Onlangs verscheen een artikel dat nogal wat stof deed opwaaien: het heet ‘Je gaat me toch niet als genuanceerd wegzetten’. Het stukje pretendeert ‘een neutraal uitzicht’ te bieden boven de cultuurstrijd, maar al snel blijkt dat dit niet het geval is. Vanwege de gure ondertonen maakte bijvoorbeeld Syp Wynia bezwaar tegen het stuk.
Wie dit proces wil begrijpen moet even dit interview in Trouw teruglezen met de cultuurwetenschapper Ico Maley. Hij bepleit dat ‘Nieuwrechts’ de democratie uitholt. Artikelen van dit type wekken de indruk dat ze een ‘neutraal’ uitzicht bieden en boven de cultuurstrijd verheven staan – dit is niet het geval. Maley beplakt de analyses uit het kamp van ‘Nieuwrechts’ met stickertjes als “een organisch beeld van de natie” en “een reactionaire invulling van de Verlichting”. Dit geeft duiding maar is zinloos: het weerlegt de analyses waarmee ‘Nieuwrechts’ op de proppen komt absoluut niet.
We zagen al hoe de coalitiepartijen het raadgevend referendum afschaften. De politicoloog Arnout Maat schreef over de ‘particratie’ en Thierry Baudet (FvD) spreekt van een ‘partijkartel’ – zulke praat zou de democratie ondermijnen. Maar wat ziet de gewone burger? Die ziet dat de Klimaatwet, die inzet was van de verkiezingscampagne van de Provinciale Staten, door de Eerste Kamer werd aangenomen op de laatste dag voordat de nieuwgekozen senaat werd geïnstalleerd.
Ondertussen merken doorsneeburgers de cultuurveranderingen aan den lijve. Bad case of karma dat de financieel journalist Arno Wellens, die twee jaar terug nog lachte over “de doemscenario’s van de shoarmahaters”, de verrijking van de multiculturele heilstaat inmiddels aan den lijve ondervond. Hoewel hij eerder de gevolgen van moslimimmigratie bagatelliseerde, trof hij nu “zeven Marokkaantjes” op zijn pad en riep zelfs op om hun scooter “in de fik te steken” – geweldig hoe het lot mensen kan redpillen. All it takes is one bad day, ofzo. En zo gaan er meer komen, want dit zal niet stoppen. Enfin, niets aan dit alles verandert door de boodschappers van deze feiten te bestickeren met gure termen.
Zie ook het concept ‘interactieve metaalmoeheid’, wat uitdrukt dat de participatiesamenleving een grotere druk legt op burgers om te participeren, dan waaraan zij vanuit hun beperkte energie kunnen voldoen. Het gevolg is dat men zich overvraagd voelt en gaat verlangen naar autoritair leiderschap. Niet voor niets vroeg Herman Tjeenk Willink als voormalig vicepresident van de Raad van State:
“Hoe legitiem is een openbaar bestuur waarin alleen de meest competente burgers, en dan nog met moeite, zelf hun weg kunnen vinden en niet diegenen waarvoor de democratische rechtsstaat is bedoeld?”
Johan Remkes publiceerde toch niet zonder reden een onderzoek waarin staat dat juist de gevestigde mechanismes van de macht, grote groepen structureel buiten tastbare (politieke) invloed stellen? Dat juist dit de democratie ondermijnt? Als ‘Nieuwrechts’ daar de vinger op legt, dan kun je hen vervolgens wel vanuit je progressieve leunstoel verketteren; dat brengt je echter niet in een beter contact met het alledaagse gevoelen in de samenleving. Het brengt ook niet dichterbij een oplossing. De grimmige plakkertjes van Maley bevestigen vooral links-liberale krantenlezers in hun gelijk. ‘Aan de goede kant staan’ is dan belangrijker dan het onderliggende probleem begrijpen.
De verwerking van dit alles is waarschijnlijk dat het linkse kamp zal zeggen: ‘Juist wij moeten mensen een stem geven en onze voeling met de samenleving hernieuwen!’ Dat initiatief zal stuiten op politiek-correcte spreekcodes en de deugballotage – heikele kwesties als religieus fanatisme, terrorisme en het ontstaan van een parallelle samenleving, zijn in linkse culturele kringen taboe: dit benoemen is daar niet zonder sociale risico’s. Het gevolg zal zijn dat Nieuwrechts alsnog ‘aan de bal blijft’, het monopolie op het benoemen van problemen behoudt. Tegelijk blijven de instituties en politieke partijen van de gevestigde orde hen uitsluiten. Dit bevestigt ‘populistische’ kiezers nóg verder in hun negatieve indruk over de huidige democratie.
Kortom een artikel als dat van Maley is eigenlijk geen wetenschap, maar een spelzet binnen een machtsstrijd tussen politieke ideologieën die zich afspeelt in het publiek debat. De opvolging van zetten kun je daarbij al van veraf voorzien. Maar het probleem, dat blijft.
Een oplossing, die zie ik wel. Gevestigd links wil niet over deze pijnlijke waarheden praten en dat zal nog wel lang zo blijven. Laat een aantal progressieve gezichten de handen ineenslaan. Zihni Özdil, Erdal Balci, Boris van der Ham en de bovengenoemde Wellens. Ze kunnen dan een linkse partij oprichten met een fris en vooruitstrevend imago, waarbij tegelijk wel realistische analyses uit de haarvaten van de samenleving worden opgediept. Binnen een mum van tijd zullen ze de gevestigde linkse partijen hebben leeggevreten.
U kunt Sid Lukkassen steunen via BackMe – zo maakt u deze analyses mede mogelijk. U maakt tegelijk Sid gelukkig en uzelf!
