Het is druk in de Haarlemse Philharmonie. Zaterdagmiddag vindt hier het congres ‘Cultuur onder Vuur’ plaats, georganiseerd door de Stichting Civitas Christiana. Op de website prijst de organisatie de bijeenkomst aan als ‘het grootste conservatieve congres van Nederland’. Civitas Christiana is opgericht in 2014 en wil ‘de verdere afbrokkeling van de Nederlandse cultuur en tradities’ voorkomen. De stichting begrijpt de Nederlandse cultuur ‘in de context van de christelijke beschaving’. Leidende principes zijn traditie, familie en privé-eigendom.
Mainstream kun je Civitas Christiana niet noemen. De organisatie is zeer radicaal: leider Hugo Bos zegt als martelaar te willen sterven en werd vooral bekend met zijn opdringerige aanwezigheid bij abortusklinieken. Dit laatste is de reden waarom minister De Jonge bufferzones rond die klinieken wil instellen. De stichting hield zich ook bezig met een actie tegen SuitSupply, de winkelketen die zoenende mannen op posters zette, wat volgens Civitas Christiana dan weer pornografisch zou zijn. De club demonstreerde volgens het AD ook samen met Pegida en Identitair Verzet.
Van al dit extremistische gedoe is zaterdag weinig te merken. Dit congres is onderdeel van de Civitas Christiana-campagne ‘Cultuur onder Vuur’ en moet kennelijk een breed publiek aanspreken. Geen anti-abortus en anti-homo-retoriek dus, maar banners met de strijd tegen de ‘klimaatideologie’, de bestrijding van ‘het socialisme’ en de verdediging van de christelijke beschaving. Het is moeilijk de overeenkomsten te negeren met de visie van Thierry Baudet dat Nederland gered moet worden.
Zo organiseren aartsconservatieve katholieken van Civitas Christiana een congres met een breder christelijk sausje, bedoeld voor christenen met sympathie voor met name FvD. Dat laatste staat nergens, maar het blijkt uit de inhoudelijke overeenkomsten én de personele aanwezigheid. Bij FvD heeft men duidelijk geen commando gekregen dit congres te mijden: de Brusselse FvD-medewerker Jean Wanningen vertelt over de euro en Andreas Kinneging – die cursussen voor FvD geeft – vertelt over de elite. In de zaal zitten allerlei FvD-leden, inclusief twee Statenleden en een Kamer-kandidaat.
Civitas Christiana-baasje Hugo Bos is vandaag dagvoorzitter. We leren in de eerste minuut dat de christelijke cultuur onder druk staat door agnostisch en egalitair denken. Bos begint te klagen dat het gezin onder druk staat, dat de klimaatideologie om zich heen grijpt en dat de islam groeiende is. Gelukkig is er met dit congres een echte tegenbeweging: linkse politici, linkse journalisten en klimaatactivisten weten niet meer hoe ze het hebben, volgens Bos. Vreemde redenering: de meest relevante tegenbeweging heet FvD en niet Civitas Christiana, maar dat laat Bos weg.
Paul von Oldenburg, voorzitter van Civitas Christiana, ziet achter al deze verschijnselen één grote crisis schuilgaan, namelijk die van de Westerse mens. Het christendom is versnipperd en verzwakt geraakt, horen we. Nu is er een revolutie gaande die wordt aangevoerd door de zestienjarige klimaatactiviste Greta Thunberg. Er is daarom volgens Von Oldenburg een contra-revolutie nodig en dat betekent dat de mensen weer bekeerd moeten worden.
Henk Rijkers – die voor Civitas Christiana werkt – komt vertellen over indoctrinatie in het onderwijs: heel toevallig een thema waar FvD ook mee bezig is. Uit zijn warrige betoog kunnen we opmaken dat hij onder andere onderzoek heeft gedaan hoe de islam in schoolboeken staat. Het komt erop neer dat Rijkers vindt dat er te positief over de islam worden geschreven. Bovendien staan de namen Mohammed en Fatima te vaak in diezelfde boeken en zouden docenten met multiculturele idealen niet kritisch zijn over niet-Westerse culturen. Dat laatste maakt hen weerloos tegen de verspreiding van ‘de stille jihad’.
Later in de middag wordt Rijkers weer op het podium gehesen om te vertellen over het werk van een Franse priester. Cultuur onder Vuur voert campagne tegen de islam, horen we, en dit Franse werk is erg interessant omdat de islam aan een kritisch-rationeel onderzoek wordt onderworpen. Rijkers denkt dat de islam onvoldoende wordt ingedamd omdat deze als religie wordt gezien. De Franse priester heeft echter laten zien dat de islam een sekte is. De islam is namelijk psychologisch destabiliserend, moslims integreren niet en kunnen niet uittreden.
Er is dus een ‘objectief criterium’, zo meldt Rijkers bloedserieus, om de islam anders te behandelen dan andere religies. Rijkers begint te ratelen dat moslims een speciale behandeling zouden eisen. Hij stelt de vraag waarom moslims hier wel moskeeën mogen bouwen terwijl wij geen kerken in Turkije mogen neerzetten. Applaus uit de zaal. Het ontgaat de aanwezigen kennelijk dat juist dit voorbeeld bewijst dat in ieder geval Nederlandse moslims helemaal geen speciale behandeling eisen: ze zetten net als andere religies religieuze gebouwen neer. Dat mag gewoon.
Cyril Wentzel van De Groene Rekenkamer komt vertellen over de klimaatreligie. Dit is een dwaling in de wetenschap, horen we hem zeggen. Veel bewijs komt er niet. Al het alarmisme bestaat uit emoties, vertelt Wentzel, gletsjers brokkelen eigenlijk altijd af en ijsberen passen zich toch wel aan. Hij suggereert dat omdat de overheid onderzoek naar het klimaat financiert er ook uitkomsten uitkomen die de overheid graag wil. Waarom de overheid onjuiste uitkomsten wil blijft onduidelijk. Het klimaatbeleid gaat ons duizend miljard kosten, roept Wentzel. Niet helemaal toevallig is dit het bedrag wat FvD in de klimaatdiscussie rondstrooit.
Civitas Christiana zal voortaan jaarlijks een vrijheidsprijs uitreiken, legt Hugo Bos uit. De criteria om deze te krijgen zijn niet duidelijk, maar dit jaar wint in ieder geval Jenny Douwes, ook al zo’n favoriet in FvD-kringen, omdat ze zich tegen tegenstanders van Zwarte Piet heeft verzet. Staande ovatie. Douwes vindt dat de prijs naar alle blokkeerfriezen zou moeten gaan en begint vervolgens een complottheorie uit de doeken te doen.
De overeenkomsten tussen dit congres en de ideeën van FvD zijn duidelijk zichtbaar. In die zin is het de conservatieve katholieken van Civitas Christiana goed gelukt zich zoveel mogelijk mainstream te presenteren. Toch blijven er vragen. Voor FvD is vooral de vraag wat de partij denkt van de campagnes van Civitas Christiana tegen abortus en homo’s, die deze middag zo vakkundig buiten beeld worden gehouden. Hoe staat FvD hierin?
Voor de aanwezige christenen is de vraag wat dit allemaal met geloof te maken heeft. Waarom hoeven christenen het klimaat – de Schepping – niet te beschermen? Waarom steunen christenen een blokkeeractie die door de rechter is veroordeeld? En waarom is naastenliefde eigenlijk het eerste gebod, als dit gebod niet geldt voor moslims?
Er is ook een leuke vraag voor Jenny Douwes: heeft zij eigenlijk enig idee van wie ze deze prijs heeft aangenomen?
