Hans van Willigenburg schreef deze zomer de recensies over Zomergasten. Dat smaakt naar meer, vindt ons van TPO. Daarom vanaf nu geregeld TV-recensies van zijn hand. Maar daar hebben we wel uw hulp bij nodig want hij doet het niet gratis. Daarom een vriendelijk verzoek: DONEER AAN HANS VAN WILLIGENBURG!
Met de klachten over het ‘staatsjournaal’ van de NOS en de vermeende vooringenomenheid waarmee het ons ‘het nieuws’ brengt, kun je heel wat social media platforms vullen. Wat, hoe dan ook, je inschatting is van het niveau waarop het NOS-journaal ons een deugmensvriendelijk wereldbeeld voorschotelt, één ding staat vast: bij onze oosterburen, in Duitsland, overtreffen ze ons met gemak. In de rust van de interland Nederland-Duitsland van afgelopen zaterdag schakelde ik in de pauze naar ‘de Duitser’, in de stille hoop een graantje mee te kunnen pikken van de mineurstemming die daar na de eerste helft, en met een 1-0 achterstand, zou moeten heersen. Alleen al het vooruitzicht naar het humorloze hoofd te mogen kijken van de voormalig ‘Mannschafts’-keeper en nationale held Olivier Kahn – die teksten produceert alsof ze één seconde van tevoren, afgestemd op het humeur in het land, uit een algoritme zijn gerold – vervulde me met vreugde.
Maar het liep anders.
Vlak na het overschakelen herinnerde ik me van een eerdere switch naar ‘de Duitser’ dat de ZDF rond interlands, speciaal voor de miljoenen voetbalfans, een stichtelijk Heute Journal in stelling brengt. In een tamelijk groteske studio met indrukwekkende wereldbollen, en begeleid door dramatische intromuziek, brandde de nieuwslezer los op een toon alsof de wereld na vandaag nooit meer hetzelfde zou zijn. ‘Dit is de dag van één hashtag’, sprak hij recht in de camera. ‘De dag dat honderdduizenden demonstranten zich schaarden achter één begrip: #unteilbar.’ We gingen over naar zonnig Berlijn waar een kleurige mix van demonstranten, zo op het oog vriendelijke, optimistische mensen, verklaarden dat ze van alle mensen op de aardbol hielden. En zich geen haat zouden laten opdringen door bepaalde partijen, die daar een slaatje uit wilden slaan. Tjonge, wat een volksfeest! Ballonnen. Dansjes. Omarmingen. De sfeer van Woodstock 1969 leek voor even succesvol getransporteerd naar Unter den Linden 2018. De hele reportage had met één regel samengevat kunnen worden: ‘Wir schaffen das.’ De miljoenen voetbalfans, voor zover ze hun biertjes niet even dienden te lozen, moesten van het Heute Journal begrijpen dat dit het ‘ware’, het ‘goede’ Duitsland was waarin zij leefden. En waarin het, voor hun eigen bestwil, goed zou zijn als ze erin bleven leven.
Veel meer nog dan in Nederland heerst onder Duitse journalisten het gebod ‘aan de goede kant’ te staan. Dat zeg ik niet. Dat zei onlangs ex-correspondent Jeroen Wollaars, in een interview over zijn Duitse jaren bij het NOS-journaal. Zelfs hem was opgevallen hoe groot de druk onder zijn Duitse collega’s was om onwelgevallige feiten te negeren, ten einde het risico aan ‘de verkeerde kant van de geschiedenis’ terecht te komen tot een absoluut minimum te beperken. (‘Eigen ziel eerst,’ vertaal ik maar even.) In het NOS-journaal zou zo’n politiek-correct stukje staatspropaganda over de #unteilbar-demonstratie, als opener nog wel, toch vrijwel ondenkbaar zijn. Meestal beginnen we hier tegenwoordig met binnenlandse gevallen van ongemak en mismanagement (UWV, krappe huizenmarkt, wachtlijsten in de zorg) om de kijker vast te houden.
Wees er in het vervolg maar niet ál te chagrijnig over. Staatsbeïnvloeding van de pers kan nog veel erger, zie Duitsland. Daar leeft een groot deel van de journalistiek onder druk van de burgerlijke middenpartijen, en natuurlijk het nazi-verleden, nog in de simpele, moralistische schema’s uit de tijd van Hans Janmaat.
