De lokale democratie bezwijkt onder de extra taken die gemeenten de afgelopen decennia hebben gekregen. Die waarschuwing uit emeritus hoogleraar Douwe Jan Elzinga, op wiens blauwdruk het gemeentebestuur afgelopen jaren is ingericht. Hij vindt dat de minister-president moet ingrijpen.
Elzinga is de geestelijk vader van de knip die begin deze eeuw is gemaakt tussen wethouders en gemeenteraad, waardoor die eerste meer gingen besturen en de raad hen meer ging controleren. Dat zou zowel het bestuur als de controle daarop ten goede komen, meende de Groninger staatsrechtgeleerde.
Maar de democratie kan in de gemeenten en de provincies niet opbloeien, zoals de bedoeling was van Elzinga en zijn medestanders, zegt hij in het blad Binnenlands Bestuur. Het Rijk heeft zoveel en zulke technische taken overgeheveld naar lagere overheden, dat die dat werk bijvoorbeeld hebben ondergebracht in regionale verbanden. En daar heeft de gemeenteraad nauwelijks wat over te zeggen.
Premier Mark Rutte moet hoogstpersoonlijk ingrijpen, vindt Elzinga, een besef van urgentie ontbreekt bij gemeenten en provincies zelf. Gemeenten moeten alleen maar taken krijgen waar ze echt wat over te zeggen hebben en waar het politieke debat over kan worden gevoerd. “Met vrij budget en een hoop bevoegdheden. En that’s it. Je moet de taakstelling gaan herverkavelen.”
Anp
