Het schijnt snel te zijn gegaan: nog geen maand geleden kreeg Henk Krol de tip van Harry Mens om eens met Henk Otten te gaan praten. Volgens Mens hebben de Henken best veel politieke overeenkomsten. We weten hoe het afliep: deze week werd de Henkenfusie aangekondigd: Krol’s Partij voor de Toekomst gaat samen met Otten’s GO. De nieuwe naam: Partij voor de Toekomst. De Henken mochten bij Op1 hun stap toelichten. GroenLinks-Kamerlid Kathalijne Buitenweg zat er meewarig naar te kijken. Ze gelooft meer in politiek op basis van ideologie, meldde ze. De Henken leken zich er niets van aan te trekken. Terecht.
Henk Krol is een mooi voorbeeld van moderne politiek. Als politicus was je vroeger een vertegenwoordiger van een stroming of een partij, nu ben je steeds meer een individu en sta je los van partijstructuren. Je hebt je eigen fans en die stemmen vanwege jou op de partij waarvoor je op de lijst staat. Mensen stemmen meer op Krol dan op 50Plus, meer op Wilders dan op de PVV, meer op Omtzigt dan op het CDA. Iemand als Krol kan dus ieder moment bij zijn partij weglopen en zijn fans meenemen. Hij is een sterk merk: kijk maar wat er van 50PLUS over is nu hij is vertrokken. Het heeft er alle schijn van dat het einde nabij is.
Femke Merel van Kooten is net zo modern als Krol. Nadat ze opstapte bij de Partij voor de Dieren overwoog ze heel even haar eigen partij te beginnen, maar al snel bedacht ze dat ze weliswaar fans heeft, maar niet genoeg voor een eigen zetel. Het leek even alsof ze bij 50PLUS wilde, maar ze gaat toch vooral voor Krol. Logisch, want hij trekt de stemmers binnen. Moderne politiek gaat over personen en hun onderlinge verbanden, niet over partijstructuren. Nu Van Kooten bij Krol zit, maakt ze weer serieuze kans om herkozen te worden. Ze hoeft er inhoudelijk niet eens veel voor in te leveren.
Sommige critici zullen Krol en Van Kooten opportunisten noemen of zelfs zetelsrovers, maar dat is onzin. Als Kamerlid is je zetel van jou en niet van je partij. En dus kun je met je zetel op zoek gaan naar nieuwe collega’s met wie je electoraal het beste resultaat kunt behalen. Wybren van Haga doet dat ook, maar dan bij FvD. Het enige wat nodig is, is inhoudelijke consistentie. Die is er bij Krol en Van Kooten: ouderen worden door het afsplitsen van Krol niet opeens minder vertegenwoordigd en Van Kooten is nog niet betrapt op de steun aan allerlei milieu- en dieronvriendelijk beleid.
Deze twee losse politici hadden wel een praktisch probleem: het is naïef te denken dat je verkiezingen kunt winnen met een nieuwe partijnaam, een website en wat sociale media-accounts. Personen zijn belangrijk, maar ze moeten ook in de markt worden gezet. Er is een strategie nodig: een heldere boodschap, goede persvoorlichters, voldoende geld en een slagvaardige organisatie. Zonder die basis haal je misschien wel wat zeteltjes, maar wordt je partij nooit een groot succes. Krol en Van Kooten waren er waarschijnlijk zelf ook al achter dat ze een stabielere basis nodig hadden dan een klein clubje vrijwilligers.
Als er iemand voor die broodnodige basis kan zorgen, is dat het duo Henk Otten en Jeroen de Vries. Bij FvD begint men vuur te spugen als je het zegt, maar zonder Otten en De Vries was de partij in maart 2019 nooit zo’n succes geweest. Zij zorgden voor de gelikte campagne, een heldere boodschap, aansprekende campagnebijeenkomsten en een uitgekiende sociale mediacampagne. Bij FvD heeft men nooit begrepen dat er voor groot electoraal succes meer nodig is dan alleen een aansprekende leider. Dat zien we nu wel: zonder Otten en De Vries valt Baudet terug naar de achtste partij.
Krol en Van Kooten zijn gewoon slimmer dan de mensen van FvD: door de Henkenfusie krijgen ze een duo achter zich wat zich al bewezen heeft. De onderlinge politieke overeenkomsten lijken behoorlijk: alle fusiepartners willen verandering teweegbrengen, maar blijven opereren vanuit het brede politieke midden. Zomaar een gok over het Henkenprogramma: pragmatisch, kritisch over migratie, meer inspraak voor burgers, minder Europa. Aangevuld met wat bestaande sausjes: ouderen vanwege Krol, dieren vanwege Van Kooten en ondernemers vanwege Otten en De Vries. Misschien komen er nog wel wat sausjes bij.
Je hoort de tegenstanders al denken: dat gaat ruzie opleveren. Er zit natuurlijk licht tussen het Partij voor de Dieren-standpunt over klimaat en dat van Forum. Maar zowel de dierenpartij als FvD hebben een klimaatstandpunt wat er sowieso nooit komt. Dan is er juist op dat punt vast wel een realistischer compromis te sluiten. Compromissen sluiten is precies waar juist deze politici bij hun oude partijen zo bedreven in waren. Dat zijn ze vast niet verleerd. Natuurlijk is succes voor de Henkenfusie niet gegarandeerd, maar deze combinatie is nu al kansrijker dan alle andere nieuwkomers die zich al voor de Tweede Kamerverkiezingen hebben gemeld.
