker en Trump.
Ik doe niet mee aan hypes, en al zeker niet aan hypes die ‘een positieve vibe’ wensen te creëren. Ik doe, naast voornoemde reden, ook niet mee wegens de mensen die dergelijke initiatieven op het getouw zetten. Het betreft steevast wereldverbeteraars die zelf beter worden van de initiatieven die ze zelf op poten zetten, bourgeois-typetjes die vinden dat mensen maar niet moeten zeuren, laat staan nadenken over zaken die er écht toe zouden kunnen doen.
Scrollt u gerust maar eens door de lijst met namen van “ambassadeurs”, die u terugvindt op de website van ’30 dagen zonder klagen’. Actrices, consultants, ondernemers en een financieel expert: allen gaan ze het engagement aan om de wereld positiever te maken. Veel geluk, zou ik zo zeggen. En veel geld, want die twee gaan naar het schijnt soms samen.
In de bio’tjes van voornoemde positivo’s wemelt het van termen zoals ‘coaching’, ‘consultancy’, ‘uit je comfortzone stappen’, ‘spiegelgesprekken’ en wat er nog allemaal op de zelfzorgmarkt wordt aangeboden. Dit alles wordt door bepaalde “ambassadeurs” aangevuld met zaken als ‘craniosacrale therapie’ en (in het Engels klinkt alles toch zoveel beter en echter) ‘integrated energy therapy’. Eén ambassadrice ziet de zaken groots en wil zelfs voor de nobelprijs van de vrede gaan! Hoezo ‘narcisme’ en ‘zelfoverschatting’?
Er valt het een en ander te zeggen over bovengenoemd initiatief. Vooreerst is het één van de triljoen acties die worden opgezet door mensen wie het voor de wind gaat. Veel reden tot klagen hebben die lui niet. Ze vertoeven in gegoede kringen, struinen bedrijfsfeestjes en – diners af, komen zo goed als nooit in aanraking met de zelfkant van de samenleving, hebben een “boeiend sociaal leven”, frequenteren lezingen waar ze elkaar tegenkomen, zijn ‘voor het klimaat en tegen racisme’, staan op goede voet met het establishment, zijn hip en trendy; ze lijken zo weggelopen uit een proximus- of telenetreclame, quoi.
Hun goede connecties zorgen er mede voor dat er mediatieke ruchtbaarheid wordt gegeven aan hun positieve projecten die vooral hun ‘zie mij eens een goed mens zijn’ in de verf moeten zetten. Samengevoegd met feel good-programma’s zoals The Voice en tal van andere prefab-rommel, moeten ook ’30 dagen zonder klagen’-misbaksels de bevolking onledig houden met vacuüm verpakte lucht.
Want deze lui nu, deze goedmenende mensen, gaan de bevolking sensibiliseren. Ze gaan aan de bevolking uitleggen dat klagen slecht is. En niet klagen goed. Om die boodschap enig cachet te geven zetten ze het zware geschut in, zijnde een potpourri van inzichten uit wat ooit als zwarte magie bekend stond. Daarover straks meer.
In de 18de en begin 19de eeuw vergaarde Peerken uit het Boekweitstro (Peter op de Beeck) naam, faam en rijkdom in het Brabantse land (regio Mechelen). Peerken deed dit door het behandelen van dieren én mensen, hij was arts, veearts en apotheker in één, een “creatieve duizendpoot”, zouden we tegenwoordig zeggen.
Het was niet zo dat Peerken enige deftige medische opleiding had genoten, hij bezat geen enkel diploma dat daarop wees. Wel bezat hij een clientèle om U tegen te zeggen. Dat cliënteel bestond uit eerder suggestibele mensen, waarvan er nogal veel bleken rond te lopen toentertijd.
Kwakzalver Peerken leefde in een tijd waarvan velen tegenwoordig beweren dat die “achterlijk” was. Die ‘velen’ menen dat heden ten dage de mensen veel en veel geleerder zijn. Gemiddeld zullen mensen anno 2018 (in de westerse wereld) geschoolder zijn dan anno 1800, dat klopt. Maar of de menselijke suggestibiliteit is afgenomen met de toenemende scholingsgraad, is maar de vraag. Gezien de wildgroei aan coaches allerhande, die hun op-veel-behalve-wetenschappelijke-onderbouwing gestoelde theorieën verkopen per lopende meter, lijkt het met de ont-suggestibilisering van de mensheid niet zo’n vaart te lopen.
De wetenswaardigheden waarop de neokwakzalvers (die hun schouders zetten onder ‘positieve projecten’ à la ’30 dagen zonder klagen’) zich beroepen, komen zoals gezegd uit verschillende hoeken. Doorgaans behelzen ze een samenraapsel van inzichten uit de zogenaamde ‘positieve psychologie’, de occulte “wetenschappen”, zelfhulpboeken van zelfverklaarde experten en eigen ervaring (heel wat coaches hebben zelf een of meerdere levenscrisissen meegemaakt, zoals dat eenmaal gaat met mensen). Plak hier nog wat quotes aan, zoals je die op Facebook wel eens ziet passeren – ‘Wanting to be someone else is a waste of the person you are’: dat soort dertien-in-een-dozijn quotes – en je bent er. Openen die consultancy & coaching-praktijk!
Het is niet ‘the economy, stupid’, het is ‘the mambo jambo, stupid!’ Mensen trekken kwakzalvers aan zoals welvaartsstaten asielzoekers, en vice versa. Pertinente onzin, voorzien van een sticker met keurmerk van overheden en MSM, verandert als bij toverslag in Goddelijke Waarheid. En als er één ding is waar mensen ontvankelijk voor zijn, dan zijn het wel Goddelijke Waarheden.
Maar welke Goddelijke Waarheden zijn dat nu, waarop die ongetwijfeld erg veelwetende en zeer hoogopgeleide visionairs-die-zich-ambassadeurs-noemen hun positieve project bouwen?
Mijn cynisme noopt mij ‘geld’ en ‘roem’ bovenaan de lijst met redenen voor het opzetten van ’30 dagen zonder klagen’ te plaatsen. Daaronder bevindt zich dan een amalgaam aan her en der weggeplukte theorieën die het in een plastieken samenleving als de onze sowieso goed doen. Van deze laatste bestaan er ontelbaar veel, teveel om op te noemen. Ik pik er hier drie uit: eentje die in verschillende domeinen van de maatschappij is ingeburgerd geraakt en twee die terug te vinden zijn in een bio van een der ambassadrices van ’30 dagen zonder klagen’.
Vooreerst is er de ‘positieve psychologie’. Deze psychologische stroming werd eind twintigste eeuw ontwikkeld door Martin Seligman en is gegrondvest op inzichten die in de psychologie al langer bestonden. Kernpunten zijn dat mensen welbevinden dienen te ervaren op emotioneel, sociaal en psychologisch vlak om gelukkig te worden. Een ‘gelukzalige flow’ nastreven is wat mensen dichter bij hun geluk zou brengen. Dit houdt in dat mensen in plaats van kicks en momentaan genot, eerder ‘diepgang’ dienen na te streven, zoals ‘een goed gesprek voeren met iemand’ bijvoorbeeld.
Mooi, heel mooi allemaal. Alleen sneu dat Seligman weinig aandacht schenkt aan het concept ‘mens’. Veel mensen streven helemaal geen diepgang na, wel oppervlakkigheden. Overheden en media weten dat. Veel cynischer zijnde dan mij, gebruiken ze de positieve psychologie dan ook als machtsmiddel. Door oppervlakkige mensen te laten geloven dat ze diepgang bezitten. Ze doen dat onder meer door initiatieven zoals ’30 dagen zonder klagen’ te lanceren. Diepgang nastreven gaat vlot op een zinkend schip.
De diepere waarden des levens waarover Seligman zich vrolijk maakt, worden door mensen die dollar- of eurotekens in hun ogen hebben staan geherinterpreteerd als ‘optimisme’. Hersenloos optimisme is bijgevolg wat instellingen die ‘positieve psychologie’ als leidraad van hun werking invoeren, kenmerkt.
De positieve psychologie neemt de ruimte in van het gestorven christendom. Zin geven aan je leven doen nieuwe profeten, overheden en media tegenwoordig. Het volk dom houden ook.
Wanneer ik lees dat een van de ambassadeurs van ’30 dagen zonder klagen’ ‘integrated energy therapy’ genegen is en craniosacrale therapie belijdt, ben ik razend benieuwd naar wat dat betekent. Ik denk dan zo: initiatieven die door overheden en MSM ondersteund worden, zullen wel op feiten en gedegen onderzoek gebaseerd zijn (dat denk ik uiteraard al lang niet meer, het klinkt hier alleen beter.) Anders zou een mens kunnen denken dat overheden en MSM nepnieuws de wereld insturen. En iedereen weet dat overheden en MSM dat niet doen.
Integrated Energy Therapy (IET); googel het gerust even. U komt op een site terecht waar u meteen wordt uitgelegd dat IET een ‘healingtechniek is, gebaseerd op de energie van de Engelen van de Violette Straal’. ‘Patronen en krachten uit je verleden worden op een zachte manier verwijdert [sic]’, met als resultaat ‘dat je in je kracht komt.’
Ietwat sceptisch ingestelde mensen die niet zomaar alles voor zoete koek slikken, zouden spontaan enkele alarmbelletjes horen afgaan in hun hoofd bij het lezen van dit soort wetenschappelijke inzichten. Ze zouden de credibiliteit van iets als ’30 dagen zonder klagen’ in ieder geval in vraag beginnen stellen.
Nu staat de ‘geïntegreerde energie therapie’ niet op zich. Tal van andere wetenschappelijke theorieën, die zelfs Erich von Däniken jaloers zouden maken, vormen de ideologische onderbouw van het paleis dat ’30 dagen zonder klagen’ heet.
Craniosacrale Therapie, vervolgens. Deze methode maakt gebruik van aanraking/massage, gericht op het craniosacrale systeem (schedel en ruggengraat, maar laatstgenoemde ontbreekt doorgaans bij positivo’s die craniosacrale therapie volgen.)
Door onderzoekers is craniosacrale therapie meermaals als kwakzalverij aangeduid, wegens niet wetenschappelijk verifieerbaar. Toch pretendeert een van de ambassadeurs van ’30 dagen zonder klagen’ dat op basis van beide voornoemde therapieën ‘nieuwe inzichten’ zich ‘kunnen integreren in onze cellen’, om op die manier ‘tot werkelijke transformatie te leiden.’
In afwachting van de absorptie van al die nieuwe inzichten door uw cellen, betaalt u per beurt een bedrag waarvan niks wordt terugbetaald. Maar zoals de ambassadrice in kwestie stelt: ‘Elk project dat mensen blijer maakt, is een waardevol project.’
Ach, als Tennesse Williams nog onder ons was zou hij gezegd hebben: “We moeten elkaar wantrouwen, het is onze enige verdediging tegen bedrog.” Maar of nu Tennessee Williams, koning Salomon, Agamemnon of Marco Borsato dit gezegd zou hebben, maakt niet zoveel uit. De dag dat de mens zulke evidenties ter harte zal nemen zal wellicht die van de Wederopstanding zijn, wanneer hij zegt tegen zijn heer: ‘In uw licht zien wij het licht’.
