In het begin van zijn carrière kreeg de Amerikaanse journalist John Tierney de opdracht een artikel te schrijven over de toenemende verkeersdrukte. Hij belde diverse politiecommissariaten hierover op. De politie gaf geen antwoorden die een interessant artikel zouden opleveren. Toen veranderde Tierney zijn strategie en vroeg: “Was het vorig weekend ook zo’n helse drukte op de wegen? Iets wat nooit eerder is gebeurd”. De politie ging hier gretig op in. Tierney schreef een artikel dat landelijk de aandacht trok en de hoofdredacteur complimenteerde hem.
Tierney bleef zitten met een wrang gevoel. Hij wist dat hij de waarheid geweld had aangedaan. Waarom heeft de massa vooral aandacht voor negatief nieuws en weinig of geen voor een feitelijk relaas? Zijn ervaring beschreef hij in The power of bad: how negativity effect rules us and how we can rule it.
In deze tijd van de coronapandemie is het van belang ons te verzetten tegen alle negatieve berichten. De nabije en verre toekomst lijkt steeds somberder, ook omdat andere dreigingen zoals de klimaatcrisis, de massa-immigratie en islamitisch terrorisme de gemoederen blijven beroeren. Het is echter moeilijk om bij de feiten te blijven want ‘Bad has more power’. Slecht nieuws heeft meer macht dan de gewone dagelijkse gebeurtenissen.
Tierney adviseert drie principes in de gaten te houden:
Van dit laatste principe zijn talloze voorbeelden te geven. In San Francisco werd een totaalverbod uitgevaardigd op plastic verpakkingen en tasjes. Het gevolg was een verdubbeling van de CO2-uitstoot. De grondstoffen, de fabricage en het transport van de alternatieven (papieren zakken en kartonnen dozen) waren hier de oorzaak van.
Ook moeten we ons niet te veel illusies maken over internationale verdragen die worden afgesloten. Het klimaatakkoord van Parijs leidt niet tot een vermindering van de uitstoot. Een maand na dat akkoord werd in China een nieuw vliegveld geopend dat jaarlijks 100 miljoen passagiers kan verwerken. De Verenigde Staten hebben zich teruggetrokken uit dit akkoord, maar vreemd genoeg slaagt dit land er beter in de uitstoot te verminderen. In Duitsland daarentegen wordt het erger, mede door de impulsieve reactie van Merkel om alle kerncentrales te sluiten.
De moeilijkheid om in te gaan tegen de neiging meer aandacht te geven aan het negatieve volgt ondermeer doordat dit evolutionair is bepaald. De mensen leefden in een ver verleden in zeer gevaarlijke situaties met veel dreigingen. Alert zijn op dreigingen was van vitaal belang. Onze hersenen zijn in de loop van de evolutie hierop geprogrammeerd. Volgens psychologen zijn er gemiddeld vier positieve gebeurtenissen nodig om de invloed van één negatieve gebeurtenis te neutraliseren.
Een en ander verklaart ook waarom in de rijkste landen de mensen het meest pessimistisch zijn. Niemand is gelukkiger dan een inwoner van Afrika die leeft van dag op dag. In het Westen zijn we blind voor de vooruitgang die we maken. We worden gebombardeerd met negatief nieuws. Een op de drie kinderen in de VS denkt dat de aarde binnenkort niet meer zal bestaan.
Volgens Tierney is er een ware crisisindustrie ontstaan. Journalisten, politici, academici en bekende personen werken hier gezamenlijk aan mee. Zowel links als rechts zaaien paniek. De democratie raakt hierdoor vergiftigd. De crises volgen elkaar op, denk bijvoorbeeld aan de angst voor niet bestaande wapens voor massadestructie in Irak, de zure regen, de energie-crisis, de afvalberg, de plasticsoep in de oceanen, de e-sigaretten en nu dus de coronapandemie. Dit betekent niet dat al deze gevaren of ongunstige ontwikkelingen niet reëel zijn. Het gaat erom dat we hoopvol blijven en zoeken naar oplossingen. Het gevaarlijkste gevolg van het accent op negatieve berichtgeving is dat mensen de hoop kunnen verliezen. Aangezien het vooral jongeren zijn die het meest gevoelig zijn voor negatieve en onheilspellende berichten kan dit ongewenste gevolgen hebben voor hun engagement in de samenleving. Velen vluchten weg in games, Netflix, drugs, entertainment en andere bezigheden die de mens dommer maken.
Vreemd genoeg blijkt uit onderzoek dat in de sociale media er meer positieve berichtgeving is dan in de mainstream media. Er is weliswaar veel haat, maar mensen delen graag hun positieve ervaringen via Facebook, Twitter, Whatsapp en dergelijke. Hoe meer positieve tweets je de wereld instuurt hoe meer volgers je krijgt.
Verder is het van belang de eigen horizon zo breed mogelijk te houden en te kijken naar de langetermijntrends. Toegepast om de coronapandemie betekent dit dat we ervan mogen uitgaan dat dit virus overwonnen zal worden of tenminste onder controle gehouden zal worden. Verder zullen na enkele maanden van economische stilstand de mensen er alles aan doen om terug uit het dal te komen. Al miljoenen jaren bewijst de mensheid hoe veerkrachtig mensen zijn.
Persoonlijk hoop ik dat de coronapandemie zal leiden tot een wereld waar we verlost zijn van de ellende die het gevolg is van de globalisering, de industriële productie van nutteloze zaken en de massa-immigratie. Ik geniet elke dag van de hemel zonder condensstrepen van vliegtuigen. Vanaf mijn balkon hoor ik zelfs overdag de vogels fluiten in het park. Er hangt boven de stad geen stinkende bruine wolk meer van het autoverkeer en de industrie. Overal zie ik initiatieven van mensen die elkaar willen helpen. We streven ernaar om in de mate van het mogelijk zelfvoorzienend te zijn en niet afhankelijk van verre landen. We zijn verlost van de horden toeristen. De stad is weer van ons. De EU bewijst hoe nutteloos ze is. We worden weer voor onze landgenoten de solidaire Nederlanders, zoals vanouds. Dank u corona voor al het goeds dat ons te wachten staat.
