De definitieve uitslag is nog niet binnen, maar het is zomaar mogelijk dat wij de komende jaren verstoken blijven van de bijdragen van Marcel de Graaff in het Europees Parlement. Mocht het u ontgaan zijn wie De Graaff is, dan is dat niet zo vreemd: hij zat vijf jaar voor de PVV in Brussel en hij heeft werkelijk geen enkele poging gedaan ervoor te zorgen dat u weet wie hij is. Zelfs in Brussel weten veel mensen niet wat De Graaff al die jaren gedaan heeft, behalve dat hij co-voorzitter was van de Europese fractie van rechts-nationalistische partijen.
Er is een kans dat De Graaff alsnog een zeteltje krijgt, maar voor zijn drie collega’s is het in ieder geval einde oefening: PVV’ers Olaf Stuger, Auke Zijlstra en André Elissen zien we niet meer terug. Ze waren allemaal even onzichtbaar en bewezen ineffectief als hun fractievoorzitter. Zie hier een van de vele verklaringen waarom FvD deze week zetels won en de PVV ze verloor: er zijn veel twijfels mogelijk over FvD, maar er is in ieder geval een kans dat de partij iets gaat doen. Die kans nadert bij de PVV het nulpunt. Hoe hoog zijn de Brusselse salarissen ook alweer?
Het rare is: iedereen heeft dit zien aankomen maar de PVV deed niets. De neergang van de PVV is onmiskenbaar: ook in de provincies waren de resultaten al slecht.
Waarom domineerde de PVV tot dusver jarenlang de Nederlandse politiek? Het antwoord is: er was geen alternatief. Kiezers die tegen de multiculturele samenleving zijn, kritisch over de islam, geen fan van de EU of tegen het politieke establishment, konden werkelijk geen kant op. Geen enkele traditionele partij kwam in aanmerking, hooguit een politieke eendagsvlieg als Trots op Nederland. Zo kon de PVV altijd lui achterover hangen: de stemmers kwamen toch wel.
Nu er een concurrent is op de rechts-nationalistische flank, is wat voorheen werkte niet meer effectief. De PVV hoefde eigenlijk nooit echt campagne te voeren, want de partij viel altijd wel op tussen de rest en was prima in staat de media te bedienen met spraakmakende quotes. Als Wilders een kwartiertje ging folderen in Rotterdam of Spijkenisse kwamen alle journalisten op hem af. Aandacht gegarandeerd en dus kon de PVV vrijwel alle andere steden en dorpen gewoon overslaan. Men zag Wilders toch wel op televisie.
Een partijstructuur bouwen deed de PVV ook niet. Wilders selecteerde mensen voor de provincie en die selecteerden dan weer wat raadsleden. Die kregen allemaal een korte cursus en daarmee was de kous af: ze moesten zelf maar bepalen wat ze deden en op landelijke ondersteuning hoefden ze niet te rekenen, laat staan op enige interesse. Fracties uit gemeenten en provincies kwamen niet of nauwelijks samen en dus kwam er nooit een structuur waarin men met elkaar kon praten over de toekomst van de partij, bijvoorbeeld als zich een serieuze concurrent zou aandienen.
De media zijn hetzelfde verhaal. Verzoeken voor interviews werden lange tijd standaard afgewezen en meestal kregen vragen van journalisten antwoorden als ‘geen commentaar’. Als er al een antwoord kwam. Het maakte allemaal niets uit want kiezers op de rechts-nationalistische flank hadden toch geen keus: de PVV hoefde nooit uit te leggen waarom de PVV-ideeën beter zouden zijn dan die van de concurrentie. De afstand tussen de PVV en de middenpartijen was sowieso immens.
Zo zien we hoe de partij nu opeens lijkt te verschrompelen: heel Nederland ziet wekelijks dat de PVV in de peilingen kiezers verliest, maar niemand komt in actie. De PVV is immers alleen van Wilders. Leden die kunnen flyeren bestaan niet en PVV-politici hebben geen reden te hulp te schieten. Als de partij implodeert gaan de fracties in de gemeenten en provincies gewoon als lokale of regionale partijen verder. Zo functioneerden ze in de praktijk toch al. De PVV ontwikkelt zich zo tot de organisatie die ze ooit was: een klein clubje rond Wilders.
Bij de PVV komt niemand zijn stoel uit als goedbetaalde Brusselse baantjes op de tocht staan. Waarom zouden PVV-raadsleden zich inspannen voor een campagne die er slechts toe leidt dat mensen als Olaf Stuger en Auke Zijlstra weer vijf jaar lang een vorstelijk salaris hebben en verder niets van zich laten horen? Het antwoord is: die PVV-raadsleden zijn zich vermoedelijk al aan het oriënteren op een toekomst buiten de PVV. Ze zouden wel gek zijn als ze dat niet deden.
