“‘Zij is een vrouw. Zij kan hier niet blijven slapen.’ Een vrouw in een kazerne vol mannen, dat is haram, zondig. Wat dachten we anders?
Het heeft ruim twee jaar geduurd, maar in Jemen sta ik er ineens middenin: de Arabische wereld zoals we ons die in Europa voorstellen aan de borreltafel. Waar mannen aan de lopende band zwaar gesluierde vrouwen onderdrukken en lastigvallen. Nu zult u mij niet horen zeggen dat het met de emancipatie lekker loopt in de Arabische wereld, maar zo grof als wij het vanuit de Nederlandse leunstoel voorstellen, heb ik het in twee jaar Midden-Oostenverslaggeving zelden aangetroffen. Niet in Syrië. Niet in Irak. Niet in Libië. In al die landen kan ik als vrouw in elk geval zonder gedoe werken. Natuurlijk zegt dat niet alles, want ik ben daar alleen te gast, maar toch wel iets. ‘Irak, Syrië, Libië,’ zal mijn Jemenitische fixer verzuchten als de nacht in Mokka achter ons ligt. ‘Dat zijn allemaal seculiere landen. Jemen is een religieus land.’
De man, haar ondergeschikte: ‘In Jemen zeggen wij: het kapitaal van de vrouw zijn de eitjes in haar buik.’
Kindhuwelijken zijn in Jemen normaal, blijkt als ik later afspreek met vrouwenrechtenactiviste Leila Shahibi,
Op het platteland is 13 jaar een normale leeftijd om te trouwen. Sommigen benaderen het vanuit een religieus perspectief. De profeet Mohammed trouwde immers zelf met een jong meisje, dus is het niet fout.
Hoe word je een Jemenitische vrouw? Nooit mannen aankijken. Blik schuin naar beneden, gericht op de stoel voor je. Niet helemaal rechtop zitten. Gehandschoende handen in de schoot, half onder de dubbele voile van je niqaab. Niet met je handen gebaren. Niet met je arm op het raam steunen. Een Jemenitische vrouw maakt zich klein. Het liefst zou ze onzichtbaar worden.”
Al meer dan twee jaar is Ana van Es Midden-Oosten-millennial bij de Volkskrant en in al die jaren heeft ze in al die al dan niet islamitische dictaturen écht heel weinig vooroordelen over vrouwen en islam bevestigd gezien (ongetwijfeld omdat ze als Volkskrant-millennial de nodige moeite heeft de juiste dingen überhaupt te willen zien, ook wel bekend als Het Grote Millennial-cliché of Het Ans Boersma-syndroom).
Maar nu is ze in Jemen en wat blijkt: vrouwen worden in Jemen als poep behandeld, want islam, en vrouwen zijn er minderwaardig aan zo ongeveer alles. Je zou haast wel kunnen zeggen dat vrouwen in islamitisch Jemen weinig meer zijn dan een akker en een mantel.
Al blijkt dat ook de vrouwen in Jemen eigenlijk gewoon net mensen zijn en alsnog proberen wat van hun leven te maken, tot en met het hebben van een baan aan toe. Waarover dan een uitgebreide ellenlange, Viva-achtige longread in hinderlijk De Correspondent-proza, met heel veel keer het woordje ‘ik’, in de zaterdagse Volkskrant mag worden geschreven.
Maargoed, het is realisme. En elke vorm van realisme die, op welke manier dan ook, door de anti-realistische msm-censuur weet te komen is toch maar weer mooi meegenomen, dus ook bescheten deugend millennial-realisme. In een bescheten deugend millennial main stream print medium.
