Waarom het SP-filmpje over Frans Timmermans een schot in de roos is (maar niet voor de SP)

09-05-2019 11:49

SP-voorzitter Ron Meyer bij Pauw. (Screenshot NPO)

Dit is een gratis en voor iedereen leesbaar artikel, maar als u een abonnement op TPO+ neemt kunt u nóg meer briljante artikelen van Hans van Willigenburg lezen, en nog heel veel meer moois. Dus neem nu een abonnement op TPO+!

Zelf moest ik ook even bijkomen van het SP-filmpje over Hans Brusselmans. Niet vanwege de veronderstelde smakeloosheid, maar omdat deze onverbloemde aanval op de Europese elite diezelfde elite precies op de plek raakt waar ze geen verdediging paraat heeft: die van het theaterpodium. Zoals wij allen weten bestaat de Europese Unie juist bij de gratie van haar eigen ‘onzichtbaarheid’. De kracht van de EU is dat politici zich terugtrekken in vergaderpaleizen te Brussel (ja, dat zijn gekózen politici, anders krijg ik daar weer commentaar op…) en dan achter de schermen, als de rest van de wereld is buitengesloten, tot mistige compromissen komen, die ‘van niemand’ zijn en meteen daarna door elke deelnemer aan die vergaderingen, inclusief Mark Rutte, mentaal aan stukken worden gescheurd en in hun eigen voordeel worden uitgelegd.

Gevolg? De EU is niet uit te leggen. Complex tot in het kwadraat. Kafkaësk per definitie. Notoir onaantrekkelijk om verslag van te doen. Want er zijn geen ‘rollen’. Er is geen theater. Winnen of verliezen zijn geen begrippen waar je in Brussel iets mee kunt; het wordt nooit 1-0 of 5-0, het wordt 63-37, of zoiets. Zie daar maar eens een kop of een bericht van te maken. Dat Europese verkiezingen bijna niemand interesseren en er steevast weinig kiezers komen opdagen, is een kinderziekte die nooit lijkt weg te gaan, want ook dit keer verloopt de aanloop ernaar haast onmerkbaar. En dat is precies wat die Europese elite wil. Onzichtbaarheid is hun kracht. Wat we straks ook stemmen: de regeringsleiders zullen doorgaan met hun geliefde project. En hoe minder deining zo’n noodzakelijke Europese verkiezing veroorzaakt, hoe minder ze (die elite) dus openlijk tegen het oordeel van de kiezers hoeft in te gaan, hoe beter – vanuit hún gezichtspunt.

Wat is er, onbedoeld wellicht, zo meesterlijk aan het Hans Brusselmans-filmpje? Dat we het de volgende dag (in Nederland althans), nu dus, in de kranten, op de televisie en in de sociale media allemaal tegelijk over precies dát hebben wat de sleutelfiguren in Brussel aan ons oog willen onttrekken: zichzelf, de weelde waarin ze leven, de mentale afstand tot de ‘gewone burger’. De verkiezingen zijn, kortom, ‘wakker gekust’!

Op een grove, theatrale, misschien zelfs simplistische manier agendeert het SP-filmpje de legitimiteit van Brussel en drukt het ons het vermeende dan wel reële verraad dat de Europese bureaucraten aan ons, kiezers, plegen, onder de neus. Wat dood was (de verkiezingen), is door dit filmpje eensklaps tot leven gewekt. Op de vraag of het filmpje ook meesterlijk is voor de SP lijkt een ‘nee’ vrijwel onafwendbaar. Nog los van het feit dat er hordes zullen zijn die vinden dat de SP over ‘de grens van de betamelijkheid’ heen is gegaan, en die hordes zijn in Nederland tamelijk omvangrijk (en worden aangejaagd door de staatsmedia), was de verdediging van het filmpje door partijvoorzitter Ron Meyer, bij Pauw, uiterst zwak.

Als een weggezet schooljongetje begon hij aan de uiterste hoek van de tafel (toeval?) aan een nogal onthutsende verdediging met open deuren als ‘het is satire’ en ‘het hoeft je smaak niet te zijn’, alsof hij zelf bij nader inzien ook niet erg geloofde in het Hans Brusselmans-filmpje, of er zelfs van geschrokken was. Uiteindelijk kwam het alibi er dan toch, maar in halve stukjes, uit: Frans Timmermans is de personificatie van het arrogante regentendom in Brussel en verdient het om in tijden van verkiezingen ter discussie gesteld te worden, desnoods met minder subtiele middelen, omdat Brussel anders een kafkaësk gat blijft waarin uitspraken van kiezers ook de komende vijf jaar weer achteloos worden versnipperd. Precies, Ron! Maar waarom trok je er zo’n bedremmeld gezicht bij?

Allicht zal het Hans Brusselmans-filmpje de motivatie om euro-sceptisch te stemmen fors vergroten. Forum van Democratie zal er denkelijk garen bij spinnen: niet de afzender hoeven te zijn van een voor continentale begrippen ongemeen hard filmpje, maar wel profiteren van de prangende vraag die het stelt:

Moeten we een onzichtbare beleidsfabriek die megalomane types als Frans Timmermans produceert machtiger maken of juist niet?

PS: de manier waarop Jeroen Pauw zijn BNNVARA-collega Francisco van Jole (vanaf 9.20) in de slotfase van het Ron Meyer-gesprek afviel (‘slaat heel vaak de plank mis’)duidt op wellicht nog meer bonje in de linkse kerk – terugkijkmomentje!