Theo Heyliger, de belangrijkste politicus op Sint Maarten, is veroordeeld tot vijf jaar cel, voor het aannemen van miljoenen aan steekpenningen en het witwassen van geld. Theo gaf zijn autosleutels aan consultant Ronald Maasdam, die ‘bemiddelde’ namens allerlei bouwbedrijven, waaronder het Nederlandse bedrijf Volker Construction (Volker Stevin). Maasdam deed de dollars in een envelop, rolde die in een krant en legde die in de auto. Theo Heyliger is niet zomaar een politicus, hij is de grote man achter de huidige regering. Dezelfde waar Nederland mee moet samenwerken om de coronacrisis op Sint Maarten te bestrijden. Honderden miljoenen moet Nederland lenen aan Aruba, Curaçao en Sint Maarten, omdat de eilanden geen geld meer hebben. Voordat we dit doen wil de Tweede Kamer echter de garantie dat dit geld niet in de verkeerde zakken terecht komt.
Politici als Theo Heyliger hebben flink geprofiteerd en het eiland Sint Maarten verwaarloosd. Zo is de gevangenis op het eiland een vreselijk oord dat niet voldoet aan de meest elementaire rechten van de mens. Het is ironisch dat Heyliger vijf jaar wordt opgesloten in de gevangenis die hij zélf zo verwaarloosde. Het toont wellicht dat de baas van Sint Maarten dacht dat hij met zijn misdaden kon wegkomen. Dat hij tóch is veroordeeld is te danken aan een onderzoek naar de verbondenheid tussen de politiek en de onderwereld op de Antillen. Dit is een paar jaar terug gestart na een voorstel dat ik hiertoe deed met VVD-collega André Bosman. Het leidde destijds nog tot een opmerkelijke demonstratie op Sint Maarten tegen Bosman en mij. Een actie die was opgezet door Theo Heyliger met door hem betaalde demonstranten.
Nadat de orkaan Irma in 2017 Sint Maarten verwoestte stelde Nederland ruim 600 miljoen euro beschikbaar, maar de wederopbouw van het eiland werd een drama. Typerend is de gang van zaken rondom het vliegveld. 100 miljoen euro werd beschikbaar gesteld en Schiphol was bereid om een nieuw vliegveld te bouwen. Een grandioos aanbod voor een eiland dat zó afhankelijk is van toerisme. De enige eis die Nederland stelde was dat het geld goed werd besteed en niet in de verkeerde zakken zou verdwijnen. Daarop stelden politici op Sint Maarten ineens alles in het werk om dit project te laten mislukken. Nederland moet nu opnieuw honderden miljoenen lenen aan Curaçao, Aruba en Sint Maarten, omdat Corona deze landen zwaar heeft getroffen. Staatssecretaris Knops stelde daarvoor redelijke eisen, dat de politici ook zélf moeten inleveren en de rijken op de eilanden belasting gaan betalen.
Sint Maarten is een land met ongeveer 45.000 inwoners, minder dan het stadje Rijswijk. Parlementariër zijn van Sint Maarten is voor de meeste leden een bijbaan. Toch krijgen deze mensen een hogere vergoeding dan de leden van de Tweede Kamer. Ook kunnen zij op de leeftijd van 60 jaar met pensioen. Zij hoeven daarvoor geen pensioenpremies te betalen, zoals andere mensen. Omdat deze politici niets afdragen is hun feitelijke inkomen nóg veel hoger en laten ze anderen betalen voor hun riante oude dag. Om in het parlement van Sint Maarten te komen heb je maar een paar honderd stemmen nodig. Die stemmen kunnen ook worden gekocht, Theo Heyliger had voor verkiezingscampagnes miljoenen te besteden. Mensen op het eiland vertelden dat in het verleden soms selfies werden gemaakt in het stemhokje, zodat kiezers konden bewijzen dat ze in ruil voor geld ‘goed’ hadden gestemd.
Van SP tot VVD en van GroenLinks tot PVV, in de Tweede Kamer steunde elke partij afgelopen woensdag de leningen aan Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Maar alle partijen wilden ook strenge eisen stellen. Staatssecretaris Knops nam een eerder voorstel van mij over om kortingen te eisen op de vergoedingen van de politici op de eilanden. Dit kreeg eveneens brede steun in de Tweede Kamer. De reacties uit Sint Maarten waren voorspelbaar. Silveria Jacobs, de premier van het eiland, noemde de eisen een ‘Indecent proposal’. In een brief aan de Nederlandse regering werd die opvatting nog eens duidelijk gemaakt. Maar tijdens het Kamerdebat van woensdag werd deze brief door Sint Maarten plotseling ingetrokken en ontvingen we een nieuwe versie. Na de harde kritiek in de Tweede Kamer lijkt de regering van Sint Maarten haar knopen te tellen. Al sprak premier Jacobs donderdag in de lokale media nog altijd over ‘een klap in het gezicht’ door Nederland. Toch weet ik dat mensen op Sint Maarten juist blij zijn dat Nederland eindelijk doorpakt. Veel te lang heeft een kleine elite zich kunnen verrijken, ten koste van de armen op het eiland. Zij krijgen telkens die klap in hun gezicht, van hun eigen politici. Door corruptie en vriendjespolitiek. De armen op het eiland wil ik helpen en dat kan alleen als we de foute elite aanpakken. Hopelijk hebben we met de veroordeling van Heyliger daar een begin mee gemaakt.
Ronald van Raak schrijft regelmatig over de misstanden op Sint Maarten
