De economische en sociale gevolgen van een langdurige lockdown zijn verwoestend. Niet alleen voor de bedrijven die nu geen of nauwelijks omzet meer draaien, maar op de lange termijn voor de gehele economie. Als ondernemer zie ik de enorme impact die deze maatschappelijke ontwrichting heeft op mijn onderneming. Ook spreek ik veel ondernemers die hun levenswerk zien wegglijden.
Het kabinet geeft nu vooral steun om bedrijven van voldoende liquiditeit te blijven voorzien. Maar als er in de volgende fase geen intelligente kickstart van de economie komt, zal veel van de gegeven steun weggegooid geld zijn. Het kabinet zou er daarom goed aan doen om te zorgen dat het medicijn niet erger wordt dan de kwaal, dus zo snel mogelijk de economie waar mogelijk weer opstarten, waardoor bedrijven op gecontroleerde wijze weer een deel van hun omzet kunnen genereren.
Het is evident dat een lockdown nodig was om het gezondheidszorgsysteem overeind te houden. Zoals Tomas Pueyo duidelijk maakt in ‘The Hammer and the Dance kan de lockdown volstaan met de incubatietijd van 2 à 3 weken als deze wordt gecombineerd met massaal testen, traceren, en isoleren. Het is dan wel van belang om dit tijdig en rigoureus in te stellen. Dit is ook in Zuid-Korea gebeurd en daar zijn de scholen maar twee weken dicht geweest.
In Nederland had dit ook gekund. Op 28 januari vroeg Thierry Baudet immers al om een debat hierover. Forum voor Democratie heeft sindsdien continu gepleit voor een korte lockdown in combinatie met massaal testen, en grenscontroles. Helaas heeft Rutte de FvD-aanpak om vroegtijdig in te zetten op een lockdown en massaal testen afgewezen. Daarbij is er ook veel fout gegaan in de corona-aanpak van het kabinet. Hoe ernstig dit ook is, er zijn nu andere prioriteiten. De economie moet nu zo snel mogelijk gereanimeerd worden.
Er zijn drie fases waar de politiek invloed op heeft. De eerste fase is zorgen dat tijdens de lockdown gezonde bedrijven niet failliet gaan wegens een tekort aan liquiditeit. Het kabinet heeft een robuust pakket van maatregelen genomen om de liquiditeit te waarborgen, maar er zijn nog veel ondernemers die hier buiten vallen. Onder andere de start- en scale-ups in de IT sector, verantwoordelijk voor de grootse groei in de werkgelegenheid (plus innovatiekracht en toekomstige concurrentiekracht). Het kabinet moet dus aan de slag om de regeling te verfijnen.De tweede fase is om zo snel mogelijk met een exitstrategie te komen om de sociale en economische verwoesting te minimaliseren. Met een langdurige lockdown staan er niet alleen miljoenen banen op het spel, ook de schade in termen van mensenlevens kan uiteindelijk groter zijn dan de schade door het coronavirus.
Dat betekent om, zoals de Duitse econoom Hans-Werner Sinn bepleit, het Zuid-Koreaans voorbeeld te volgen en vol in te zetten op testen, en isoleren van risicogroepen. Een intelligente aanpak van individueel sturen (testen/isoleren/zelfdiscipline) zonder de economie om zeep helpen. Ondernemers moeten daar waar mogelijk weer aan de slag kunnen, net als gezonde werknemers die nu thuis zitten terwijl ze geen corona hebben.
De politiek moet niet op de stoel van specialisten gaan zitten, maar moet zich er ook niet achter verschuilen. Bovendien is het goed wanneer niet één instituut of deskundige een monopoliepositie inneemt. Ze moet zelf de afweging maken wanneer het middel erger wordt dan de kwaal. Juist door massaal te testen kunnen beleidsmakers een goede afweging maken. Een langdurige lockdown lijkt op korte termijn een veilige keuze, maar zonder verfijning kan dit grote gevolgen hebben op de langere termijn. Epidemioloog professor John Loannidis waarschuwt voor het gevaar van draconische maatregelen als die op de lange termijn worden gehandhaafd, en wijst op het belang van testen. Laat daarom de deze tweede fase wel intelligent zijn.
Zo kunnen we de draconische maatregelen geleidelijk en gericht afbouwen en onze economie met een kickstart weer reanimeren.De laatste en derde fase betreft het verzachten van de langetermijngevolgen. De economie zal hoe dan ook in een zware recessie komen. Het is daarom zaak dat de overheid stimulerende maatregelen neemt. Ons land heeft lastenverlichting en vermindering van regeldruk nodig. Onder Rutte is de lastendruk alleen maar hoger geworden, tot een niveau van 39 procent van het BBP.
Gebruik deze crisis om het belastingstelsel te hervormen en verlaag de belasting op arbeid. Samen met een BTW-verlaging zorgt dit voor een substantiële koopkrachtverbetering. Dekking hiervan kan deels gevonden worden om af te zien van het voorgenomen gasverbod. Deze klimaatmaatregel is met circa 500 miljard de meest kostbare, terwijl deze maar een geringe bijdrage in de CO2-reductie oplevert. Met de helft van dit bedrag kunnen er met gemak tien kerncentrales worden gebouwd die heel Nederland CO2 neutraal van stroom kunnen voorzien waardoor je minstens 250 miljard bespaart, die je kan gebruiken voor koopkrachtverbetering.
