Goed nieuws voor extreem-rechts: de acties van deugmensen van links jagen de burgers in jullie armen. Extreem-rechts is voor politieke partijen zoals PVV en FvD in feite geen passend etiket. Daarvoor zijn deze politici te netjes, ze zijn pure democraten, geweld is hen volkomen vreemd. Het rechtse van hen zit vooral in de wil tot sterk leiderschap, in een tijd waar gedurfde beslissingen noodzakelijk zijn. ’Krachtig-rechts’ zou voor hen een betere term zijn. Het zijn gedurfde beslissingen die uiteindelijk de westerse democratie zullen redden.
Welke acties van links zijn zo heilzaam voor krachtig-rechts? Dat komt voornamelijk omdat zij de anderen – dat zijn de burgers met gezond verstand – beschuldigen van racisme, discriminatie, seksuele intimidatie en wat nog allemaal op ons bord zal komen. Die beschuldigingen zijn in hun algemeenheid onterecht en zijn gebaseerd op voorgeselecteerde feiten. Neem bijvoorbeeld alle ophef over de twee Armeense kinderen die terug moesten naar hun moeder. Net alsof heel Nederland een racistisch land is, met een onmenselijk asielbeleid. Wat hier wordt vergeten is dat Nederland miljarden besteedt aan een goede integratie van immigranten, dat op scholen gigantische inspanningen worden gedaan om hun kinderen van een goede toekomst te verzekeren en dat mensen met een migratieachtergrond zich hier veilig voelen en beschermd of zelfs verwend door de overheid. Hoe meer de linkse actievoerders schreeuwen, hoe meer de burgers aanvoelen dat ze onrechtvaardig worden bejegend. Gerard Reve had het al begrepen toen hij puisterige schreeuwers stelde tegenover een bejaarde non die zich al haar leven lang uitslooft voor demente bejaarden.
In de VS is een nieuw begrip ontstaan: micro-agressie. Hiermee wordt bedoeld dat vrij onschuldige beweringen en grappen als racistisch of seksistisch worden gelabeld. Door de kleinste zonden als agressie, racisme en seksuele intimidatie te benoemen, ontstaat een sfeer die suggereert dat het gehele land en alle blanke mannen racistisch zijn en dat alle mannen testosteronbommen zijn. Als je de beschuldigers er fijntjes op wijst dat in 1920 de Ku Klux Klan vier miljoen leden telde en in 2016 amper 6500, dan wordt duidelijk welke vooruitgang in de VS werd gemaakt op gebied van rassengelijkheid. Het fenomeen micro-agressie werpt echter hierover een rookgordijn. Op die manier wordt links, of de ’liberals’ in de VS, volkomen ongeloofwaardig.
Dat geldt ook voor beschuldigingen over gedrag uit een ver verleden. Wangedrag uit iemands studententijd wordt veertig jaar na dato gezien als bewijs dat iemand een gevaarlijke verkrachter is. Wat een geluk voor de betrokken vrouwen dat de tijd van de heksenverbrandingen voorbij is.
Ook in België zagen we onlangs enorme ophef over puberaal gedrag van studenten die lid waren van Schild & Vrienden. Als hun uitspraken uit die context worden gehaald, dan zijn ze verschrikkelijk. Het effect van de maatschappelijke woede is dat deze jongeren met de rug tegen de muur worden geplaatst, met gevaar dat ze verbitterd raken en de stap maken naar gevaarlijk extremisme. Ook hier bereiken de deugmensen precies het omgekeerde van wat de bedoeling is.
De sociale media werken driftig mee aan verdachtmakingen, voorbarige veroordelingen, aanwijzen van zondebokken en haat zaaien. Arme man of vrouw die zich via internet laat informeren over de wereld van vandaag. Die worden makkelijk meegesleept in de ongefundeerde woede van links of van rechts. Dit verhindert de dialoog en de coöperatie die vooral in deze eeuw meer en meer noodzakelijk zullen worden.
Een bijkomend probleem is dat nuchtere feiten minder invloed hebben dan emoties. Emoties verhinderen logisch denken. Er is ook een gebrek aan humor, iets waarin Pim Fortuyn een meester in was en wat ontbreekt bij Wilders. De humor van Fortuyn kon helaas niet verhinderen dat hij door een opgefokte gek koelbloedig werd vermoord. De kogel kwam inderdaad van links.
Wat is de remedie tegen deze woede en de maatschappelijke gevolgen ervan, zoals polarisatie, verbittering, extremisme en opstandigheid? In eerdere bijdragen heb ik lering getrokken uit mijn ervaring als gezinstherapeut. In sommige gezinnen zijn de conflicten heel hoog opgelopen. Alle hulp heeft tot nog toe gefaald. De partijen staan lijnrecht tegenover elkaar en er kan enkel nog geschreeuwd worden. In deze omstandigheden kunnen snel resultaten worden geboekt als de therapeut niet meegaat, bijvoorbeeld door een destructieve diagnostiek, in alle ellende en verwijten over en weer. Als hij zelf goed luistert en alle gezinsleden het gevoel heeft dat ze worden gerespecteerd, leren ze ook naar elkaar te luisteren. Als de gezinsleden eenmaal de problemen leren te relativeren, ontstaat de wil om er samen het beste van te maken, ondanks alles wat in het verleden is gebeurd. Als de puber bijvoorbeeld ongelooflijk brutaal en gemeen is tegenover een ouder – iets wat in de beste gezinnen kan gebeuren – is het mijn taak de ouders te leren dat vergeten en vergeven de beste methode is om de puber weer tot zinnen te brengen en de gezinsverhoudingen te herstellen.
Naar analogie van deze klinische ervaring hebben politici en andere invloedrijke personen de plicht tegenpartijen en mensen met een andere mening te respecteren. Zij moeten het voorbeeld geven dat goed en respectvol luisteren naar de anderen, een voorwaarde is om verdere polarisatie in de samenleving te voorkomen. Dat voorbeeld zou in de Tweede Kamer toonaangevend moeten zijn, wat gelukkig meestal het geval is. Om de maatschappelijke problemen op te lossen zijn eerst en vooral goede structuren, instituties en wetten noodzakelijk, maar even belangrijk is dat de burgers van goede wil zijn, hoop hebben voor de toekomst, elkaar vertrouwen en vertrouwen hebben in de instituties. Een politicus is een staatsman als hij het volk inspireert en hen hoop en vertrouwen geeft.
De dialoog en het wederzijds respect zullen echter heel moeilijk worden bij een terroristische aanslag met dramatische gevolgen of als de bestaanszekerheid van de burgers ernstig in het gedrang komt. De angst en de woede die hier het gevolg van zullen zijn, maken dialoog en samenwerking onmogelijk. Misschien is er toch een krachtig rechts nodig om tijdig de juiste en gedurfde beslissingen te nemen, alsook een sterke leider die de woede van de bevolking weet te kanaliseren naar constructieve oplossingen.
