De toekomst van de westerse beschaving hangt niet in de eerste plaats af van de NAVO die ons moet verdedigen tegen vijandelijke mogendheden, maar eerder van wat zich in onze geesten voordoet. In een geruchtmakend interview (The Economist, 9 november) zegt de Franse president Macron dat Europa uitermate fragiel is en zich bevindt aan de rand van de afgrond. Europa wordt te zeer gezien als een markt en niet als een gemeenschap. Volgens Macron moet Europa meer een politiek project worden, als een gemeenschap die wordt gekenmerkt door solidariteit en gelijkgestemdheid in het politieke denken. Het lijkt mij dat de oplossingen die Macron voorstelt, het omgekeerde effect kunnen hebben. In deze bijdrage bespreek ik de kernthema’s van dit interview en trek daaruit een aantal conclusies.
Waarom is Europa zo fragiel geworden? Dat heeft volgens Macron meerdere oorzaken. Ten eerste speelt Europa geen rol van betekenis in de polarisatie tussen Amerika en China. Naast het autoritaire Chinese regime zijn er ook in de buurlanden van Europa – Rusland en Turkije – autoritaire leiders aan de macht. De onrust in het Midden-Oosten is onheilspellend en binnen Europa is er de dreiging van een religieuze ideologie. Er is tenslotte ook een interne crisis in Europa door het opkomend nationalisme en populisme, de verarming van de middenklasse, door de tegenstellingen tussen de landen van Noord-Europa en die van het zuiden of tussen West-Europa en de landen die behoorden tot het Oostblok. Europa wordt steeds moeilijker om te regeren. Dat zien we ook in de binnenlandse politiek van meerdere Europese landen, waar coalitieregeringen vrij machteloos zijn of waar opstanden, zoals die van de Gele Hesjes of van de boeren, nauwelijks in de hand kunnen worden gehouden.
Hoe komt het, vraagt de Franse president zich af, dat wij in de jaren 90 zo zelfzeker waren – het einde van de geschiedenis leek gerealiseerd met de overwinning van de westerse, democratische waarden – en we nu zitten in een puinhoop? De democratie zit in een diepe crisis. De enen zoeken de oplossing in meer isolationisme en protectionisme, anderen verlangen naar een meer autoritair regime.
De oplossingen die Macron voorstelt zijn voorspelbaar, maar weinig vertrouwenwekkend. Volgens hem moet Europa soeverein worden. Dat kan door een sterk Europees leger op te bouwen want de NAVO is hersendood, door de nadruk op technologische ontwikkeling en door zelf te investeren in plaats van al ons spaargeld te beleggen in Amerikaanse staatsobligaties. Europa moet niet dezelfde politiek voeren als Rusland, waar immigratie wordt verhinderd door een orthodox conservatief beleid, maar de realpolitiek vereist dat Europa een partnership aangaat met Rusland.
Het venijn ligt in Macron’s visie over de Russische politiek. De vergrijzing zal Rusland fataal worden doordat immigratie wordt verhinderd. Dit lijkt logisch, maar mijn persoonlijke overtuiging is dat massa-immigratie uiteindelijk de westerse beschaving de das zal omdoen. Ieder weldenkend mens weet dat de economische groei niet is vol te houden, maar niemand trekt daaruit de politieke consequenties. Het nieuwe economisch model dat er ooit zal moeten komen, zal in landen die de massa-immigratie hebben toegestaan leiden tot vreselijke armoede en werkloosheid. Europa is nu al op weg het nieuwe Midden-Oosten te worden en dan zal er niets meer te redden zijn. Rusland en landen zoals Japan en China zullen hieraan ontsnappen en uiteindelijk zegevieren.
Macron heeft gelijk als hij zegt dat Europa meer een gemeenschap moet worden, gebaseerd op solidariteit. Wat hij voorstelt zal die solidariteit echter ondermijnen. Europa heeft behoefte aan een nieuwe geest of liever: de waarden waarop de Europese beschaving op gefundeerd is, moeten opnieuw met alle kracht worden verdedigd. Eerst moeten we ons goed realiseren wat onze waarden de afgelopen decennia zo diepgaand heeft beschadigd.
Ik neem als voorbeelden de allerbelangrijkste waarden van vrije meningsuiting, kritisch denken en zich voor anderen verantwoordelijk voelen. De eerste twee waarden die aan de basis liggen van de democratie, hebben we aan Rome te danken en de laatste waarde aan Jeruzalem. Het christendom is ontstaan in een imperium waar het Romeins recht gold, met als gevolg dat de christenen hebben geleerd ‘aan de keizer te geven wat aan de keizer toekomt en aan God wat God toekomt’. De scheiding van Kerk en Staat werd hier geboren. In de islamitische wereld is dat absoluut niet het geval. Alleen de goddelijk wet is legitiem en door mensen gemaakte wetten zijn haram. Zolang de islamitische landen geen macht hadden, had Europa daar geen last van. Nu bijna honderd miljoen moslims zich in Europa hebben gevestigd, hebben we het paard van Troje binnengehaald. De goddeloze westerlingen die hun eigen wetten aan de moslims willen opleggen moeten worden gestraft en dat zullen ze weten!
Een andere oorzaak van de ondermijning van westerse waarden ligt vreemd genoeg in de zogenaamde Rechten van de Mens. Vrijheid van meningsuiting, vrijheid van religie en gelijke rechten voor alle mensen leggen de staat de verplichting op die rechten te bewaken. Ten koste waarvan? Er mag bijvoorbeeld niet gediscrimineerd worden, want dat zou ten koste gaan van de gelijkheid van alle mensen. Discriminatie is een misdrijf geworden en de lijst van mogelijke vormen van discriminatie wordt steeds langer: discriminatie op grond van sekse, ras, identiteit, religie, seksuele geaardheid, en de rest zal volgen. Er wordt hier een sociale orde opgedrongen die de soevereiniteit van het individu aantast. Wie zich niet gedraagt conform die sociale orde is een homofoob, een islamofoob of wordt een andere vorm van haat en afkeer toegedicht. Niemand is nog veilig in deze krankzinnig geworden wereld. De enigen die wel gediscrimineerd mogen worden zijn blanke conservatieven met rechtse denkbeelden.
De Rechten van de Mens tasten ook de vrije meningsuiting aan want zodra iemand zich beledigd of gediscrimineerd voelt, kan hij een klacht indienen. Het gevolg hiervan is dat velen zichzelf censureren. Dat geldt niet alleen voor de MSM, maar helaas ook voor de universiteiten. Volgens de Britse filosoof Roger Scruton zijn het juist de universiteiten die een bastion van de vrije meningsuiting en van het kritisch denken zouden moeten zijn. Wee echter de hoogleraar die over gender, homoseksualiteit of de islam iets durft te zeggen dat niet strookt met de door de respectievelijke lobby’s opgelegde doctrine. De ‘Rechten van de Mens’-doctrine heeft volgens Scruton geleid tot een cultuur van intimidatie en zelfcensuur. Zonder dat we het beseffen leven we meer en meer in een totalitair regime. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft de plaats van de Inquisitie ingenomen.
Met dit laatste kom ik tot de kern van mijn betoog. In Europa moet een nieuwe geest gaan waaien. De fout die Macron, de meeste andere Europese regeringsleiders en de technocraten in Brussel maken is te denken dat de vrije markteconomie de sleutel biedt voor de oplossing van de hedendaagse problemen. De massa-immigratie moet vanuit deze optiek de gevolgen van de vergrijzing oplossen en investeren door de staat in grote infrastructurele werken zal de economische groei stimuleren.
Traditionele economische wetmatigheden gelden echter steeds minder. Onze planeet raakt uitgeput, het klimaat verandert en door nieuwe technologieën worden miljarden mensen economisch gezien nutteloos. We moeten durven te denken buiten de platgetreden paden. Het lijkt paradoxaal, maar dit zal pas lukken als we de traditionele waarden van de Europese beschaving nieuw leven in blazen. We moeten als Europeanen onze soevereiniteit koesteren en dat kan alleen in vrije en onafhankelijke landen, met burgers die zelf in volle vrijheid kunnen bepalen hoe en met wie ze willen leven. In dat Europa is er geen plaats voor de islamitische ideologie.
Onze wetten moeten noch van God, noch van een anonieme autoriteit aan ons worden opgelegd. Net zoals de Common Law in Engeland moet de wetgevende macht bij de burgers zelf liggen, met een wetgeving die bottom-up tot stand komt. Maar het essentiële is dat we de ethiek, die we te danken hebben aan het christendom, respecteren: dit betekent dat elk individu verantwoordelijk is voor zijn medemensen, ook voor de toekomstige generaties. De huidige economie is een afgodendienst voor de Mammon. De nieuwe economie moet een dienst zijn voor de mensheid.
Macron is niet alleen een investeringsbankier geweest, maar heeft ook filosofie gestudeerd. In plaats van een president voor de rijken, kan hij beter de filosoof van het volk worden. Een filosoof die verwoordt wat het volk wil en daarmee de politiek inspireert.
