Het coronanieuws is nog zo dominant, dat u het zichzelf niet kwalijk hoeft nemen als ‘Earth Day’ woensdag aan u voorbij is gegaan. Deze Dag van de Aarde bestaat al sinds 1970 en dient ons elk jaar op 22 april bewust te houden van de kwetsbaarheid van de planeet waarop wij leven.
Daar zijn de laatste jaren een hoop extra bewustzijnsdagen bij gekomen. Gelukkig maar, want om in beweging te komen tegen de opwarming van de aarde heb je meer dat een dag per jaar nodig.
Voor corona ging het dagelijks over klimaatverandering. Maar niet meer. Veel mensen baart dat zorgen. Zo ziet eurocommissaris Frans Timmermans zijn ‘Green Deal’ in gevaar komen. Hij dacht aan 1000 miljard euro, om Europa de komende 10 jaar aan meer duurzame energie te helpen.
De vraag is of dat geld nog wel beschikbaar komt, met alle economische en financiële gevolgen van de coronacrisis nog in het verschiet.
Of de ambitieuze klimaatplannen van de gemeente Amsterdam? De hoofdstad houdt rekening met een tekort van een paar honderd miljoen euro’s.
Minder inkomsten door minder toeristen, door minder parkeren, door minder economische bedrijvigheid in het algemeen. En de uitgaven voor de hoofdstad gaan hard omhoog. Ondermeer wegens de vele nieuwe bijstandsuitkeringen en het spreiden van daklozen en asielzoekers. Zeker een deel van de klimaatambities zal de ijskast in gaan.
Toch kan een pas op de plaats ook een zegen zijn voor de strijd tegen de opwarming van de aarde. De urgentie die het klimaatprobleem kreeg via de media en klimaatactivisten als Greta Thunberg zorgde ook voor besluiten die al goed waren als ze maar snel genomen waren en tenminste groen leken.
Vanwege de coronacrisis doet de klimaatdiscussie het iets rustiger aan. Milieudefensie lijkt die rust benut te hebben, om de duurzaamheid van biomassa nog eens kritisch tegen het licht te houden. Nieuwe conclusie van Milieudefensie: biomassacentrales zorgen voor ontbossing en Nederland moet stoppen met het bouwen van nieuwe biomassacentrales.
Een bescheiden eis in de wetenschap dat ontbossing via de bestaande centrales gewoon doorgaat. Nog los van de uitstoot: biomassa is niks anders dan het opstoken van kolen vervangen door het opstoken van hout. Met 20 procent meer CO2-uitstoot.
Een heel stuk minder bescheiden zijn de conclusies in de nieuwe documentaire Planet of the Humans van de Amerikaanse activist en filmmaker Michael Moore. Een indringende film die deze week in premiere ging ter gelegenheid van Earth Day.
In de documentaire zien we de geboren milieuactivist Jeff Gibbs aanlopen tegen de grenzen van zijn eigen geloof in zonne- en windenergie en biomassa. De alternatieven voor fossiele brandstoffen die ons worden gepresenteerd als de oplossing voor het klimaatprobleem.
We zien klimaatgoeroe Al Gore liegen over zijn oliewinsten. We zien hoe grote namen uit de milieubeweging – zoals activist en schrijver Bill McKibben – in bed kruipen met multinationals. We zien Apple liegen over 100 procent duurzame productie.
Maar verreweg het meest schokkend is de mijnbouw, de ontbossing, de milieuvernietiging, het afval en de fossiele brandstoffen die nodig zijn bij de productie van zonnepanelen, windturbines en biomassa.
‘Het maken van zonnepanelen is een van meest giftige industriële processen die er zijn’, aldus een onderzoeker aan de Berkeley Universiteit in Californië.
Gibbs komt in de documentaire tot de ontdekking, dat de ‘groene’ alternatieven ons niet autonomer maken van fossiele brandstoffen, maar juist afhankelijker.
In al ons enthousiasme voor ‘schone’ energie laten we achterwegen, dat zonne- en windenergiecentrales 24 uur per dag een backup nodig hebben van kolen- of gascentrales. Eenvoudigweg omdat het niet altijd waait en de zon niet 24 uur per dag schijnt.
Elke politicus die ook maar suggereert dat een onderneming, een auto, een huishouden, laat staan een hele stad grotendeels op wind en zon zou kunnen draaien liegt.
De conclusie van milieuactivist Gibbs is dat we door klimaatgoeroes en door onszelf de verkeerde weg zijn opgestuurd. En dat we maar doorlopen en ons niet durven afvragen of we wel de juiste afslag genomen hebben.
De felheid waarmee het debat de afgelopen jaren is gevoerd verraadt inderdaad religieuze trekjes. Gelovigen verdragen geen twijfel.
Het is zeer zorgelijk dat de gelovigen in zon, wind en biomassa nog altijd de dienst uitmaken bij de energietransitie. Want groene energie gaat ons niet redden.
De documentaire ‘Planet of the Humans’ is gratis hier te zien.
Deze column werd eerder gepubliceerd op RTZ.nl
Lees ook: Subsidie biomassa: ‘Perverse prikkel die nu moet stoppen’.
Lees ook: ‘Hoe minder kernenergie, hoe groter de opwarming’
Lees ook: ‘Zonder kernenergie zijn klimaatdoelen onbereikbaar’
